Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ջավախքի հայության խնդիրների, և հայաստանյան կառույցների կողմից այդ խնդիրների լուծմանը նպաստելուն ուղղված աշխատանքների վերաբերյալ Panorama.am-ը զրուցեց ԱԺ պատգամավոր, Ջավախք Հայրենակցական միության նախագահ, Հզոր Հայրենիք կուսակցության փոխնախագահ Շիրակ Թորոսյանի հետ

- Պարոն Թորոսյան, ինչպիսի՞ ծրագրեր կան, որ այժմ ընթացքի մեջ են կամ պատրաստվում եք իրականացնել:

-Ջավախքի հայության հիմնախնդիրների լուծման հետ կապված կոնկրետ ծրագրեր իրականացնում է պետությունը, թեև երբեմն այդ ծրագրերը մեզ չեն բավարարում: Այնպես չէ, որ մենք միշտ գոհ ենք մնացել Ջավախքի հանդեպ պետության վարած քաղաքականությունից: Ես բազմիցս բարձրաձայնել եմ, որ այն ինչ արվում է, շատ լավ է, դրական է, ողջունելի է, բայց բավարար չէ: Մասնավորապես նշեմ, թե այսօր ինչ է արվում: Ջավախքի և ընդհանրապես Վրաստանի հայության հետ կապված պետությունը հատկացնում է որոշակի ֆինանսական միջոցներ դասագրքերի ձեռքբերման համար` ուղարկելով Վրաստանի հայկական դպրոցներ, ֆինանսավորելով նաև Վրաստանի հայկական մամուլի որոշ օրգանների: Պետությունն ապահովում է մշակութային որոշակի ֆինանսավորում, մասնավորապես Թբիլիսիի հայկական թատրոնին, և մի շարք այլ ոլորտների:
Բավականին մեծ շարժ կա, այնպես չէ, որ մենք այդ ամենից դժգոհ ենք, բայց, այնուամենայնիվ, կարծում եմ, որ պետք է ավելին արվի և Ջավախքի հետ վարվող քաղաքականության հարցում մենք պետք է առավելագույնին հասնենք: Իհարկե այդ հարցերը տարբեր մակարդակներում միշտ քննարկվում են` սկսած նախագահների և վարչապետների մակարդակից, վերջացրած ԱԳ նախարարների, և այլ գերատեսչությունների միջև քննարկումների մակարդակով: Բայց դրանք պետք է ավելի առարկայական լինեն, տեսանելի և ավելի արդյունավետ: Ես կարող եմ նշել, որ Հայաստանն ամենաբարձր մակարդակով՝ նախագահի մակարդակով վերջին տարիներին ձևակերպել է, թե ինչ է ուզում Ջավախքի հարցում: Մասնավորապես, 2009թ սեպտեմբերի մեկին, երբ Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը հանդիպում ունեցավ ՀՀ ԱԳ նախարարության ապարատի և դիվանագիտական կորպուսի հետ, արտաքին քաղաքական հանձնարարականները մատմանշելիս, կոնկրետ Ջավախքի հարցում նշեց, որ պետք է հայոց լեզուն դառնա տարածաշրջանային լեզու, այն ինչի համար այսօր ջավախքցիները պայքարում են, Հայ առաքելական եկեղեցին պետք է ստանա իրավական կարգավիճակ և այն, որ Ջավախքի հայերը պետք է ինտեգրվեն վրացական հանրությանը, և ոչ թե ձուլվեն: Հայ առաքելական եկեղեցուն իրավական կարգավիճակ տալու հարցում հաջողություններ արձանագրեցինք, մի շարք այլ եկեղեցիների հետ Վրաստանում Հայ առաքելական եկեղեցին ստացավ իրավական կարգավիճակ: Բայց ցավոք դրա շարունական հաջողությունը մենք չտեսանք, այսինքն Վրաստանում գտնվող հայկական եկեղեցիները չվերադարձվեցին հայ առաքելական եկեղեցու վրացահայոց թեմին:

- Իսկ ի՞նչն էր պատճառը:

-Մեր կողմից քաղաքականությունը բավականին ակտիվ էր: Հիշեցնեմ, որ այդ առումով բավականին ակտիվ է Վրաստանի Հայ առաքելական եկեղեցու Վրացահայոց թեմի գործունեությունը: Կարևոր էր նաև Անցյալ տարի Վեհափառի` Վրաստան և Ջավախք, ինչպես նաև Վարչապետի` Թբիլիսի կատարած այցերը, երբ վերջինս այցելեց նաև Թբիլիսիի սուրբ Նորաշեն եկեղեցի: Այսինքն սրանք քայլեր են, որոնք ցուց են տալիս, որ մենք վճռականորեն պահանջատեր ենք հոգևոր մշակութային արժեքների հարցում, մինչդեռ Վրաստանի հոգևոր և աշխարհիկ իշխանությունները չեն արձագանքում դրան` շարունակելով հայկական եկեղեցիները ուծացնելու քաղաքականությունը:

- Ձեզ չի թույլատրվում մտնել Ջավախք: Դա չի՞ խանգարում ծրագրերի իրականացմանը:

-Գիտեք, այո, 2008 թվականի ամռանից ինձ չթույլատրեցին մտնել Ջավախք և այդպես էլ այդ արգելանքը պաշտոնական ձևակերպում չստացավ: Մենք մեր աշխատանքը կատարում ենք: Այսօրվա տեխնոլոգիաների դարաշրջանում շատ արագ մեր խոսքը կարողանում ենք հասցնել Ջավախք, ամենօրյա կապի մեջ ենք նրանց հետ, շատերն այցելում են մեզ, բարձրաձայնում խնդիրներ, որոնց մենք արձագանքում ենք: Իհարկե, փոքր ինչ արդյունավետությունը կբարձրանար, եթե ֆիզիկապես կարողանայի Ջավխքում լինել, բայց ամեն դեպքում, հաջող ծրագրեր և գործունեություն ծավալելու առումով դա ցանկալի, բայց ոչ պարտադիր պայման է:

- Պարոն Թորոսյան, իսկ հայաստանյան ո՞ր կուսակցությունների ծրագրերում են ներառված քայլեր Ջավախքի խնդիրների առնչությամբ:

-Գնահատելով զուտ խորհրդարանական խմբակցությունների գործունեությունը, կարող եմ ասել, որ Ջավախքի խնդիրների առնչությամբ լուրջ գործունեություն են ծավալել ՀՀԿ, ԲՀԿ, ՀՅԴ և Ժառանգություն կուսակցությունները: Վերջիններս նշանակալի աջակցություն են ցուցաբերել նաև իմ և իմ գլխավորած «Ջավախք» հայրենակցական միության գործունեությանը թե´ խորհրդարանում, թե´ խորհրդարանից դուրս և թե´ բուն Ջավախքում: Իհարկե որպես ՀՀԿ խմբակցության անդամ իմ համագործակցությունը այս խնդիրներում առավել սերտ է եղել ՀՀԿ-ի հետ:

- Ինչպե՞ս կգնահատեք ձեր համատեղ աշխատանքը:

-Հանրապետական կուսակցության հետ մեր համագործակցությունը սկսվել է 2007 թ-ի խորհրդարանական ընտրությունների նախօրեին, երբ «Հզոր հայրենիք» կուսակցությունը և «Ջավախք» հայերանակցական միությունը որոշեցին խորհրդարանական ընտրություններում աջակցել ՀՀԿ-ին: Արդյունքում, ես, որպես «Ջավախք» հայրենակցական միության նախագահ և «Հզոր հայրենիք» կուսակցության փոխնախագահ, ընդգրկվեցի ՀՀԿ համամասնական ցուցակում և այդ ցուցակով դարձա պատգամավոր՝ ընդգրկվելով Հանրապետական կուսակցության խորհրդարանական խմբակցության մեջ: Անցած հինգ տարիներին մեր համատեղ աշխատանքը կարելի է համարել ստացված: «Ջավախք» հայրենակցական միության տեսանկյունից մի քանի առումով ենք ճիշտ համարում համագործակցել Հանրապետական կուսակցության հետ: Նախ այն, որ Հանրապետական կուսակցությունը իշխանություն է և քաղաքական կոալիցիայի առաջատար ուժն է: Իսկ Ջավախքի առջև ծառացած հիմնախնդիրների լուծման երաշխիք կարող է լինել հենց գործող ուժեղ իշխանությունը: Եվ եթե «Ջավախք» հայրենակցական միությունն իր առջև նպատակ է դրել` իր նպաստը բերել ջավախքցիների առջև ծառացած հիմնախնդիրների լուծմանը, ապա միանշանակ գործող իշխանության հետ համագործակցությունն ամենաարդյունավետն է: Երկրորդը՝ ՀՀԿ-ն ինքը ազգային պահպանողական կուսակցություն է, դավանում է ազգային արժեքներ, և բնականաբար, ՀՀԿ-ի համար խորթ չեն ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ Հայաստանի սահմաններից դուրս բնակվող հայ ժողովրդի հիմնախնդիրներն ու առաջին հերթին Ջավախահայերի հիմնախնդիրները: Այն, որ ՀՀԿ-ն ինձ որպես այդ հիմնախնդիրների բավական ակտիվ բարձրաձայնողի և լուծումներ առաջարկողի ընդգրկեց համամասնական ցուցակում և հնարավորություն տվեց ԱԺ բարձր ամբիոնը ծառայեցնել այդ նպատակներին, արդեն իսկ ցույց է տալիս, որ ՀՀԿ-ն բավականին լուրջ մոտեցումներ ունի և թերևս ապագայում նույնպես ունենալու է Ջավախքահայերի հիմնախնդիրների լուծման գործում: