Ձեր վստահելի աղբյուրը

Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը մարտի 28-ին երկօրյա այցով մեկնել էր Թեհրան, որտեղ առանձին հանդիպումներ է ունեցել ԻԻՀ նախագահ Մահմուդ Ահմադինեժադի, Մեջլիսի նախագահ Ալի Լարիջանիի, ԱԳ նախարար Ալի Աքբար Սալեհիի և ԻԻՀ նախագահի առաջին տեղեկալ Մոհամմադ Ռեզա Ռահիմի հետ: Վերջինս Էրդողանի հետ ունեցած հանդիպման ժամանակ նշել է, որ Իրանը պատրաստ է Թուրքիայի հետ զարգացնել հարաբերությունները տարբեր ոլորտներում` հավելելով, որ անհրաժեշտ է, որպեսզի երկու երկրների միջև ապրանքաշրջանառությունը հասնի 30 միլիարդ դոլարի:

Իրանի պաշտոնական «ԻՌՆԱ» լրատվական գործակալության հաղորդմամբ` ԻԻՀ ԱԳ նախարար Ալի Աքբար Սալեհին Թուրքիայի վարչապետի հետ հանդիպման ժամանակ, խոսելով Իրանի և 5+1 խմբի (ՄԱԿ-ի ԱԽ 5 մշտական անդամներ և Գերմանիա) միջև առաջիկայում կայանալիք հանդիպման մասին, հույս է հայտնել, որ այդ բանակցությունները տեղի կունենան Ստանբուլում:
ԻԻՀ Մեջլիսի նախագահ Ալի Լարիջանին Էրդողանի հետ հանդիպման ժամանակ, անդրադառնալով Թուրքիայի տարածքում ՆԱՏՕ-ի ՀՀՊ համակարգերի տեղակայման փաստին, հույս է հայտնել, որ խնդրի առնչությամբ Իրանն ու Թուրքիան երկխոսության ճանապարհով կարող են առկա տարաձայնությունները հարթել:

Նախագահ Ահմադինեժադն էլ Էրդողանի հետ հանդիպման ժամանակ ևս խոսել է տարբեր ոլորտներում երկկողմ հարաբերությունների զարգացման անհրաժեշտության մասին, հավելելով, որ միջազգային կառույցներում Իրանն ու Թուրքիան համատեղ ջանքերով պաշտպանել են իրենց երկրների շահերը:

Թուրքիայի վարչապետի` Իրան կատարած այցն ավարտվել է Մաշհադում ԻԻՀ հոգևոր առաջնորդ սեյյեդ Ալի Խամենեիի հետ հանդիպմամբ: ԻԻՀ հոգևոր առաջնորդի պաշտոնական կայքի հաղորդմամբ` Խամենեի-Էրդողան հանդիպման ընթացքում կողմերը, ի թիվ այլ հարցերի, քննարկել են նաև Սիրիայի ներքաղաքական զարգացումներին առնչվող հարցեր: ԻԻՀ հոգևոր առաջնորդն ընդգծել է, որ Իրանը կտրականապես դեմ է Սիրիայի հարցում արտաքին միջամտությանը և շեշտել է, որ Թեհրանը Սիրիային կպաշտպանի Իսրայելի դեմ պայքարում:
Թեհրան կատարած այցելության շրջանակներում Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հարցազրույց է տվել նաև Իրանի պետական հեռուստատեսությանը:

Այն հարցին, թե Թուրքիայի տարածքում տեղակայված ՆԱՏՕ-ի ՀՀՊ համակարգերն ուղղված են Իրանի և Ռուսաստանի դեմ, Էրդողանը պատասխանել է. «Այդ համակարգերը պաշտպանական բնույթի են և դրանցից ստացված տեղեկատվությունը բացի ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրներից, որևէ այլ երրորդ երկրի (Իսրայելին) չի տրամադրվի: Այդ ՀՀՊ համակարգերը տեղակայելու համար Թուրքիան առաջ է քաշել որոշակի նախապայմաններ, և եթե ՆԱՏՕ-ն խախտի այդ պայմանները, ապա Թուրքիան վերոնշյալ համակարգերը դուրս կբերի իր տարածքից»:

Անդրադառնալով Իրանի միջուկային ծրագրին` Էրդողանը նշել է, որ մինչ Թեհրան ժամանալը, Սեուլում տեղի ունեցած Միջուկային անվտանգության համաժողովում ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամայի հետ, ի թիվ այլ հարցերի քննարկվել է նաև Իրանի միջուկային հարցը, այնուհետև հավելել է, որ առաջարկել է, որպեսզի առաջիկայում (նախնական տվյալներով ապրիլի 13) միջուկային ծրագրի շուրջ Իրանի և 5+1 խմբի միջև գումարվելիք հանդիպումը տեղի ունենա Ստանբուլում:
Խոսելով Սիրիայի ներքաղաքական զարգացումների մասին` Թուրքիայի վարչապետը նշել է, որ Սիրիայի նախագահ Բաշար ալ Ասադը պետք է պայմաններ ստեղծի, որ բացի իշխող «Բաաս» կուսակցությունից այլ քաղաքական կուսակցություններ ևս քաղաքական գործունեություն ծավալեն: Էրդողանը հավելել է, որ եթե Ասադի գլխավորած կուսակցությունը հաղթի, ապա այդ դեպքում դա ընդունելի կլինի նաև Անկարայի համար: Թուրքիայի վարչապետը, միևնույն ժամանակ, ընդգծել է, որ Իրանն ու Թուրքիան միասին պետք է օգնեն Սիրիային:

Այսպիսով, գնահատելով Էրդողանի` Սիրիայի վերաբերյալ հնչեցրած տեսակետները, կարող ենք եզրակացնել, որ Թուրքիան Սիրիայի ներքաղաքական զարգացումների վրա ազդելու հարցում աստիճանաբար զիջում է իր դիրքերը և այլևս հանդես չի գալիս ծայրահեղական հայտարարություններով, ինչպես նախկինում էր: Ինչ վերաբերում է սիրիական հարցում Իրանի դիրքորոշմանը, ապա նշենք, որ ԻԻՀ հոգևոր առաջնորդ Ալի Խամենեին Էրդողանի հետ հանդիպման ժամանակ հստակ նշեց, որ Թեհրանը չի հրաժարվի Սիրիային աջակցելու իր քաղաքականությունից:

Ինչ վերաբերում է Էրդողանի` Իրանի և 5+1 խմբի բանակցությունները Ստանբուլում անցկացնելու առաջարկին, ապա նշենք, որ իրանյան այցի ընթացքում այդպես էլ որևէ հստակ որոշում չկայացվեց: Ավելին, այցի օրերին իրանական «ՖԱՐՍ» լրատվական գործակալությունը մի տեղեկատվություն հրապարակվեց, համաձայն որի` Իրանն առաջարկել է, որպեսզի Իրանի և 5+1 խմբի հանդիպումը տեղի ունենա Բաղդադում: