Ձեր վստահելի աղբյուրը

Քարոզարշավի օրերին, ՀՀ ԱԳ նախկին նախարարի մերթընդմերթ բոցկլտացող ելույթները ԲՀԿ քարոզարշավի ֆոնի վրա քաղաքական ինքնագործունեության է նմանվում: Այդ իսկ պատճառով էլ հանրապետականներիս կողմից այդքան էլ լուրջ վերաբերմունքի չի արժանանում, քանի որ այն շատ հարցերում հակասում է ԲՀԿ քարոզչությանը: Այնուամենայնիվ, ինձ համար հետաքրքիր էր մամուլից տեղեկանալ այն մասին, որ պարոն Օսկանյանն իր վերջին ելույթում, քաղաքական ուժերին բաժանելով երկու մասին՝ իր իսկ կողմից ներկայացրած իշխող կոալիցիայի երկրորդ ուժին դասում է երկրորդ խմբում: Այսինքն՝ այնտեղ որտեղ բազմերանգ ընդդիմությունն է՝ խայտաբղետ դրսևորումներով հանդերձ: Որպես քաղաքական գործիչ, Օսկանյանի քաղաքական փոքրիկ հնարամտությունը, կամ այս դեպքում կարելի է ասել «տրյուկը» ինչ-որ տեղ գնահատում եմ, քանի որ համաձայն հարցումների և հանրային տրամադրությունների՝ ընդդիմադիր ուժերի հանրագումարային վարկանիշը բավականին ցածր է, և Օսկանյանի երևի մտացում է ինչո՞ւ չգրավել այդ դատարկվող դաշտն ու լցնել վակումը:

Սակայն թե ինչո՞ւ է վերջինս այդ տրյուկն իրականացնում ճապոնական խարակիրիի մեթոդով, առայժմ միայն ենթադրությունների տեղիք է տալի: Հարգարժան պարոնը երևի կարծում է, որ մեր ժողովրդի հիշողությունը շատ կարճ է, և ոչ ոք այլևս չի հիշում թե ովքեր են նախկին հինգ տարիներին եղել պատասխանատու Օսկանյանի կողմից նշած սոցիալական ոլորտի ծանր վիճակի համար: Իսկ միգուցե մարդիկ նաև կարծում են, թե առողջապահության կամ քաղաքաշինության ոլորտներում հանրային դժգոհությունների մեղավորը Դպրաբակի ու Եղեգիսի հանրապետական գյուղապետե՞րն են:

Պարոն Օսկանյանն առանց չափազանցնելու ասում է, որ ԲՀԿ-ն միակ ուժն է, որ ամենամեծ հնարավորությունն ունի մեր առջև ծառացած խնդիրները լուծելու, և երկիրը կայուն ու հուսալի զարգացման ճանապարհի վրա դնելու համար: Հաճույքով կհավատայի այս գեղեցիկ նախադասությանը, եթե օրինակ Գեղարքունիքում Վայոց ձորում բոլորը միաձայն ասեին, որ իրենց մարզում ի տարբերություն մյուսների, ամեն բան արդեն այնպես է, ինչպես խոստանում է պարոն Օսկանյանը և արդարացիորեն հիմա էլ մտածում է ԱԺ-ում ու կառավարությունում ծանրակշիռ պատասխանատվություն վերցնելու մասին, որպեսզի մյուս մարզերում էլ լինի ըստ Օսկանյանի ելույթների:

Անդրադառնամ ակնկալվող քաղաքական պատասխանատվությանը: Այո, Հանրապետականը միշտ էլ կրել է պատասխանատվություն և հենց երկրի առջև ունեցած պատասխանատվությունն է եղել Հանրապետականի շարժառիթները, որ Ղարաբաղյան հարցը չվտանգելու համար դուրս եկավ Հանրապետություն դաշինքից և թույլ չտվեց, որպեսզի իրականացվի պարտվողական քաղաքականություն: Դուրս եկավ ու ստեղծեց քաղաքական այն հիմնական բազան, որն իշխանության բերեց նաև Ձեզ պարոն Օսկանյան: Նույն Հանրապետականը շուրջ տասը տարի Ձեզ վստահեց Ղարաբաղյան բանակցային գործընթացը, որի ընթացքում ի տարբերություն վերջին տարիների, որևէ էական դրական տեղաշարժեր չարձանագրեցիք:

Պատասխանատվությունն էր, որ հոկտեմբերի 27-ի դաժան ոճրագործությունից հետո Հանրապետականին ստիպեց հանուն պետության ու հասարակության, ամուր կանգնել ոտքերի վրա, ու շարունակել քայլ առ քայլ պայքարել պետականության կերտման համար:
Պատասխանատվությունն էր, որ ունենալով բացարձակ մեծամասնություն, երկիրը միայնակ կառավարելու անհրաժեշտ ու բավարար վստահության ռեսուրսներ, Հանրապետականը գնաց քաղաքական ուժերի կոնսոլիդացման ճանապարհով ու առաջարկեց իրականացնել կոալիցիոն կառավարում, ակնկալելով նաև համաչափ պատասխանատվություն իր մյուս գործընկերներից:
Պատասխանատվության ու հանդուրժեղականության զգացումն էր, որ մարտի 1-ի ցավալի իրողություններից հետո, ի տարբերություն Ձեր պատկերացումների, Հանրապետականը հանդուրժողականության, երկխոսության ու քաղաքակիրթ համագործակցության, ընդդիմության հետ երկրի առանցքային հարցերի շուրջ խորհրդակցական հանդիպումների մշակույթ մտցրեց:
Պատասխանատվությունն էր, որ երկկողմ ցամաքային շրջափակման մեջ գտնվող մեր պետությունը, համաշխարհային ֆինանսա-տնտեսական ճգնաժամից սոցիալական ցնցումների մեջ չգցելու համար, Հանրապետականն իր հակաճգնաժամային ծրագրի միջոցով դուրս բերեց հնարավորինս նվազագույն տնտեսական կորուստներով, և թոշակառուն, ուսուցիչը, զինվորը, բժիշկը, հանրային ծառայողը և մյուս մեր քաղաքացիները դուրս չեկան փողոց ու որոշ եվրոպական երկրների պես երկիրը չընկղմվեց սոցիալական ճգնաժամում, պահպանելով թերևս կենսապահովման համար անբավարար բայց նվազագույն անհրաժեշտ եկամուտները:

Հանրապետականը շատ բաներ է հանդուրժել, այնպես որ պարոն Օսկանյանի հանիրավի քննադատություններն էլ կարող է հանդուրժել, հատկապես, որ այս փուլում մեր քննադատները ամեն գնով հնարավորինս շատ քվե հավաքելու խնդիր ունեն: Պարոն Օսկանյանն իր պատկերացումների շրջանակներում, երևի անձնական հետաքրքրությունները բավարարելու նպատակով նաև բացատրություններ է պահանջում աղքատության, կառավարության գործունեության, խոստացված ու չիրականացված ծրագրերի, հայ-թուրքական սահմանի և այլ ինչուների մասին: Ես կարծում եմ, որ մեր անցնող հինգ տարիների կոալիցիոն (որն ինչպես հայտնի է դեռևս գործում է մինչև մայիսի 6-ը) գործընկեր կուսակցությունում, պարոն Օսկանյանին, ինձանից էլ լավ կարող են հանգամանալից բացատրել, ու սպառիչ պատասխաններ տալ:

Ցանկանում եմ ողջունել Օսկանյանի այն նորարարական միտքը, որ ԲՀԿ-ն իր կառավարման հիմքում դնելու է ժողովրդավարության հիմնարար սկզբունքները՝ հանդուրժողականությունը, արդարությունը, մարդու և խոսքի ազատությունը: Այն ինչ Հանրապետականն իրականացնում է արդեն մեկ տասնամյակ շարունակ՝ առաջին ու երկրորդ սերնդի բարեփոխումներով: Դա իրոք շատ կարևոր է հատկապես ժամանակակից աշխարհում, ընկալելի ու ընդունելի լինելու համար:

Նախկին արտգործնախարարի ելույթում ցանկանում եմ ողջունել նաև տնտեսական մի շարք շեշտադրումների մեջբերում: Դրանք բոլորն էլ շատ կարևոր են, և հիմնականում ընդգրկված են եղել և կան նաև գործող կոալիցիոն կառավարության ծրագրերում: Այնպես, որ պարոն Օսկանյանի նշած նոր փիլիսոփայությունն ու մոտեցումները ուղղակի չափազանցված են: Իսկ ինչ վերաբերվում է երկիրը բացելուն, տնտեսական քարտեզն ընդլայնելուն ու տնտեսությունը հրապուրիչ դարձնելուն, պետք է ասեմ, որ այս հարցում պարոն Օսկանյանը պետք է շտապի իր դիվանագիտական փորձը ներդնել և իր ուժերի ներածին չափով լուծում տալ երեք կարևոր հիմնախնդիրների՝ ԼՂՀ ինքնորոշման իրավունքի միջազգային ճանաչում և իրացում, հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորում ու սահմանների բացում առանց նախապայմանների, և մեր բարեկամ Իրանի Իսլամական Հանրապետության շուրջ տեղի ունեցող զարգացումների հանգուցալուծում: Այդ դեպքում տարածաշրջանը կլինի բոլորովին այլ վիճակում, և անհամեմատ ավելի մեծ կլինեն արագ զարգացման տեմպերը: Եթե պարոն Օսկանյանը տարածաշրջանային նշանակության այս երեք հարցերը լուծի, ապա հանուն իր մատնանշած տնտեսական վերջին շեշտադրման իրականացման, ես իմ ծանոթներին խորհուրդ կտամ իրենց ձայները տալ Վարդան Օսկանյանին:

Ես չգիտեմ որքանով գեղեցիկ կլինի իմ կողմից նման համեմատություն անելը, բայց պատկերացնում եք պարոն Օսկանյանի արտգործնախարարության տարիներին նմանօրինակ կոչ հնչեր «…հետևել բռնապետությունների տակ տասնամյակներ կքած Թունիսի, Եմենի, Եգիպտոսի, Լիբիայի ժողովուրդներին»: Լիբիայի ու Եգիպտոսի մեր դեսպաններին անմիջապես կհրավիրեին բացատրությունների, իսկ պարոն Օսկանյանը բոլոր լրատվամիջոցներով կապացուցեր, որ այդ երկրներից սկիզբ են առնում ժողովրդավարությունն ու մարդու իրավունքները: Իսկ հիմա երբ արդեն այդ երկրներում տեղի են ունեցել հեղափոխություններ, իսկ Օսկանյանն էլ արտգործնախարար չէ, հանգիստ կարելի է նրանց հետին թվով անվանել տասնամյակների բռնապետություն:

Որպես վերջաբան, անդրադառնամ վախին ու դրանից ծնվող մտավախություններին: Հարգարժան պարոն Օսկանյանի հորդորները տեղին կլինեին, եթե քարոզը կարդար օրինակ` Բաքվի Սաբունչի վարչական շրջանում՝ վախեցած ու մինչև այսօր վախի մթնոլորտում ապրող ադրբեջանական ժողովրդին, և ոչ թե Երևանի Մալաթիա-Սեբաստիա թաղամասում: Որովհետև մեր ժողովուրդը վախ ու վախկոտություն երբեք չի ունեցել: Ես չգիտեմ թե Օսկանյանը որտեղ է եղել Արցախյան ազատամարտի տարիներին, բայց կարծում եմ պետք է, որ տեղյակ լինի, թե ինչ սխրանքներ ու հերոսություններ է գործել հենց այն սերունդը, ում որ նախընտրական քաջության դասեր են տալիս պատգամավորության թեկնածուններ պարոն Օսկանյանն ու էլի մեկը՝ Նիկոլ անունով: Արաբական ասացվածքն ասում է, մի բացիր այն դուռը, որ հետո չպետք է կարողանաս փակել: Իսկ Հայաստանի Հանրապետության ազատ ու հպարտ քաղաքացիները, շատ լավ հասկանում են, որ մի պատյանում երկու սուր չի կարելի տեղավորել, որովհետև քաղաքականության մեջ կա երկու կարգավիճակ՝ կամ ընդդիմություն ես կամ իշխանություն: Եվ եթե իրականում ցանկանկություն ու քաղաքական կամք կա հանուն պետության ու հասարակության ինչ որ բան փոխել, այսինքն վատը վերացնել իսկ լավն էլ ավելի լավը դարձնել, ուրեմն պետք է հավատանք, որ փոխենք:

Հիշեցնենք, որ Վ. Օսկանյանն իր վերջին ելույթում նշել էր. «Մենք արդեն ընտրարշավի կես ճանապարհին ենք, և արդեն բավական հստակ է, թե որ քաղաքական ուժը ինչ է առաջարկում և ինչպիսի այլընտրանքներ կան ձեր առաջ: Հենվելով այդ առաջարկների վրա` այդ քաղաքական ուժերին ես կբաժանեի հիմնականում երկու խմբի: Մի խումբը մեծ հաշվով ասում է, որ երկրում ամեն ինչ նորմալ է, անցած հինգ տարիներին առաջընթաց է արձանագրվել և որ երկիրը զարգացման ճիշտ ճանապարհի վրա է: Այս խումբը, նույնիսկ եթե խոսում է ինչ-որ թերություններից, բարեփոխումներից, նոր ծրագրերից, տողատակում մեզ հասկացնում է, որ ստատուս քվոն լավն է և դա պետք է պահել: Մյուս խումբը կազմված է այն քաղաքական ուժերից, որոնք համարում են, որ մեր այս կյանքն ու հեռանկարը անընդունելի են, երկրի վիճակը ծանր է, նախկին հինգ տարիների քաղաքականությունը արդյունավետ չէր և երկրին անհրաժեշտ են լուրջ քաղաքական և տնտեսական փոփոխություններ: Բարգավաճ Հայաստան կուսակցությունը պատկանում է այս խմբին»: