Թոխմախի Մհերը, Բելաջիոյի Գրիշը, Լֆիկ Սամոն. Սուրենյանցը կանխատեսել է` ով կհայտնվի խորհրդարանում
Այսօր խորհրդարանական ընտրությունների նախընտրական քարոզարշավի վերջին օրն է: Վաղը հայաստանում ընտրություններից առաջ լռության օր է, ինչը նշանակում է, որ քարոզչություն չի լինելու: 20 օրից ավելի տևած նախընտրական քարոզարշավին հետևել է նաև քաղաքագետ, «Հանրապետություն» կուսակցոթւյան նախկին անդամ Սուրեն Սուրենյանցը, որի հետ հարցազրույցը ներկայացնում ենք ձեր ուշադրությանը:
-Ինչպե՞ս անցավ քարոզարշավը և ո՞ր քաղաքական ուժը, ինչպե՞ս օգտագործեց իր ռեսուրսը
-Քարոզարշավը շատ միապաղաղ ընթացք ունեցավ, քաղաքական բոլոր դերակատարները նոր ոչինչ չասացին, և ըստ էության, կրկնում էին այն, ինչ տարիներ շարունակ ասել էին: Համենայնդեպս, ես որպես քաղաքագետ, որևէ նոր գաղափար, նոր ասելիք նոր ձեռագիր չնկատեցի: Եվ այս առումով ընտրարշավը շատ միապաղաղ էր, նույնիսկ ձանձրալի:
-Ըստ ձեզ, ի՞նչը կհամարվեր նորը
-Նորը կլիներ, եթե օրինակ, Հանրապետականի պարագայում նոր դեմքեր տեսնեինք, և ամբողջ ընտրարշավը իր վրա չվերցներ միայն Սերժ Սարգսյանը: Նորը կլիներ, եթե Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ու նրա կողքին հարթակում կանգնածները դարձյալ նույն արտահայտությունները չանեին ավազակապետության մասին, դրա կործանման մասին և փորձեին ռացիոնալ լուծումներ առաջարկել: «Օրինաց երկիրը» առաջնորդվեց նույն սոցիալ-պոպուլիզմով, ինչ` 2007-ին: Հ. Յ. Դաշնակցությունը մի քանի սոցիալական կարգախոսներ սկզբում օգտագործեց, բայց հետո դարձյալ անցավ հայդատականության դաշտ: Իմ համար տարօրինակ է, չեմ հասկանում` ինչ է ուզում Րաֆֆի Հովհաննիսյանը իր քարոզչական արշավով. Այնպիսի տպավորություն է, որ նրա ամենամեծ առաքելությունը եղավ ձախ Հարութին Հայաստան համերգին բերելը: «Բարգավաճ Հայատան» կուսակցությունը միայն իր լիդերի ռեսուրսի հաշվին ընտրարշավ տարավ: Ավելի թույլ կուսակցություններին` Կոմկուսին, Դեմկուսին կամ Միավորված հայերին չեմ ուզում անդրադառնալ, որովհետև ի սկզբանե պարզ էր, որ այդ երեքը որևէ շանս չունեն: Իմ կանխատեսմամբ, Հայաստանի խորհրդարանում անպայման կհայտնվեն Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությունը, «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունը, Հայ Ազգային կոնգրեսը, Հ. Յ. Դաշնակցությունը:
-Իսկ «Օրինաց երկի՞ր»-ը:
-Առավել ինտրիգային է «Օրինաց երկիր»-ի և «Ժառանգության» հանգամանքը` ՕԵԿ-ի շանսերը խորհրդարանում հայտնվելու համար շատ ավելի մեծ են: Իսկ «Ժառանգություն»-ը, եթե վերջին օրվա ընթացքում ինչ-որ կրեատիվ բան չանի, մի քիչ դժվարանում եմ կանխատեսել:
-Ասում եք ձախողված ու միապաղաղ քարոզարշավ էր, իսկ միգուցե հասարակությունն անտարբե՞ր էր այդ ամենի նկատմամբ, այդ պատճառով էլ ակտիվ քարոզարշավ չստացվեց:
-Այո, համամիտ եմ` հասարակությունն անտարբեր է, և հասարակությանը բնավ չի հուզում խորհրդարանի ապագա դասավորությունը: Համենայնդեպս իմ մոտ նման տպավորություն կա: Այս առումով, հատկապես ընդդիմությունը ձախողվեց, որովհետև ընդդիմության խնդիրն էր հասարակությանը բերել ակտիվ, մոբիլ վիճակի, որպեսզի կարողանար նաև հետընտրական զարգացումներ ապահովել: Այս առումով ընդդիմությունն իր քարոզարշավը ձախողեց: Հասարակության ապատիկ, պասիվ վիճակը ձեռնտու է իշխանություններին, ընդդիմության խնդիրն էր այնպես անել, որ հասարակությունը դուրս գա այդ վիճակից, բայց ցավոք, դա նրանց չհաջողվեց:
-Ինչ վերաբերում է մեծամասնական ընտրակարգով պայքարին, դա ինչպե՞ս եք գնահատում
-Ոչ մի տարբերություն չեմ տեսնում, լարվածություն չկար և ֆավորիտները Երևանի և մարզային մի քանի ընտրատարածքներում, ակնհայտ են:
-Օրինակ, մեծամասնական ընտրակարգով առաջադրված ո՞ր թեկնածուներին եք տեսնում խորհրդարանում
-1-ին ընտրատարածքում միանշանակ հաղթելու է Ռուբեն Հայրապետյանը, 2-րդում կհաղթի Սամվել Ֆարմանյանը, 3-րդ ընտրատարածքի (Քանաքեռ-Զեյթուն) մասին հստակ չեմ կարող ասել, 4-րդ ընտրատարածքում կհաղթի Արտակ Սարգսյանը (ՍԱՍ-ի Արտակ), 5-րդ ընտրատարածքում` Արթուր Գևորգյանը, 6-րդում կհաղթի Ռուբեն Հովսեփյանը, 7-րդում միանշանակ կհաղթի Սամվել Ալեքսանյանը, 8-րդում կհաղթի Կորյուն Նահապետյանը, 9-րդ ընտրատարածքում կհաղթի Ռուբեն Սադոյանը, այ թիվ 10 ընտրատարածքում լարված պայքար կլինի, միանշանակ կարծիք արտահայտել չեմ կարողանում, 11-ում կհաղթի Բելաջիոյի Գրիշը, ազգանունը չեմ հիշում, թիվ 12-ում կհաթի Լյովա Խաչատրյանը, դե 13-ում էլ իհարկե` Մհեր Սեդրակյանը:
-Պարոն Սուրենյանց, դուք, որպես հաղթող, նշեցիք այն թեկնածուների անունները, որոնք հիմնականում իշխող ուժի ներկայացուցիչներ են: Ի՞նչ է դա նշանակում, արդյոք ձեզ մոտ էլ կա այն կարծրացած մտայնությունը, որ իշխանությունը պետք է անպայման հաղթի:
-Չէ, ես ուղղակի կանխատեսում արեցի, որովհետև ընդդիմությունը շատ վատ է աշխատել և հատկապես վատ է աշխատել մեծամասնական ընտրակարգով պայքարում: Ընդդիմությունից 2 մարդ հաղթելու հնարավորություն ունի` մեկը թիվ 10 ընտրաատրածքում Սարիբեկ Սուքիասյանն է, որը գուցե հաղթի, իսկ մյուսը Հրազդանում գուցե հաղթի Սասուն Միքայելյանը: Եվ ընդդիմությունից որոշակի շանս ունի Ռազմիկ Թևոնյանը Արարատի ընտրատարածքում (թիվ 18):