Ա. Հովհաննիսյան. Ադրբեջանը դասեր չի քաղում
Ադրբեջանի խորհրդարանի փոխնախագահ Զիյաֆետ Ասկերովը այսօր «ՍալամՆյուզ»-ին հայտարարել է, իբրև «միջազգային հանրությունը Ղարաբաղի տարածքը համարում է ադրբեջանական, իսկ դա նշանակում է, որ Ստեփանակերտում կայացած զորահանդեսը անօրինական է, դրա անցկացումն անվանելով դիվերսիա»: Վերջինս միաժամանակ ավելացրել է, որ ԼՂՀ ՊԲ-ի կողմից իրականացված զորահանդեսն անպատասխան չի մնա: Այս և մի շարք հարցերի շուրջ Panorama.am-ը զրուցեց ռազմական փորձագետ Արծրուն Հովհաննիսյանի հետ:
Նրա խոսքերով, ադրբեջանական ղեկավարության նմանատիպ հայտարարությունները չնայած նրան, որ մասնագիտական և իմաստային առումով ոչ մի արժեք չունեն, այլևս չեն զարմացնում:
-Ադրբեջանական կողմը հայտարարում է, որ զորահանեսն անօրինական է, ինչպե՞ս կմեկնաբանեք:
-Ինչ վերաբերում է զորահանդեսի օրինական լինել-չլինելուն, ապա երբեք դա չի որոշվել այլ կերպ քան տվյալ ժողովրդի ապրելու իրավունքը նվաճելով: Ցանկացած երկիր ու պետություն, ցանկացած ազգ իր զորահանդեսն է անում հաղթանակից հետո, քանի որ դրա իրավունքը վաստակում է արյամբ, կամքով, ապրելու իրավունքը պաշտպանելով: Հատկապես, երբ դա լինում է արդարացի, այսինքն` գոյության պայքար ապա, այն վերածվում է ավելի վեհ ու հպարտ իրողության, որը բոլորի մոտ հարգանք է առաջացնում: Երբեք համաշխարհային հանրությունը Արցախը չի համարել ադրբեջանական տարածք, երբեք դա չի ամրագրվել ոչ մի միջազգային փաստաթղթում, դա ակնհայտ սուտ է:
-Ադրբեջանից պաշտոնյան ավելի հեռու է գնացել՝ զորահանդեսն անվանելով դիվերսիա…
-Կցանկանայի պարոն Ասկերովին հիշեցնել, որ դիվերսիան այն էր ինչ իրենց բանակի «հերոսական» ասկյարները իրականացրին անզեն մարդկանց նկատմամբ սույն թվականի ապրիլի 27-ին ՀՀ Տավուշի մարզի Այգեպար-Մովսես գյուղերի միջև ընկած ճանապարհահատվածում: Իսկ շոու մասով նշենք, որ շոուները հիմնականում լինում են այն զորահանդեսները, երբ ցուցադրվում են հնարավորինս շատ քանակություն և կենդանի ուժի և տեխնիկայի: Տվյալ տեղանքում մարտ վարելու համար ոչնչով չհամապատասխանող մեքենաների և զինտեխնիկայի մեծ բազմություն: Նման բան մենք տեսանք Բաքվի զորահանդեսի ժամանակ, երբ անցնում էին տասնյակ զրահամեքենաներ, մերժված հրետանային համակարգեր, բազմատեսակ օդուժ որոնք մեր տարածաշրջանի մարտական գործողությունների համար ընդհանրապես հարմար չեն, ինչպես նաև լիովին անմշակ ու թերի իսրայալական զենքեր, որոնց համար այլ երկրում մարդկանց են դատապարտում: Երբ զինվորները քայլում էին մեր տեղանքի համար անհարմար շորերի գույներով և այլն: Ահա թե որն է շոուն: Բացի դրանից էլ մենք խնդիր չենք դրել հայկական բանակի զորեղությունը ցուցադրել զորահանդեսներով, այնպես որ պարոն Ասկերովը թող մեզ չփորձի ներկայացել թե նրանք լավ շոու կարող են սարքել, մենք դրանում չենք կասկածում, մենք բանակն այլ բանի համար ենք ստեղծել:
-Ինչպես կգնահատեք Ստեփանակերտում անցկացված զորահանդեսը
-Ստեփանակերտում անցկացված զորահանդեսը իր բնույթով և մակարդակով շատ բարձր էր, այն խիստ սահմանափակ ուժերով էր ներկայացված քանի որ ավելիի իմաստը չկար, սովորաբար մարտական խնդիրներ կատարող բանակները ազատ ուժեր շատ չեն կարող ունենալ: Սահմանափակ ուժերը ներկայացվեցին շատ սինխրոն ու համաչափ շարժումների և դասավորությունների մեջ:
Հայ զինվորը հանդերձավորված էր միայն իր խնդիրը կատարելու համար խիստ անհրաժեշտ միջոցներով: Նրանք եկել էին մարտական դիրքերից և զորահանդեսից հետո գնալու էին շարունակելու կատարել իրենց խնդիրը, որը իրականացնում են փայլուն: Հնարավոր չէր այդտեղ չնկատել պաշտպանական բանակի որակական առաջընթացը, որը արտահայտվեց ոչ միայն հիմնականում տեղական ուժերով վերանորոգված ու կատարելագործված տեխնիկայի տեսակներով, այլ նաև ստորաբաժանումների վերակազմավորումներով: Ինչպես կարելի էր նկատել շատ ստորաբաժանումներ այլևս վերակազմավորվել էին բրիգադաների, ինչը դրանց մարտական հնարավորությունները և կառավարման աստիճանը զգալիորեն բարձրացրել է: Պաշտպանական բանակը ինչպես տեսանք համալրվել է նորագույն և հեռահար հրթիռահրետանային միջոցներով, որոնք թույլ են տալիս հակառակորդի տարածքի ողջ խորությամբ հարվածներ հասցնել առանց սահմանափակումների: Այստեղ ևս առանցքային այն որ դրանք գրեթե բոլորը կատարելագործվում են հայ մասնագետների ուժերով, համալրվում են նորագույն սարքերով, ստանում են նոր հնարավորություններ, համակարգային դաշտում աշխատում են հայկական նորագույն հետախուզական և կառավարման համակարգերի հետ: Սա նորագույն պատերազմների հիմնական կանոններից է, որը իրականացնելու համար հարկավոր են շատ որակյալ մասնագետներ և այստեղ ոչ մի միլիարդներ չեն օգնում:
Զորահանդեսում ցուցադրված տեխնիկան արդեն բավարար է, որ ընդհանուր կարծիք կազմվի պաշտպանական բանակի հարձակողական ներուժի մասին։ Հատուկ շեշտում ենք հարձակողական, որպեսզի բոլորը հասկանան որ մենք միայն պաշտպանովող կողմ չենք: Հարձակումը կամ հակահարվածը կարող է անդառնալի կորուստ լինել նրանց համար: Այստեղ կուզենայինք նշել ապրիլի 30-ին Վլադիմիր Կազիմիրովի կատարած հայտարարության մասին, որում մասնավորապես հստակ ասված էր, թե Արցախում ուժի կիրառությունը և արդյունքները ինչպիսին եղան և ինչպիսին կարող են լինել: Ադրբեջանը փաստորեն դրանից դասեր չի քաղում:
Զորահանդեսին ցուցադրվեցին 9К72 Эльбрус օպերատիվ մարտակական հրթիռները որոնք ունեն 300 կմ հեռահարություն, WM-80-ը կատարելագործված տարբերակով կարող է ունենալ 110 կմ հեռահարություն։ Հատուկ նշենք, որ 9К72 Эльбрус (SKUD) համակարգը Հայաստանի ռազմաարդյունաբերական համալիրի կողմից կատարելագործվել են, ինչի արդյուքնում հայ զինվորականները առավելագույն հեռահարության վրա (300կմ) ստացել են ոչ ավելի քան 150-200 մ. շեղում։ Սա հիանալի ցուցանիշ է: Հայտնի է, որ 9К72 Эльбрус (SKUD)-ի հրթիռները ունեն մինչեւ մեկ տոննա մարտական մաս, ընդ որում մարտական մասը կարող են կազմել ոչ միայն սովորական այլ նաեւ տարատեսակ մինչեւ իսկ կասետային, ճշգրիտ հարվածող մասեր։ Այս ամենից զատ, ցանկացած տեխնիկայի վերջնական կիրառողը մարդն է, եւ այստեղ պետք է նշել, որ Հայաստանի հրթիռային հրետանավորները զորավարժությունների ժամանակ գրանցել են փայլուն արդյունքեր, հենց SKUD-ի կիրառմամբ։ Բացի դրանից Ադրբեջանում կան նաև շատ մակերեսային նշանակետեր, որոնք կազմում են իրենց պետության սիրտը: