Ամուլսար. Բնապահպանական աղետ. Նայում են ու չեն տեսնում
Շաբաթ օրը` հունիսի 9-ին, մի խումբ բնապահպաններ, բնապահպանական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, Ջերմուկ քաղաքի հասարակական կազմակերպությունների անդամներ ճանաչողական այցով բարձրացել էին Սյունիքի և Վայոց Ձորի մարզերի սահմանագլխին գտնվող Ամուլսարի տարածք, որտեղ «Գեոթիմ» ընկերությունը հետախուզա-երկրաբանական աշխատանքներ է իրականացնում. նախատեսվում է ոսկու արդյունահանում:
Նշենք, որ ըստ «Գեոթիմ» ընկերության կայքի, ոսկու պարունակությունը յուրաքանչյուր հանքանյութում հաշվարկվում է ըստ հանքանյութի կարգի (այսինքն` ոսկու քանակը մեկ տոննա հանքանյութում) և ընդհանուր ծավալի/տոննաներով տվյալ կարգում: Ամուլսարը ցածր կարգի հանքավայր է, այսինքն` միջին հաշվարկով կարող է ապահովել 1 գրամ ոսկի` մեկ տոննա հանքանյութում:
Խմբին չհաջողվեց նայել Ամուլսարի տարածքը, քանի որ ճանապարհը փակել էին Ամուլսարից ոչ հեռու գտնվող Գորայք և Սարավան գյուղերի բնակչները, ովքեր նաև աշխատում են հանքավայրում: Խմբի հետ էին նաև «Գեոթիմ» ընկերության աշխատակիցներ: Տարածքում էին ոստիկանության ներկայացուցիչներ:
Գյուղացիները մարտական էին տրամադրված և չէին ցանկանում, որեպեսզի որևէ մեկը հասներ Ամուլսար կամ մոտենար հանքավայրին:
Բնապահպանների հետ էր նաև Ջերմուկի քաղաքապետ Վարդան Հովհաննիսյանը, ով փորձեց բանակցել, որպեսզի բնապահպանները, երիտասադները, նաև լրագրողները կարողանան մտնել տարածք, սակայն` ապարդյուն:
Վ. Հովհաննիսյանը նշեց, որ և’ Սարավան ու Գորայք համայնքներում, և’ Ջերմուկում նույն համայնքի ժողովուրդն են, նույն մտածելակերպն ունեն և կարող են իրար հասկանալ, սակայն ճանապարհը փակողների առաջին շարքերում կանգնած կանայք ասում էին, որ իրենց աշխատանք է պետք, հանքում մի կտոր հացի փող են աշխատում:
Վարդան Հովհաննիսյանը ևս մեկ անգամ կրկնեց` դիմելով և’ ժողովրդին, և’ հատկապես «Գեոթիմ» ընկերության ղեկավարությանը, ովքեր արդեն տարածքում չէին, ասելով` «ցույց տվեք աշխարհում մի վայր, որտեղ կա կուրորտային գոտի և 10-12 կմ հեռավորության վրա գտնվող շահագործվող հանքավայր»:
«Գեոթիմ» ընկերության աշխատակիցներից մեկը քաղաքապետին հակադարձեց, թե «այստեղ գալու-հավաքվելու փոխարեն` դիմեք համապատասխան մարմինների, եթե կգտնեն, որ պետք է փակվի, թող փակվի, ոչ թե երթ կազմակերպելով մեզ խանգարեք»:
Քաղաքապետն էլ բացատրեց, որ ընդամենը կազմակերպված է ուսուցողական արշավ` խնդրին ծանոթանալու համար:
Երկար հարց ու պատասխանից հետո, «Գեոթիմ» ընկերության ներկայացուցիչը ձեռքով ժողովրդին հեռանալու կարգադրություն արեց` մարդիկ հլու-հնազանդ հեռացան:
Ծովի մակարդակից գրեթե 3000 մետր բարձրության վրա գտնող Ամուլսարի շրջակայքում փարթամ բուսականություն է, ալպյան մարգագետիններ, մաքուր օդ և նպաստավոր պայմաններ անասնապահության զարգացման համար: Բնությունը շռայլ էր այստեղ, մինչև փողը` ոսկու տեսքով, սողաց Ամուլսար:
Նշենք նաև, որ տարածքի ֆլորան և ֆաունան ուսումնասիրում էին Վայրի բնության համաշխարհային հիմնադրամի հայաստանյան մասնաճյուղի մասնագետները, որոնց ևս «Գեոթիմ» ընկերությունը չէր թողել մտնել տարածք և ուսումնասիրություն անցկացնել:
Բնապահպանները մտահոգված են նաև հանքում ուրանի հնարավոր առկայության փաստով, ինչպես նաև` շահագործման հետևանքով բնապահպանական աղետով, որը չի առնչվում միայն Գորայք և Սարավան գյուղերին, և հարված է հասցնելու Սևանին, քանի որ թունավոր նյութերը և փոշին Սպանդարյանի և Կեչուտի ջրամբարներով հասնելու են Սևան` առաջացնելով բնապահպանական հանրապետական աղետ, որի հետևանքները տեսնողը տեսնում է, չտեսնողը` նայում «Գեոթիմի» ակնոցներով:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան