Համանախագահների պատասխանը ալիևյան բլեֆին
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ Իգոր Պոպովը (ՌԴ), Ռոբերտ Բրադկեն (ԱՄՆ) և Ժակ Ֆորը (Ֆրանսիա) հանդես են եկել համատեղ հայտարարությամբ, որն ամփոփում է վերջիններիս, ինչպես նաև ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկի Բաքու,Ստեփանակերտ և Երևան կատարած այցի արդյունքները:
Համանախագահների տարածաշրջանային այցը ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացի հետ ուղղակիորեն և անուղղակիորեն կապված բարձրաստիճան պաշտոնյաների այցերի տրամաբանական շարունակությունն էր: Այցը կարևոր նշանակություն ուներ, քանի որ այն ցույց էր տալիս, որ, չնայած վերջին շրջանում ադրբեջանական կողմից ռազմատենչ և ապակառուցողական հայտարարությունների, շփման գծի ողջ երկայնքով կրկնվող սադրանքների պակաս չի զգացվում, այնուամենայնիվ, գործընթացն
ընդհանուր առմամբ շարունակում է մնալ կանխատեսելի և խաղաղ կարգավորմամբ շահագրգռվածների համար ընդունելի շրջանակներում:
Համանախագահների վերջին հայտարարությունը և այցի ընթացքում արտահայտած մտքերը բավական ուշագրավ ենթատեքստ են պարունակում: Նախ և առաջ, հայտարարության մեջ համանախագահները վերահաստատում են իրենց երկրների
տեսակետը հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորման այլընտրանքի բացակայության վերաբերյալ, ինչպես նաև անհանգստություն են արտահայտում շփման գծում տեղի ունեցող միջադեպերի հետ կապված` կոչ անելով կողմերին զերծ մնալ առավելապաշտական և ռազմատենչ հայտարարություններից և հարգել 1994թ. կնքված զինադադարի համաձայնագիրը:
Թվում է թե այս հայտարարությունը ԵԱՀԿ շրջանակներում հիմնախնդրի կարգավորմանը վերաբերող տարբեր ձևաչափերով արվող հայտարարությունների կրկնությունն է: Սակայն վերջին հայտարարության մեջ համանախագահները ավելի
հեռուն են գնում` անդրադառնալով մի թեմայի, որը մինչ այժմ կարծես թե դուրս էր մնում նմանատիպ հայտարարությունների շրջանակներից` լինելով միայն ներքին սպառման քննարկումների առարկա:
Խոսքը վերաբերում է Արցախի մայրաքաղաք Ստեփանակերտի օդանավակայանի հետ կապված հիմնախնդրին, որն, ինչպես հայտնի է, մշտապես գրգռում էր ադրբեջանական մի շարք գործիչների ռազմամոլական բառապաշարը: Այս առնչությամբ համանախագահներն ընդգծում են, որ այցի ընթացքում իրենք ստացել են կողմերի երաշխիքները զերծ մնալու քաղաքացիական օդանավակայանի նկատմամբ ուժի և ուժի սպառնալիքի կիրառումից, ինչպես նաև հիմնախնդրի քաղաքականացումից:
Դժվար չէ հասկանալ, թե հատկապես ում կողմից նախկինում հնչած սպառնալիքների պատասխան պետք է համարել հայտարարության այս սաստիչ հատվածը: Համանախագահներն այսպիսով Ադրբեջանին հստակորեն ցույց են տալիս, որ
անընդունելի է օդանավակայանի հարցի շահարկումը բանակցային գործընթացում, ինչպես նաև ցույց են տալիս ադրբեջանական ղեկավարությանը քաղաքացիական բնակչությանն ահաբեկելու փորձերի անհեռատեսությունն ու վնասակարությունը
կարգավորման գործընթացի համար:
Ավելին, նախկինում ադրբեջանական ամենատարբեր մակարդակներով հնչեցված սպառնալիքները այս ֆոնի վրա դուրս են գալիս որպես կատարյալ բլեֆ, ինչը արժեզրկում է նրանց այլ սպառնալիքները նույնպես:
Ստեփանակերտում Մինսկի խմբի համանախագահները չշրջանցեցին նաև Լեռնային Ղարաբաղի` բանակցային գործընթացում ներգրավելու թեմային: Պետք է նշել, որ Ադրբեջանում այս հանգամանքը որոշ անհանգստություն է առաջացրել: Մասնավորապես,
մի շարք ադրբեջանցի վերլուծաբաններ, որոնք նախկինում ամեն առիթով ընդգծում էին Մինսկի ձևաչափի անընդունելիությունը ադրբեջանական կողմի համար, համանախագահների Ստեփանակերտում արծարծած թեմայի ազդեցությամբ այժմ արդեն
ընդգծում են բանակցությունների ներկա ձևաչափի կայացած և արդյունավետ լինելու հանգամանքը:
Այսպիսով, համանախագահների վերջին այցը և դրան հաջորդած հայտարարությունը ևս մեկ անգամ վկայում են այն մասին, որ միջազգային հանրության համար ներկայումս հակամարտության գոտում խաղաղության ամրապնդումը և Մինսկի խմբի
համանախագահության ներքո ընթացող բանակցությունների ձևաչափի պահպանումը հանդիսանում են առանցքային գերակայություններ և կողմերից որևիցե մեկի փորձերն, ուղղված վերը նշված առաջնայնությունների դեմ, կդատապարտվեն
միջազգային հանրության կողմից` տվյալ կողմին կանգնեցնելով միջազգային մեկուսացման վտանգի առջև: Եվ որքան շուտ այս իրողությունն ընկալելի դառնա ադրբեջանական ղեկավարության շրջանում, այնքան կմեծանա կարգավորման
գործընթացում էական առաջընթաց գրանցելու հավանականությունը: