Ձեր վստահելի աղբյուրը

Խորհրդարանական ընտրություններից հետո հայաստանյան քաղաքական ուժերի վարքը դեռ մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում հատկապես այն իմաստով, որ հենց այդ շրջանում է ձևավորվում նախագահական ընտրություններին մասնակցելու ձևաչափը: Քաղաքական վարքն առավել հասկանալի և կանխատեսելի է դառնում «նպատակ-ռեսուրսներ» բանաձևով վերլուծելու միջոցով, ելնելով այն կանխադրույթից, որ հայաստանյան քաղաքական հիմնական ակտորները գործունեության մոտիվացիայի տեսակետից բաժանվում են երկու մասի` նրանք, որոնց վարքի դրդապատճառները զուտ քաղաքական են, և մնացածը, ովքեր հիմքում ունեն տնտեսական մոտիվներ:

Այդպես, խորհրդարանական ընտրություններում զուտ քաղաքական նախագծերով հանդես եկավ հիմնականում ՀՀԿ-ն, մասամբ նաև` «Ժառանգություն» կուսակցությունը և ՀԱԿ-ը: Այս ուժերի նախագծերի ռեալիստական կամ ուտոպիական լինելը հասկանալու համար բավական է վերլուծել, թե որքանո՞վ են նրանց ռեսուրսները համապատասխանում դրված նպատակներին:

Օրինակ, հետընտրական շրջանում համակարգային փոփոխությունների անհրաժեշտության մասին հայտարարություններով հանդես եկած քաղաքական ուժերը բառ անգամ չասացին նման ծրագիր իրականացնելու համար անհրաժեշտ նյութական, ինտելեկտուալ և այլ ռեսուրսների առկայության մասին: Այս պարագայում նմանատիպ բոլոր կոչերը մնում են զուտ հայտարարության մակարդակում: Այսպիսի վարքագիծ ունեցող քաղաքական ակտորներն, ըստ էության, ասում են այն ամենն, ինչ իրենց պատկերացմամբ կարող է ազդել իշխանության վարկանիշի անկման վրա:

Քաղաքական երկրորդ տիպի ուժի, որի վարքի հիմքում տնտեսական մոտիվացիան է, վառ օրինակ է ԲՀԿ-ն: Դրա մասին տարիներ շարունակ վկայում էր այն հանգամանքը, որ կուսակցության ներկայացուցիչներն ասում են այն և միայն այն, ինչը չէր վնասում կառույցի ղեկավարության տնտեսական շահերին: Նախագահական ընտրություններին ընդառաջ ԲՀԿ-ն որդեգրել է նոր վարքագիծ, որը սակայն չի համապատասխանում կուսակցության ներկայիս ղեկավարի գործունեության մոտիվացիային, որն, ինչպես հայտնի է, ի սկզբանե եղել է շեշտված տնտեսական: Ակնհայտ է, որ քաղաքական այս ուժը, որը նաև զգալի նյութական ռեսուրսներ ունի, օգտագործվում է ոչ այն նպատակների համար, որոնց համար ստեղծվել է: Այս պարագայում չի բացառվում կուսակցության վարքագծի փոփոխությանը համապատասխան նաև կառույցի ղեկավարության փոփոխություն:

Որքան էլ զարմանալի թվա, բայց փաստն այն է, որ Հայաստանի քաղաքական համակարգի հետագա զարգացման համար քաղաքական ուժերի մեջ առանցքային դերն այսօր հենց ԲՀԿ-ինն է: Այն, որ խորհրդարանում մեծությամբ երկրորդ խմբակցություն ունեցող կուսակցությունն իրեն այլընտրանքային է հռչակում, ավելի շուտ ոչ թե որոշակիացնում է այդ կառույցի դերը երկրի քաղաքական կյանքում, այլ ընդհակառակը: Մյուս կողմից, խոչընդոտ լինելը պայմանավորված է նաև այն հանգամանքով, որ վարքի նման կտրուկ փոփոխությունը անկանխատեսելի է դարձնում կուսակցության հետագա վարքագիծը, ինչը Հայաստանի քաղաքական համակարգի խիստ անձնավորված լինելու պայմաններում նոր վերադասավորումների հնարավորություն է ստեղծում: Եվ դեռ փաստ չէ, որ վերջիններս նպաստելու են Հայաստանի քաղաքական համակարգի զարգացմանը:

Մովսես Դեմիրճյան

Հնչեցված կարծիքները կարող են չհամընկնել Panorama.am-ի դիրքորոշումների հետ