Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Աշխարհում թմրամիջոցների և զենքերի վաճառքից հետո մշակութային արժեքները երրորդ տեղն են գրավում: Տարեկան մոտավորապես 6 միլիարդ դոլար արժողությամբ արվեստի գործեր են ապօրինաբար դուրս տարվում տարբեր երկրներից», - այսօր ասուլիսի ժամանակ անդրադառնալով Հայաստանից մշակութային արժեքների կողոպուտին` ասաց հետաքննող ժուռնալիստ Սերգեյ Գալոյանը` նշելով, որ մշակութային արժեքների կողոպուտը բացառիկ երևույթ չէ Հայաստանի համար:
Սերգեյ Գալոյանի խոսքով, բոլոր նկարները հիմնականում հայտնվում են տարբեր երկրների աճուրդներում և եզակի դեպքեր են լինում , երբ դրանք հաջողվում է հետ բերել մասնավորից:

«Աճուրդում դուք կարող եք ցանկացած իր դնել ցանկացած գնով: Եթե մինչև աճուրդի սկսվելը պարզվի, որ այդ իրը գողացված է, այն կհանվի, բայց աճուրդի ներկայացնողի անունը չի հիշատակվելու», - ասաց նա` նշելով, որ դրանով է դժվարանում քրեական ցանցի բացահայտումը:

Բանախոսը հատուկ ուշադրություն դարձրեց 1995 թվականին Հայաստանի ազգային պատկերասրահից 4 գործի անհետացմանը` Ալեքսանդր Բաժբեուկ-Մելիքյանի «Հրաձգարանը», Վահրամ Գայֆեջյանի «Կարելիսը», Հակոբ Կոջոյանի «Գեղարդի քարայրները» և Հակոբ Հակոբյանի «Սխտորները»:

Նա նաև հայտնեց, որ վերջերս մի նամակ է ստացվել մոսկվաբնակ Վարուժան Գևորգյանից , ով գրում է, թե իր մոտ են Ալեքսանդր Բաժբեուկ-Մելիքյանի 18 նկարները, բայց որևէ քայլ պետական մարմինների կողմից չի ձեռնարկվում:

«Այս մարդուն Հայաստան բերել պետք չէ, կարևորը նկարներն են, որոնք նրա մոտ են: Վերադրաձրե´ք նկարները», - ասաց նա:
Ըստ բանախոսի` Հայաստանում արվեստի կողոպուտի առաջին աղմկահարույց դեպք գրանցվել է 1972 թվականին, երբ հրդեհվում է Մինաս Ավետիսյանի արհեստանոցը:

«Այն ժամանակ Մինասը պատրաստվում էր Նովոսիբիրսկ` ցուցահանդեսի, հարյուր նկարից ջոկել էր հիսունը և շարել էր պատի տակ, որ պետք է տարվեր: Հրդեհից հետո, հասկանալի է, ոչ մի նկար չգտնվեց և չհայտնաբերվեց», - ասաց նա` նշելով, որ ծանոթացել է քրեական գործի հետ:

Բանախոսը հայտնեց, որ իր համար մեծ անակնկալ էր, որ գործում ընդհանրապես չեն նշվում նկարների անուններն այն դեպքում, որ ցուցահանդեսից առաջ պարտադիր ցուցակ էր ուղղարկվում Մոսկվա:

«Այստեղ ցուցակը չէր կարող չլինել, սիրելիներս, թալան է կատարվել Մինասի արհեստանոցում, որից հետո այն հրդեհվել է», - ասաց նա:

Սերգեյ Գալոյանը հիշեցրեց նաև 1989 թվականին տեղի ունեցած դեպքը, երբ Ազգային պատկերասրահի նորանշանակ տնօրեն Շահեն Խաչատրյանը ստուգումներ անցկացրեց, և 17 նկարի կորուստ հայտնաբերեց, որոնց հեղինակների թվում են Այվազովսկին, Լևիտանը, Հակոբ Հովնաթանը:

«1990-ականներին կորել է Այվազովսկու երկու գործ. Հայաստանի ազգային գրադարանի երրորդ հարկում կախած «Արարչագործություն» մեծադիր կտավը: 1995 թվականին պատկերասրահից տարան Այվազովսկու «Լուսնկա գիշեր հեծյալը» ձվաձև նկարը, որը շատ անգամ շփոթում են «Ծովափ լուսնկա գիշերին» նկարի հետ: Եվ սա նաև մի հազվագյուտ դեպք էր, երբ նկարը հետ բերվեց», - ասաց փորձագետը`հիշեցնելով, որ նկարը վերադրաձվեց գործող Ներքին գործերի նախարար Վանո Սիրադեղյանի անմիջական վերահսկմամբ, ով անձամբ նկարը փոխանցեց պատկերասրահի տնօրենին: Նա նշեց, որ նման հաջողություն արձանագրվեց նաև 1998 թվականին` օրենքով գողերի միջամտությամբ:

«Ես դիմում եմ Հայաստանի, Ռուսաստանի, Միացյալ Նահանգների բոլոր օրենքով հայ գողերին, կրիմինալ աշխարհի հեղինակություններին, բիզնեսմեններին, այն մարդկանո, ովքեր կարող են ազդել Վարուժան Գևորգյանի վրա, որպեսզի նա վերադարձնի Ալեքսանդր Բաժբեուկ-Մելիքյանի նկարները և և ասի, թե մյուս նկարները որտեղ են գտնվում: Ինձ պետք է, որ այդ նկարները փրկվեն», -եզրափակեց Սերգեյ Գալոյանը: