Ձեր վստահելի աղբյուրը

Օրերս ղարաբաղյան կարգավորման առաջին միջնորդական առաքելության ղեկավար Վլադիմիր Կազիմիրովը «Կրասնայա Զվեզդա» թերթին տված հարցազրույցում անդրադարձել էր ԼՂ հակամարտությանն առնչվող մի շարք խնդիրների: Նրա հնչեցրած մի քանի հայտարարությունների վերաբերյալ զրուցեցինք քաղաքագետ Ալեքսանդր Մարկարովի հետ:

- Պարոն Մարկարով, անդրադառնանք Վլադիմիր Կազմիրովի հարցազրույցի այն դրույթին, որտեղ խոսվում է 7 շրջանների` հայկական կողմի ազատագրման և ադրբեջանական կողմի թույլ տված սխալների մասին:
- Ադրբեջանական կողմը շատ է սիրում խոսել 1990-ական թվականների մասին, երբ ընդունվում էին ՄԱԿ ԱԽ համապատասխան որոշումները` որպես փաստաթուղթ: Այստեղ նրանք միշտ մոռանում են մի շատ կարևոր բան: Այս բոլոր փաստաթղթերի մեջ նշված է եղել, որ անհրաժեշտ է դադարեցնել ռազմական գործողությունները: Ռազմական գործողությունները չդադարեցնողը և, փաստորեն, տվյալ փաստաթղթի դրույթները չկատարողը եղել է ադրբեջանական կողմը: Չկատարելով այս քայլերը, Ադրբեջանն անընդհատ հանդիպում էր հայկական կողմի հաջողակ գործողություններին, և տանում էր հերթական պարտությունը: Աստիճանաբար ստեղծվեց այն, ինչի մասին մենք խոսում ենք` որպես 7 ազատագրված շրջաններ, որոնք Ղարաբաղի շուրջը ստեղծել են անվտանգության գոտի: ԼՂ պաշտպանության բանակը փաստորեն իրականացնում էր գործողություններ, որոնք նա ինչ-որ իմաստով պարտադրված էր և ստիպված էր կատարել:

- Կազիմիրովի հարցազրույցում կային նաև Ադրբեջանին ուղղված այլ քննադատություններ` կապված ուժի և ուժի սպառնալիքի չկիրառելու վերաբերյալ համաձայնագիր չստորագրելու հետ:
- Նվազագույն առաջխաղացումներ, որոնք այսօր առաջարկվում են այդ թվում նաև միջնորդների կողմից, ենթադրում են մի քանի տարրեր: Առաջինը դիպուկահարներին հետ քաշելու խնդիրն է, երկրորդը հրադադարի խախտման դեպքերի հետաքննության անցկացումն է, իսկ երրորդը` առաջարկն է կնքել ինչ-որ փաստաթուղթ, որտեղ կողմերը նշում են, որ նրանք չեն կիրառելու ուժը կամ ուժի սպառնալիքը: Այստեղ ևս ադրբեջանական կողմը պատրաստակամություն չի հայտնում գնալ այդ քայլին: Դա խոսում է այն մասին, որ նրանք անհարգալից վերաբերմուն ունեն միջազգային իրավունքի դրույթների նկատմամբ: Երկրորդ` նրանք պարբերաբար իրականացնում են ռազմական սադրիչ գործողություններ, որոնց միջոցով ադրբեջանցիները փորձում են ցույց տալ, որ հոգու խորքում նրանք մտածում են գործել ռազմական եղանակներով, թեև նրանք հասկանում են որ այսօր արագ ռազմական գործողությունների միոցով հաղթանակ ձեռք բերելն անհնար է, իսկ երկարատև գործողություններն էլ անմիջապես կհանդիպեն միջազգային հանրության դատապարտմանը, գուցե նաև սանկցիաներին և կարող են նույնիսկ հանգեցնել տարբեր պետությունների կողմից ԼՂՀ-ի դե յուրե ճանաչմանը:

- Հարցազրույցում բանախոսը մի քանի անգամ օգտագործել է ԼՂ-ի` բանակցային գործընթացներում առանձին կողմ լինելու մասին արտահայտություն: Ի՞նչ եք կարծում, դա մեսի՞ջ է:
- Այդ մեսիջը վերջին շրջանում մենք պարբերաբար տեսնում ենք, ըստ որի, այս կամ այն պահին Լեռնային Ղարաբաղը պետք է վերադառնա բանակցային սեղանի շուրջ` որպես բանակցային կողմ: Ինչքան էլ Հայաստանը բանակցային գործընթացում հանդես գա որոշակի իմաստով որպես ԼՂ-ի շահերի ներկայացուցիչ, հասկանալի է, որ ԼՂ-ի անմիջական մասնակցությունը ինքնին կարող է հանդես գալ որպես այս ամբողջ գործընթացն ընդունելու համար կարևոր հանգամանք:

- Իսկ ի՞նչ կասեք հանրաքվեի շուրջ ընթացող խոսակցությունների վերաբերյալ
- Հանրաքվեի խնդիրն այն հիմնարար խնդիրներից է, որը քննարկվում է բանակցային գործընթացում: Այսինքն հանրաքվեի անցկացման պայմանները, սահմանները, ժամկետները և դրա արդյունքների պարտադիր բնույթը: Եթե հանրաքվեն անց է կացվում ինքնորոշվող սուբյեկտում` ԼՂ-ում, հայկական կողմը երևի թե պատրաստ է կազմակերպել և անցկացնել: Ադրբեջանական դիրքորոշումն այլ է: Այն կայանում է նրանում, որ գործող սահմանադրության համաձայն հանրաքվե կարող է անցկացվել Ադրբեջանի ամբողջ տարածքի սահմաններում: Բայց այստեղ երկու հարց կա` ո՞վ է ասել, որ ԼՂ-ն Ադրբեջանի ամբողջ տարածքի մեջ մտնող ինչ-որ մաս է և երկրորդ` ինչո՞ւ ինքնորոշման խնդրի վերաբերյալ հարցը պետք է լուծեն այն մարդիկ, ովքեր տվյալ ինքնորաշվող ժողովրդի հետ կապ չունեն: Այսինքն այստեղ տրամաբանական որոշակի հակասություն է երևում:

- Պարոն Մարկարով, անդրադառնանք Ստեփանակերտի օդանավակայանի գործարկման հետ կապված ադրբեջանական կողմի հնչեցրած հայտարարություններին: Ի՞նչ միտում եք տեսնում:
- Մենք հանդիպում ենք մի երևույթի, երբ պայմանավորվածություններ են ձեռք բերվում Բաքվի իշխանությունների հետ, որոնք թվում է, թե համաձայնեցված են և համանախագահներին վստահություններ են տրված, բայց հաջորդ հայտարարությամբ ի չիք են դառնում: Կարելի է ասել` Ադրբեջանը հետևողական է իր անհետևողականության մեջ: