Ձեր վստահելի աղբյուրը

«CLARIN» օրաթերթի շաբաթօրյա համարում լույս է տեսել Մարսելո Կանտելմիի «Հայաստան-Ադրբեջան. պատրույգը վառելու վտանգը» վերնագրով հոդվածը: Հոդվածագիրը անդրադառնում է ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնը ժամանեց տարածաշրջանային այցին և այդ նույն ժամանակահատվածում հայ-ադրբեջանական սահմանին տեղի ունեցած պատահարներին, որի հետևանքով երկու կողմերից էլ եղան զոհված զինծառայողներ: Մ. Կանտելմին նշում է, որ այդ դեպքերից առաջ` ապրիլ ամսին, Հայաստանը բողոք էր ներկայացրել, որ ադրբեջանցի զինվորները կրակել էին քաղաքացիական թիրախների վրա՝ երկու կողմերը բաժանող սահմանային գծի մոտ` վնասելով մեկ շտապ օգնության մեքենա, ինչպես նաև մեկ դպրոց ու մեկ մասնավոր մեքենա Այգեպար գյուղում: Մեքենայում կային նաև երեք հայ զինվորներ, որոնք բոլորն էլ մահացան:

Այս դեպքերը, հանդիսանում են վտանգավոր խախտում այն զինադադարի, որն ուժի մեջ է 1994 թվականից շուրջ 25000 զոհ տված արյունալի պատերազմից հետո։ Միևնույն ժամանակ, ըստ հոդվածագրի սա պարզում է երկու պետությունների միջև հակամարտության խորությունը և բացահայտում, որ պատերազմական վիճակը, կախված է մի դերձանից որն օրըստորե էլ ավելի է բարակում:

«Լավ կլիներ զգուշավորությամբ դիտել այսքան բարդ մի բեմ, եթե ուզենանք ըմբռնել հակամարտության մեջ իրար բախվող շահերը և որոշ թեթևությամբ արվող քայլերի հետևանքները: Վերջերս Ադրբեջանը վերածվել է Արգենտինայի բարձր առանձնաշնորհներով հանկարծակի գործընկերոջ: Արգենտինայի արտգործնախարար Հեկտոր Թիմերմանը այս տարվա չորս ամիսների ընթացքին երեք անգամ հանդիպել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ: Այս նոր հարաբերությունների նախավերջին կանգառը եղել է արգենտինացի գործարարների պատվիրակության այցելությունը Բաքու՝ ներքին առևտրի քարտուղար Գիժերմո Մորենոյի մասնակցությամբ: Վերջին կանգառն այս շաբաթ Ադրբեջանի արտգործնախարարի ժամանումն էր Բուենոս Այրես: Այս հանգամանքը առաջ է բերում մտահոգություն արգենտինահայ համայնքում: Մտահոգությունը չի վերացվել, այլ միմիայն մեղմացել է Թիմերմանի դեպի Երևան մոտակա գործուղման լուրերով»- նշում է հոդվածագիրը:

 «Խնդիրն այն է, որ Ադրբեջանն օգտագործում է այս շփումները որպես դիվանագիտական իր արշավի մի մաս՝ բարելավելու համար իր միջազգային տեսքը և իր համար ապահովելու անհրաժեշտ ապագա դաշնակիցներ: Transparency International-ը կովկասյան վերոնշյալ երկրին տալիս է 143-րդ տեղը 183 երկրների շարքում կոռուպցիայի գնահատման ցուցակի մեջ: Amnesty International-ը բողոքել է Ադրբեջանում այլախոհներին և լրագրողներին հետապնդելու համար:

Կան նաև սուր քննադատական մեկնաբանություններ 2010 թ. ընտրությունների խարդախությունների կասկածանքների համար, կամ այն միջոցների շուրջ, որոնցով Հէյդար Ալիևը` ներկայիս նախագահի հայրը և խորհրդային վարչակարգի վերջին շրջանի երկրի ղեկավարը, 2004 թ. իշխանությունը փոխանցեց իր որդուն՝ ծնունդ տալով ժառանգական մեկ հարստության ուժեղ բանավեճ թողած ընտրությունների մեջ:

Իր արտաքին պատկերը լվանալու իր ճիգի մեջ, այս տարի Ադրբեջանը հյուրընկալեց «Եվրատեսիլի» երգի փառատոնը, որի իրականացման համար Բաքուն հատկացրեց քառապատիկ ավելի գումար, քան սովորաբար պահանջվում է կազմակերպելու համար այդ հանրահայտ մրցույթը, որը դիտում են հարյուր միլիոն եվրոպացիներ: Այդ նախաձեռնությունների համար ուղղված գումարները գալիս են գազի և նավթի առկայությունից»- ավելացնում է հոդվածագիրը:

Հոդվածում նաև նշվում է, որ Մեծ Բրիտանիան ամենամեծ ներդրողն է 10 միլիոնից պակաս բնակչություն ունեցող կովկասյան այդ երկրում, որտեղ բնակություն են հաստատել 5,000 անգլիացիներ, իսկ արքայազն Էնդրյուն՝ Լոնդոնի շահերը ապահովելու համար 2005 թ. ի վեր ութ անգամ այցելել է Ադրբեջան: Հիշյալ բարեկամությունը թրջված թղթի է վերածում Մալվինյան կղզիների համար տարվող պայքարի նոր գործընկեր ունենալու Վարդագույն Տան (Արգենտինայի նախագահական պալատ) պատրանքը:

Ադրբեջանական տնտեսական ուժը ենթադրում է քաղաքական և զինվորական ուժ: Թուրքիայի սիրասուն դաշնակից Ադրբեջանը կիսում է այդ պետության լեզուն, երկիրը թուրքական Ջեյհան նավահանգստի հետ կապող հսկա նաֆթամուղը և հին թշնամությունը Հայաստանի հետ, որը Օսմանյան Կայսրության ձեռքում ավելի քան մեկուկես միլիոն հայերի կյանքը խլեց անցյալ դարի առաջին ցեղասպանության ժամանակ:

Անդրադառնալով Ղարաբաղյան հակամարտությանը` հոդվածագիրը, մասնավորապես, նշում է. «Հայաստանի կողմից իր հին Արցախ նահանգի՝ Լեռնային Ղարաբաղ անունով ծանոթ շրջանի համար տարվող հակամարտությունը սկսել է 1918 թ., երբ Խորհրդային Միության առաջին փուլերում սկսեցին ձևավորվել նորաստեղծ խորհրդային պետությունների միջև նոր սահմանները: 1923 թ. բոլշևիկյան վարչակարգը հանձնեց այդ տարածքը ադրբեջանցիներին՝ չնայած բնակչության հայկական մեծամասնությանը: 80-ական թվականներին վերջերին երկու ազգերի միջև լարվածությունն աճեց, երբ Լեռնային Ղարաբաղի Գերագույն խորհուրդը և համաժողովրդական հանրաքվեն ջախջախիչ մեծամասնությամբ Հայաստանի հետ միանալուն կողմ քվեարկեցին և ներկայիս փխրուն զինադադարով կանգնեցված պատերազմը բռնկվեց։ Լեռնային Ղարաբաղում հիմնադրվեց ցայսօր միջազգային ճանաչում չունեցող հանրապետությունը, որտեղ իշխանությունը գտնվում է հայկական բնակչության ձեռքում:

Վերջերս հայտնի դարձավ, որ Ադրբեջանը Իսրայելից գնել է 1,6 մլրդ ամերիկյան դոլար արժողությամբ զինամթերք, այդ թվում` անօդաչու թռչող սարքեր: Բաքուն հերքել է այն լուրերը, որոնց համաձայն դրանք օգտագործվելու են Թեհրանի դեմ՝ առանց դիվանագիտական դարձվածքների, սակայն, պարզաբանելով, որ այդ զենքերի թիրախը լինելու են Լեռնային Ղարաբաղն ու հայերը»,- եզրափակում է հոդվածագիրը: