Ձեր վստահելի աղբյուրը

Դեռևս նախորդ տարվա հոկտեմբերի վերջերին տեղի ունեցած ուժգին երկրաշարժից հետո Վանը կարծես վերածնվում է. աղետից մասամբ տուժած շենք-շինությունները վերանորոգվում են, իսկ վթարված շենքերը քանդվում, որոնց տեղում նոր շենքեր պետք է կառուցվեն: Մինչ այդ, սակայն, մարդիկ ապրում են Վանի կենտրոնից դուրս կենտրոնական մայրուղու երկայնքով սնկի պես աճած ու իրար կողք կողքի դասավորված սպիտակ վագոն-տնակներում: Վանը 1,5 մլն բնակչություն ունի, որի 95 տոկոսը քրդեր են:

Այստեղ ասում են, որ «դոմիկում» ապրելը քիչ կտևի և, առնվազն երկու տարուց, բնակիչները կապահովվեն բնակարաններով, իսկ շինարարական ու ամրակցման աշխատանքներն արդեն ընթանում են:

Վանի կապուտակ լիճը` Վանա լիճը, պարզ մաքրաջրով, աչք է շոյում: Թուրքերը /կամ քրդերը/, ինչպես ամենուր, այստեղ էլ բիզնես են անում. լճափերին կան հանգստավայրեր, որտեղ քուրդ կանայք էլ կան, բայց` գլխաշորով, երկար` մինչև ոտքերի ծայրն հասնող զգեստով: Նրանք առավելագույնը կարող են ոտք լվանալ. լճի ջուրը նրանց համար չէ:

Հանգստավայրերի բիզնեսը շարունակվում է մինչև Աղթամար կղզի և ավարտվում Սուրբ խաչ եկեղեցու շուրջը` որտեղ սրճարաններ կան, վաճառվում են Վանի խորհրդանիշ համարվող Վանա կատվի ու Սուրբ խաչի պատկերներով հուշանվերներ, բացիկներ ու այլ իրեր: Դեպի եկեղեցի մուտքն արժե 3 լիրա (շուրջ 650 դրամ), զբոսաշրջիկներին այնտեղ հասցնում են նավակները: Դրանք այդքան էլ նոր չեն. հատակը ճռճռում է ոտքերիդ տակ, ականջդ խլացնում թուրքական երգի կլկլոցը, իսկ աչքիդ առաջ է դրա տակ պարային շարժումներ անող թուրքը կամ քուրդը:

Սուրբ Խաչ եկեղեցին հսկում են ազգությամբ թուրք անվտանգության աշխատակիցները` նրանք թույլ չեն տալիս քրիստոնյա զբոսաշրջիկներին ներսում մոմ վառել, լուսարձակմամբ նկարահանումներ կատարել, շարականներ երգել: Բայց բացառություններ կարծես լինում են. մեր խմբի անդամներից մեկին հաջողվեց երգել «Առավոտ լուսո»-ն, սակայն անվտանգության ժպտերես պահապանի կողմից այն պարբերաբար ընդհատվում էր` երբ զբոսաշրջիկների ուրիշ խումբ էր մտնում եկեղեցի, նա ժպտալով խնդրում էր ընդհատել շարականի կատարումը:

Եկեղեցին, որը կառուցվել է 915-921 թվականներին, միջնադարյան հայկական արվեստի բացառիկ նմուշներից է համարվում, այժմ պահպանել է իր արտաքին զարդաքանդակները, իսկ ներսից պատերը զարդարած որմնանկարները եղծված են: Սուրբ խաչի վերանորոգումից հետո (2010 թվական) սեպտեմբերի 9-ին մատուցվելիք պատարագը երկրորդն է լինելու:

Աստծո նախախնամությամբ /կամ այլ պատճառով/ Աղթամարի Սուրբ խաչ եկեղեցուն Վանի երկրաշարժը վնասներ չի հասցրել: Սակայն քաղաքում երկրաշարժի հետևանքով ավելի վաղ հրապարակված պաշտոնական տվյալներով, ավերվել է 2 հազար 779 բնակարան, իսկ 21 հազար 674 բնակարան էլ օգտագործման համար պիտանի չեն եղել: Երկրաշարժի հետևանքով զոհվել էր Վանում ` 61 մարդ, Էրջիսում ` 474, և գյուղական վայրերում` 66 մարդ: Շուրջ 35 հազար բնակարարններ չնայած վնասներ են կրել, սակայն ապրելու համար պիտանի են, իսկ շուրջ 29 հազար բնակարաններ անվնաս են մնացել: