Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանի շախմատային ընտրանու կազմում օլիմպիական չեմպիոնի կոչմանն արժանացած Սերգեյ Մովսիսյանը «Chess-News»-ին տված հարցազրույցում խոսել է Օլիմպիադայում տոնած հաղթանակի, թիմի կազմի ընտրության և այլնի մասին:

- Այժմ իմ կողքին է չեմպիոններից մեկը` Սերգեյ Մովսիսյանը: Նա այն մարդն է, ով… Ֆուտբոլում այսպիսի հասկացություն կա. «ոսկե գոլ» խփեց: Ահա և շախմատում նույնպես «ոսկե գոլ» է լինում: Դուք, Սերգեյ, ի՞նչ եք մտածում այդ մասին:
- Ես ուզում եմ ասել, որ, իհարկե, գոլ (ֆուտբոլային լեզվով) խփեցի, բայց սա, անշուշտ, բացառապես թիմային հաղթանակ է, որովհետև Օլիմպիադան թիմային մրցաշար է: Տղաները հիանալի հանդես եկան, և ես շատ ուրախ եմ, որ վերջին խաղում ինձ հաջողվեց օգնել նրանց և ինքս ինձ` հաղթելու այս հիանալի մրցաշարում: Մեր թիմում տարբերություններ, կապված այն բանի հետ, թե ով է խփում, չկա, ուստի այդ հաջողությունը մաքուր թիմային է: Թիմակիցներս հրաշալի էին գործում, այնպես որ… Ուղղակի ինձ այսօր հաջողվեց մի քիչ նպաստել ընդհանուր հաջողությանը:

- Այդուհանդերձ, կոնկրետ Ձեր իրավիճակը բավական հետաքրքիր է: Դուք երկու անգամ հերոս դարձաք` այսօր և Ռուսաստանի ընտրանու հետ մրցակցությունում, իսկ մեկ անգամ` հակահերոս: Թե՞ չկա այնպիսի մտածողություն, որ մարդն է հաղթել կամ պարտվել, և դա միայն թիմի արդյունքն է:
- Ինչպես ասում են, ճտերն աշնանն են հաշվում: Կարելի է ասել, որ ռուսների հետ խաղում հաղթանակս ու չինացիների հետ խաղում պարտությունս վճռորոշ չէին: Մեզ մոտ այսպիսի հասկացություն կա. միայն թիմն է հաղթում և պարտվում: Այդպես էլ եղավ:

- Իսկ մարզի՞չը: Ո՞րն է նրա պատասխանատվությունը:
- Հաղթում կամ պարտվում է մարզիչը: Մեր թիմը բաղկացած է 6 մարդուց, և մենք միասնական ենք: Հատուկ դերեր, թե ով ավելի շատ կմասնակցի, ով` ավելի քիչ, չկան: Ես կարծում եմ, որ մեր գլխավոր ուժը հենց նրանում է, որ միշտ խաղում ենք որպես թիմ, որտեղ ոչ մի «ես» չկա, ոչ մի անհատականություն, և բոլորն իրենց լիարժեք նվիրում են հավաքականին:

- Եթե գաղտնիք չէ, ինչպե՞ս եք ընտրում թիմի կազմը: Մարզի՞չն է որոշում, թե՞ թիմը:
- Ավելի վաղ կարծիք կար, որ Հայաստանի հավաքականը գործնականում բոլոր խաղերին մասնակցում է հիմնական կազմով: Բայց այս անգամ իրավիճակը փոքր-ինչ այլ էր, որովհետև Տիգրան Պետրոսյանն այնպիսի շախմատիստ է, ով կարող է ցանկացած պահի փոխարինել մեզնից յուրաքանչյուրին: Այսպիսով` այս անգամ սխեման այնքան էլ հստակ չէր: Սկզբունքորեն միշտ ձգտել ենք ընտրել ուժեղագույն կազմը: Ինչպես ցույց է տալիս, ընտրությունը, թվում է, ճիշտ է եղել:

- Դուք բոլորովին վերջերս եք հավաքականի անդամ դարձել: Եվ միանգամից հաղթեցիք Չինաստանի աշխարհի թիմային առաջնությունում ու Թուրքիայում կայացած Օլիմպիադայում: Դուք, ի դեպ, առաջին անգա՞մ օլիմպիական չեմպիոն դարձաք:
- Այո:

- Ինչպիսի՞ զգացումներ ունեք:
- Ինձ համար դա նոր զգացում է, իսկ տղաների համար երրորդն է: Այնպես որ… Իհարկե, շատ հաճելի է խաղալ մի կոլեկտիվում, որում փայլուն շախմատիստներ և, որ գլխավորն է, շատ հաճելի մարդիկ են հավաքվել: Մեր թիմը շատ համերաշխ է, և հենց դրա շնորհիվ, ըստ իս, շատ հեշտ է արագ հարմարվելը: Ինձ համար դա ոչ մի դժվարություն չներկայացրեց: Հույս ունեմ, որ իմ հայտնվելը թիմում նաև ոչ մի ցնցման պատճառ չի դարձել: Երկար տարիներ բոլորի հետ լավ հարաբերություններ եմ ունեցել, ուստի չի կարելի ասել, որ իրավիճակը կտրուկ փոխվեց: Իհարկե, աշխարհի առաջնությունը շատ կարևոր էր, որովհետև ինձ համար այն գործնականում առաջին մրցաշարն էր: Շատ լավ ստացվեց: Եվրոպայի առաջնությունը, օրինակ, նույն կազմով նույնպիսի հաջողությամբ չպսակվեց, բայց ես ուրախ եմ, որ դա առայժմ բացառություն է: Եվ Օլիմպիադան մեզ համար շատ կարևոր էր ու ավարտվեց այնպես, ինչպես ակնկալում էինք:

- Արդեն գիտե՞ք, թե ինչպիսի ընդունելություն է ձեզ սպասվում Հայաստանում: Դուք, ի դեպ, մեկնելո՞ւ եք Հայաստան:
- Այո, ես պլանավորել եմ մեկնել Հայաստան, որտեղ նվազագույնը մի քանի օր կմնամ: Հետո` կտեսնենք: Դեռ չգիտեմ, թե ինչպիսին կլինեն հետագա պլանները: Բայց գիտեմ, որ մեզ շատ ջերմ ընդունելություն է սպասվում ինչպես նախագահի, այնպես էլ ժողովրդի կողմից, ինչը շատ ավելի կարևոր է մեզ համար: Շատ կարևոր է, որ բոլորը տեղյակ են իրադարձություններին, և շախմատը Հայաստանում ամենամասսայական մարզաձևերի շարքում է: Այնպես որ, մենք շատ ուրախ ենք, որ ուրախացրել ենք մեր ազգին:

- «Օլիմպիադա-2016»-ը կկայանա Բաքվում: Ահա, բացատրեք, թե ինչու ժպտացիք, երբ ես հարցրեցի Բաքվի Օլիմպիադայի մասին:
- Ուղղակի ինձ այսօր այդ հարցով մեկ անգամ չեն դիմել: Դա բավական մասսայական թեմա է: Եթե չեմ սխալվում, այդ Օլիմպիադան կկայանա միայն 4 տարի հետո: Առաջին` այն կարող է չվերաբերվել մեզնից ոմանց: Որոշումը կայացվել է, որ 2016 թ. Օլիմպիադան անցկացվելու է Բաքվում, և այսօրվա իրավիճակով մեր հավաքականը, կարծում եմ, չի կարող մասնակցել այդ մրցաշարին: Ավելին չեմ էլ կարող ասել: Եթե չորս տարվա ընթացքում ինչ-որ բան փոխվի… Բայց ոչ ոք չգիտի, թե ինչ կլինի: Եթե իմանայի, թե ինչ տեղի կունենա 2016 թ., ապա, հավանաբար, վաղուց հարուստ մարդ կլինեի:

- Հայաստանի հավաքականում ամենավառ և համաշխարհային մակարդակ ունեցող միակ անհատականությունը Լևոն Արոնյանն է, իսկ մյուսները… Այնպիսի տպավորություն է, որ խաղը թիմում նկատելիորեն ուժեղանում է, եթե համեմատենք այն ամենի հետ, ինչ տեղի է ունենում անհատական մրցաշարերում: Դուք վերջին տարիներին անհատական մրցաշարերում լուրջ անկում չեք ունեցել, բայց նաև վառ ելույթներ չեն եղել: Ուստի ես ուզում եմ հարցնել Ձեր ապագայի մասին` որպես անհատական շախմատիստի: Առավել ևս` ակնարկեցինք, որ 4 տարի հետո տեղի ունեցող իրադարձությունները կարող են և չվերաբերվել Ձեզ:
- Ուզում եմ ասել, որ ուղղակի շատ մեծ շեշտ են դնում անհատական վարպետության վրա և մոռանում են, որ Օլիմպիադան ու մի շարք այլ մրցաշարեր թիմային են: Դրանք հենց թիմային մրցաշարեր են, և ես շեշտում եմ դա: Իհարկե, մեզ համար կարևոր է, որ խաղում է Լևոնը, որովհետև նա ներկա պահին աշխարհի ուժեղագույն շախմատիստներից մեկն է: Եվ դա մեր թիմի շարժիչ ուժերից մեկն է, ընդ որում` ոչ միայն խաղատախտակի առջև, այլև, ֆուտբոլային լեզվով ասած, հանդերձարանում: Նա լիդեր է ինչպես շախմատային, այնպես էլ մարդկային առումով: Եվ մենք, իհարկե, շատ ուրախ ենք, որ այդպիսի շախմատիստ է խաղում ու թիմին տանում իր հետևից: Իսկ այն, թե ինչու չենք փայլում անհատական մրցաշարերում… Հասկանո՞ւմ եք, հենց դրանում է թիմային ու անհատական մրցաշարերի տարբերությունը: Հնարավոր է` հենց այդ պատճառով է Հայաստանի հավաքականին հաջողվում հաղթել, որովհետև մենք հասկանում ենք թիմային ու անհատական մրցաշարերի տարբերությունները:

- Ճի՞շտ եմ հասկանում, որ Լևոն Արոնյանը` անհատական մրցաշարերում աշխարհի ուժեղագույն շախմատիստներից մեկը, եթե ոչ ամենաուժեղը, մերվում է թիմին որպես թիմային, այլ ոչ թե անհատական խաղացող:
- Այո: Նա, իհարկե, անվիճելի լիդեր է, բայց մուս կողմից` թիմի այնպիսի անդամ է, ինչպես մեզնից յուրաքանչյուրը: