Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հոկտեմբերի 5-7-ը Երևանում կանցկացվի «DigiTec Expo 2012» 8-րդ ամենամյա միջազգային տեխնոլոգիական ցուցահանդեսը: Այս տարի այն կանցկացվի «Երևան էքսպո» կենտրոնում՝ «Մերգելյան» ինստիտուտի տարածքում։ ԴիջիԹեք-ի հաջողությունների և այս տարվա ցուցահանդեսի առաձնահատկությունների մասին պատմելու խնդրանքով Panorama.am-ը զրուցեց ցուցահանդեսի կազմակերպիչ, Ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության (ԻՏՁՄ) գործադիր տնօրեն Կարեն Վարդանյանին:

-Պրն. Վարդանյան, այս տարվա ցուցահանդեսը նախորդներից ինչո՞վ է առանձանալու:
-Այս տարվա առաջին նորությունն այն է, որ ցուցահանդեսն առաջին անգամ անցկացվելու է «Մերգելյան» ինստիտուտի տարածքում գտնվող էքսպո կենտրոնում: Դա շատ հարմար տարածք է, ցուցահանդես անկացնելու համար ավելի համարավետ է, այն մոտ է մետրոյին, բացի այդ գտնվում է Արաբկիր համայնքի այն հատվածում, որը շրջապատված է գիտահետազոտական ինստիտուտների շենքերով, որտեղ հիմնականում ապրում են ինժեներներ, որոնք էլ հանդիսանում են մեր այցելուները: Դրա համար ակնկալում ենք, որ այս տարի այցելուների աճ կգրանցվի: Եթե 2011թ-ին «Դիջիթեք» ցուցահանդեսում արձանագրվել է մասնակիցների 70%, այցելուների շուրջ 30% աճ, ապա այս տարի կարծում եմ՝ աճն ավելի շատ պայմանավորված է լինելու այցելուների թվով, քան մասնակից կազմակերպությունների։ Հուսով եմ, որ նախորդ տարվա համեմատ այցելունների քանակը կաճի 30-40 %-ով:

Գաղտնիք չէ, որ ցուցահանդեսում ներկայացնում ենք Հայաստանի բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտի ձեռբքերումը և կարևորում ենք, որ ցուցահանդես այցելեն հատկապես երիտասարդները, քանի որ նրանք ավելի շուտ են կողմնորոշվում, թե հետագայում ինչ պետք է անեն, իսկ ներկայացված արտադրանքը տեսնելով, նրանք ապագայի համար ավելի հստակ որոշում կկայացնեն:

- «Դիջիթեք»-ը տեղեկատվական տեխնոլոգիաների խոշորագույն միջոցառում է ոչ միայն Հայաստանում, այլև տարածաշրջանում: Կարելի է ասել, որ այցելուների և մասնակիցների թվով այն ամենամեծ ցուցահանդեսն է Հայաստանում։ Ո՞րն է հանրության շրջանում այդ մեծ հետաքրքրության պատճառը։
- Կարծում եմ՝ դա «Դիջիթեքով» չի պայմանավորված: Հանրությունը միշտ ավելի հետաքրքրված է տեխնոլոգիական ձեռքբերումներով, որոնք ցույց են տալիս, թե ինչպիսի ապագայում ենք մենք ապրելու: Այս առումով կարող ենք ասել, որ «Դիջիթեք»-ը մարդկանց ապագան է ցույց տալիս: Կարծում եմ՝ դրանով է պայմանավորված «Դիջիթեք»-ի հանդեպ հետաքրքրությունը: Ի վերջո մարդիկ ուզում են հասկանալ, թե ինչ երկրում են իրենք ապրելու, և տարեցտարի ավելի շատ մարդիկ են հավատում, որ հնարավոր է բարձր տեխնոլոգիական երկիր ստեղծել: Դա ցույց է տալիս նաև ոլորտի աճը. անցած տարի ՏՏ ոլորտում աճը կազմել է 30%, իսկ այս տարի աճը 20-25%-ով ավելի կլինի: Պետք է նկատել, որ այդ աճը պայմանավորված է նաև նորաստեղծ ընկերությունների ստեղծումով: 2011թ-ին 2010-ի համեմատ մոտ 20%-ով նոր ընկերությունների քանակն ավելացել է, ինչը նշանակում է, որ մեկ տարում 60-70 նոր ընկերություններ են ստեղծվել և նույնքան երիտասարդներ իրենց ապագան կապել են բարձր տեխնոլոգիայի հետ: Սա վկայում է այն մասին, որ այլ ոլորտների հետ համեմատած ՏՏ ոլորտը ավելի արագ է զարգանում: Չնայած ՀՆԱ-ում ՏՏ ոլորտի բաժինը կազմում է 2%, բայց բոլոր միտումները կան, որ այն կաճի:

- Պրն. Վարդանյան, ասում եք, որ ՏՏ ոլորտն ավելի արագ է զարգանում, մինչդեռ տեխնոլոգիաների օգտագործմամբ թե պետության, թե բիզնեսի, թե անհատի մակարդակով Հայաստանը աշխարհում գտնվում է 90-100 տեղերում:
- Այո դա այդպես է, դա բոլորիս մտահոգությունն է, նաև արժանապատվության խնդիր կա, բայց դա կապված է մի քանի հանգամանքներից: Նախ՝ մենք պետք է խրախուսենք երիտասարդներին, որպեսզի նրանք կարողանան սեփական ձեռնարկություն հիմնադրեն և ստեղծված բացը փակեն: Իսկ այդ բացը կա ոչ միայն այն պատճառով, որ օլիգարխիկ տնտեսություն է, այլ այն պատճառով, որ չկան բավարար քանակությամբ ընկերություններ, որոնք լուծումներ կառաջարկեն: Դրա համար պետք է աջակցել երիտասարդներին, որպեսզի նրանք կարողանան մուտք գործել դեպի տեխնոլոգիական բիզնես: Սա նաև կլուծի լավ մասնագետների արտագաղթի հարցը, քանի որ եթե նրանք իրենց ձեռնարկությունները ստեղծեն, ապա կարծում եմ՝ այդ արտագաղթի տոկոսը էականորեն կնվազի:

Ի վերջո մենք խնդիր ունենք և պետք է նաև տեխնոլոգիական մասնագետների ներգաղթի ծրագիր մշակենք, քանի որ տեխնոլոգիական մասնագետների համար էական չի, թե ձեռնարկությունը որտեղ է գտնվում, պարզապես պետք է նրանց համար բավարար պայմաններ ստեղծենք:

- ՀՀ կառավարությունը ՏՏ-ն համարել է գերակա ոլորտ: Արդյոք այն քայլերը, որոնք արվում են կառավարության կողմից բավարար չեն:
- Ոլորտը գերակա է համարվել 2000թ-ին: Կարծում եմ` գերակա ոլորտ հայտարարելը ավելի շատ PR նշանակություն ուներ: Մինչդեռ, որպեսզի լուծենք այն հարցերը, որոնք կապված են երկրի մոդեռնիզացիայի հետ և իսկապես այդ գերակայությունը ապահովենք, ապա մի քիչ ավելի համարձակ քայլեր են պետք: Նշեմ, որ դա գալիս է ոչ միայն կառավարության, այլև հասարակության տրամադրությունից՝ խնդիրներին նայել ոչ թե բովանդակային, այլ իմիջային տեսակետից, քանի որ բովանդակայինը ավելի խիզախություն, ավելի հետևողականություն է պահանջում: Եթե հասարակությունը չգիտի, թե ուր է ուզում գնալ, ապա կառավարության համար ավելի հեշտ է PR քայլեր անել, քան բովանդակային: Եթե հասարակությունը հստակ տրամադրված լինի, որ բարձր տեխնոլոգիական ապագա է ուզում ունենալ, ապա կառավարությունը այդ հասարակական ցանկությունը կսպասարկի:

- Ամեն տարի «Դիջիթեք»-ին զգալի թվով օտարերկրյա հայտնի ընկերություններ են մասնակցում, այս տարի նման ընկերություններ ներկայացված կլինեն:
-Այս անգամ նույնպես կլինեն միջազգային ճանաչում ունեցող ընկերությունների նորամուտներ, բայց տեխնոլոգիական խոշոր ընկերություններ դեռ հայտ չեն ներկայացրել: Արդեն շուրջ 80 ընկերություն ցուցահանդեսին մասնակցելու համար հայտ է ներկայացրել: Կարծում եմ, որ այս տարի մասնակից ընկերությունների թիվը կհասնի 130-ի: Բայց ամենակարևորն այն է, որ ցուցադանդեսում ներկայացված կլինեն բազմաթիվ հայկակական նորաստեղծ ընկերությունններ:

Ուզում եմ մեկ անգամ ևս շեշտել, որ մեր հիմնական նպատակն է կառավարությանը ցույց տալ, որ այս ոլորտում ջանքերը պետք է ավելացնել, մասնավորպես՝ ընդլայնել պետության դերը որպես տեխնոլոգիաների պատվիրատու, քանի որ բոլոր երկրներում պետությունն է հանդիսանում տեխնոլոգիաների հիմնական պատվիրատուն: Շատ կարևոր է, թե տեխնոլոգիական նորարարությունները ներդնելու ուղղությամբ պետությունը ինչքանով է ճիշտ օգտագործում իր ռեսուրսները: