Աշոտ Աղաբաբյան. Գրաչովն առաջին հանդիպման ժամանակ վախեցել է սպարապետ Վազգեն Սարգսյանից
ՌԴ պաշտպանության նախկին նախարար Պավել Գրաչովը, ով նախօրեին վաղաժամ հեռացավ կյանքից, ընդամենը վերջերս էր եղել Հայաստանում: Այս մասին Panorama.am-ին ասաց ԱԺ պատգամավոր Աշոտ Աղաբաբյանը, ով սպարապետ Վազգեն Սարգսյանից հետո Գրաչովի ամենամտերմ ընկերը լինելուց բացի, նաև նրա 5-ամյա թոռան՝ Պավել Վալերիևիչի կնքահայրն է:
«Պաշան վերջին անգամ ինձ հյուրընկալվեց ամռանը. հուլիսի 28-ից օգոստոսի 7-ը անցկացրինք միասին, եղանք Սևանում, Դիլիջանում, մի քանի օր հանգստացավ Ախթամարում»,- հայտնեց Աշոտ Աղաբաբյանը:
«Մեծ հետաքրքրությունների տեր մարդ էր: Սիրում էր իր օրը լցնել ամեն ինչով: Ասում էր՝ երբ ես Հայաստանում եմ, 5-օրվա հանգիստն ինձ 20 օր է թվում, այնպես եմ լիցքաթափվում, այստեղ ինձ այնքան լավ եմ զգում, որ ինձ թվում է կյանքս երկարեց մի քանի տարով: Նա բարձր էր գնահատում հայի ընկերասիրությունն ու պարզությունը, ինքն իրեն շատ լավ էր զգում հայի միջավայրում, շատ բնական: Պաշտում էր հայկական խոհանոցը, հայկական հյուրասիրությունն ու անմիջականությունը: Չէր թաքցնում իր վերաբերմունքը մեր ավանդական հայացքների նկատմամբ: Ոգևորված էր Երևանի պատվավոր քաղաքացու կոչմանն արժանանալու առիթով, անչափ ուրախ էր, որ ուներ երկու անձնագիր: Պաշան հարգանքով ու շատ մեծ պատասխանատվության զգացումով էր խոսում հայ ժողովրդի մասին: Դրա համար էլ այն կարծիքին եմ, որ Պավել Գրաչովը գնաց ոչ թե իր ընտանիքից, ռուս ժողովրդից, այլ նա գնաց նաև հայերից»,- Հայաստանի հետ Գրաչովի ունեցած կապի մասին պատմեց Աշոտ Աղաբաբյանը` նշելով, որ մշտական կապի մեջ է եղել ՌԴ պաշտպանության նախկին նախարարի հետ.
«Պաշան վերջին անգամ հեռախոսով հետս խոսեց սրանից մի 20 օր առաջ: Զրուցեցինք կյանքից ու ամեն ինչից, հետաքրքրվեց ինձնից, իմ գործերից, մեր ընդհանուր ընկերներից: Իսկ դրանից 10-11 օր անց տեղեկացրին, որ Պաշան կոմայի մեջ է ընկել, նրան ծանր վիճակում տեղափոխել են հիվանդանոց»:
Աշոտ Աղաբաբյանի խոսքով` հիվանդանոցի վերակենդանացման բաժանմունքում արգելել են հանդիպել նրա հետ. «Ստիպված էի որդու, կամ կնոջ միջոցով տեղեկութուն ստանալ ընկերոջս մասին: Ասում էին վիճակը կայունանում է, հույս էին տվել, թե դեպի լավն է գնում` մեկ-երկու շաբաթից կարթնանա: Բայց... Շատ չանցած մահվան լուրը տվեցին: Հիմա ես Մոսկվայում եմ, ինձ հետ են մեր մյուս ընկերները: Ինձ հետ է նաև որդիս: Նրա հետ մեծ հույսեր եմ կապում. շատ եմ ուզում, որ ինձնից հետո որդիս երբեք չխզի իր կապը Գրաչովի որդու ու իր ընտանիքի հետ, ինչպես որ դա մեծ նվիրումով, մեծ պատասխանատվությամբ անում էր ինքը՝ Գրաչովը՝ Վազգեն Սարգսյանի ողբերգական վախճանից հետո»:
«Պավել Գրաչովին Վազգեն Սարգսյանն ու ես երբեմն դիմում էինք այսպես՝ Գրաչյան, ու ինքն իրեն շատ լավ էր զգում դրանից: Նա այնքան ակնհայտ էր իր վերաբերմունքը դրսևորում հայի հանդեպ, որ դրանով նյադայնացրել էր Ադրբեջանի այն ժամանակվա նախագահ Հեյդար Ալիևին: Հիշում եմ, Ալիևը Պավել Գրաչովի գլխի համար միլիոններ էր խոստացել, ինչը բացարձակ չէր անհանգստացնում ռուս նախարարին, ասում էր ՝ հիմարություն է: Պավել Գրաչովը միակ զորավարն էր, որ կանգնեց ու հայտարարեց՝ այս տարածքը մեզ առանց հայ ժողովրդի պետք չի: Եվ իր 60 ամյակի հոբելյանին, ռուս գեներալիտետի ներկայությամբ սեղանի շուրջ հիշեցրեցի իր այս խոսքերն ու նշեցի, որ նա փաստորեն ասածն ապացուցել է իր ռազմաքաղաքական գործունեությամբ»:
Հիշելով 90-ականների սկզբին` ծանր պայմաններում ՌԴ պաշտպանության նախարարի հետ ծանոթությունը` Աշոտ Աղաբաբյանը պատմեց. «Շատերին է հայտնի, որ Պավել Գրաչովը հաճախ հայաստան էր գալիս՝ հատուկ թենիս խաղալու համար: Նրա լավագույն խաղընկերը կամ մրցակիցը Վազգեն Սարգսյանն էր. սպարապետն էլ թենիսի մեծ սիրահար էր: Մեր ընկերությունը Պավել Գրաչովի հետ սկսվեց ՌԴ պաշտպանության նախարարի կարգավիճոկով նրա Հայաստան կատարած առաջին այցից հետո: Հիշում եմ ՝ այն ժամանակ մեր մասին ասում էին՝ черно бородатый, чернорубашечный: Սրանք Գորբաչովի հայտնի խոսքերն էին , որոնց ազդեցությամբ երևի ՌԴ պաշտպանության առաջին նախարար Պավել Գրաչովն առաջին անգամ գալիս է Հայաստան:
Վազգեն Սարգսյանի գլխավորությամբ Զվարթնոց օդանավակայանում դիմավորեցինք նրան: Ես այն ժամանակ Անկախության բանակի շտաբի պետն էի: Երբ իջավ ինքնաթիռից՝ տեսավ, մենք բոլորս մորուքով էինք: Որոշակի արարողությունից ու ծավալած հետաքրքիր զրույցից հետո նրան հրավիրեցինք Արարատ ռեստորան, Հետագայում նա մի օր անկեղծացավ, թե ոնց էր սարսափել առաջին տպավորությունից: Պատմում էր`«առաջին անգամ , որ ես Հայաստան եկա, ինձ դիմավորեցին Վազգեն Սարգսյանն ու Աշոտը՝ սև մորուքով : Առաջին հայացքից ինձ թվաց խուլիգաններ են, բանդիտներ, հետո, երբ զրույցեցինք ու հետո ինձ Արարատ ռեստորանի «պադվալ» տարան, այդ ժամանակ լույս չկար, տեսա որ մեծ սեղան էր գցած, սեղանի վրա մոմեր էին վառած, ու սիրտս տեղն ընկավ, ուրախացա: Ասի, չէ..., ուրեմն ես կենդանի կմնամ»:
Ի դեպ, այդ օրն էր, հենց մեր առաջին հանդիպմանը, որ սեղանի շուրջ նստած զրուցում էինք Վազգեն Սարգսյանը դիմեց Պավել Գրաչովին` Павел Сергеевич, научи нас воевать: Ինքը դրանից շատ ոգևորվեց, անկեղծորեն ուրախացավ ու այդ օրից սկսվեց մեր հարաբերությունները սերտանալ»:
ԱԺ պատգամավորի վստահեցմամբ` Վազգեն Սարգսյանն ու Պավել Գրաչովն այն աստիճան էին մտերմացել, որ իրար ընդունում էին հարազատ եղբոր պես.
«Հոկտեմբերի 27-ի ողբերգական դեպքից հետո Պաշան իր կապերը երբեք չխզեց իր ընկերոջ ընտանիքի հետ: Գրեթե ամեն տարի մարտի 5-ին գալիս էր Հայաստան, իր սուրբ պարտքն էր համարում ըմկերոջ ծննդյան օրը գնալ նրա շիրիմին: Երկար մնում էր սպարապետի շիրիմի մոտ զրուցում էր ընկերոջ հետ: Անպայման Վազգեն Սարգսյանի տուն-թանգարան էր գնում: Ի դեպ, ամեն Հայաստան գալուց Պավել Սերգեյիչը հանդիպում էր նաև նախագահ Սերժ Սարգսյանի ու ոստիկանապետ Վլադիմիր Գասպարյանին, որոնց հետ նա իր կապը պահում էր դեռ պատերազմի տարիներից»:
Թեմայի մասին`
Նախագահը ցավակցել է Պավել Գրաչովի մահվան կապակցությամբ
Հայտնի է դարձել Գրաչովի մահվան պատճառը
Լրահոս
Տեսանյութեր
Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին
