Ձեր վստահելի աղբյուրը

19-ամյա Ալիկ Ավագյանին հաշմանդամության խմբից զրկել են անցած տարի. մանկուց հաշմանդամ Ալիկը մինչև 18 տարեկանը թոշակ է ստացել` ձախ գլխուղեղի կիստան է պատճառը, սակայն չափահաս տարիքում պետությունը հրաժարվեց նրան հետագայում ևս աջակցել ու, փաստացի, հրաժարվեց ընդունել, որ երիտասարդը հաշմանդամ է: Իսկ պատճառը աբսուրդային` հանձնաժողովում բժիշկը, տեսնելով Ալիկի ձեռքի ափի մեջ կոշտուկ, ասել է, թե` «հենա, աշխատում ես, ուրեմն դու հաշմանդամ չես»: Բացի այս, նրա խոսքով,  ասել են նաև, թե` «ջանիդ նայողը չի ասի, որ հաշմանդամ ես», թեև բոլոր փաստաթղթերը, բժշկական էպիկրիզներն ու նաև ապացույցներ, որ մինչև 18 տարեկանը նա թոշակ է ստացել այդ պահին եղել են այդ անհեթեթությունը ու գործի հետ կապ չունեցողը արտաբերողի դիմաց:

Ու այդպես էլ Ալիկն ապրում է. Հայաստանում որևէ մեկը երաշխիք չի տալիս, որ վիրահատություն անեն, իսկ Գերմանիա մեկնելու համար անհրաժեշտ գումարը չկա.

«Չգիտեմ, եթե փաստաթղթերը իրենց բավարար չեն, որ ես նման հիվանդություն ունեմ, էլ ինչ անե՞մ»,- հուսահատված պատմեց Ալիկը, ում հիվանդությունը երբեմն ծանր ընթացք է ստանում` ուժեղ գլխապտույտներ ու գլխացավ, միայն պատերից բռնվելով քայլելու հնարավորություն և այլն:

Հարց` ի՞նչ կապ ունի հաշմանդամության խումբն ու թոշակը առկա կոշտուկների կամ թեկուզև այն հանգամանքի հետ, որ դիմողը գուցեև աշխատում է (թեև Ալիկը իրականում չի աշխատում): Թե՞ կառույցը, ուր դիմում են հաշմանդամության խումբ ստանալու համար ձեռքի հետ նաև գործազրկության նպաստ է մարդկանց նշանակում:

ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության Հաշմանդամների և տարեցների հիմնահարցերի վարչության պետ Արթուր Կեսոյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում աբսուրդ անվանեց այն, որ հանձնաժողովի մասնագետները Ալիկին հաշմանդամության խմբից ու նաև թոշակից զրկել են զուտ այն պատճառով, թե վերջինիս ձեռքում կոշտուկ է եղել.

«Դա աննորմալ երևույթ է, ավելին` դա աբսուրդ է, քանի որ ձեռքի կոշտուկի, աշխատելու համար չէ, որ քաղաքացին ստանում է հաշմանդամության խումբ, այլ այն տալիս են հիվանդության հետ կապված: Եվ ի վերջո, եթե մարդն աշխատել է, դա դեռ չի նշանակում, որ նա հաշմանդամ չի»,- մեզ հետ զրույցում ասաց նա:

Ծանոթանալով Ալիկի գործին էլ` ասաց, որ նման բողոքներ իրենք ստանում են, բայց այս պարագայում միակ բանը, որ կարող է անել Ալիկը կամ նույն խնդրի հետ առնչված ցանկացած քաղաքացի դատական ատյաններում բժշկասոցիալական փորձագիտական հանձնաժողովի (ԲՍՓՀ) որոշումը  բողոքարկելն է` դեպքից հետո վեց ամսվա ընթացքում.

«Դա կառավարության օրենք է, իրավական ակտ է. այլ ճանապարհ չկա և միայն դատարան դիմելով կարող է ԲՍՓՀ-ի որոշումը չեղյալ հայտարարվել»,- նշեց Ա.Կեսոյանը:

Քանի որ Ալիկին հաշմանդամության խումբ ստանալու իրավունքից բժշկասոցիալական փորձագիտական հանձնաժողովը զրկել է անցյալ տարի, ապա այս տարի նա ևս կարող է, և մեր զրուցակից պաշտոնյան ևս այդ մասին ասաց, հիվանդության էպիկրիզով ու մնացած անհրաժեշտ փաստաթղթերով դարձյալ դիմել ԲՍՓՀ.

«Կրկնում եմ` եթե մարդ իր տանը գործիքով գործ է արել կամ թեկուզ աշխատում է դա հիմք չէ, որ նրան զրկեն հաշմանդամության խմբից»,- ևս մեկ անգամ կրկնեց վարչության պետը:

Ի դեպ, հարցի կոնտեքստում նա նաև տեղեկացրեց, որ նախարարությունը այժմ աշխատում է մի օրենսդրական նախաձեռնության վրա և որը կառաջարկվի կառավարությանը, որպեսզի հաշմանդամության խումբը տրվի ոչ միայն համապատասխան հաստատության միանձնյա որոշմամբ, այլև դրա հավանություն տա նաև նախարարությունը` իրավասու լինելով և բեկանել որոշումը, և հաստատել այն: Բայց սա, իհարկե, ժամանակատար գործընթաց է:

Նշենք, որ օրենքով 18 տարեկան դառնալուն պես մանկուց հաշմանդամ կատեգորիան փոխվում է, և անձը տարին մեկ պետք է հետազոտություն անցնի հաշմանդամության խումբ ու ըստ այդմ նաև թոշակ ստանալու համար և ութ տարի անց արդեն նա ստանում է ցմահ հաշմանդամի կատեգորիա: