Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Մենք վերլուծել ենք այն պատճառները, որոնք առաջացնում են դեղերի չհիմնավորված գնաճ և ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ վերջին մեկ-երկու տարիների ընթացքում միջազգային դեղարտադրողների մոտ էական գնաճ չի գրանցվել: Բացի այս, 2011թ-ի գարնանը կառավարության համապատասխան որոշումը բավականին հեշտացրել է դեղ ներմուծողների խնդիրը այն դեղարտադրողներից, որոնք իրենց ապրանքն արտադրում են այլ երկրների համար: Այսինքն` կառավարությունը թույլ է տվել դեղ ներմուծողներին երրորդ երկրի միջոցով այն  ներկրել Հայաստան այն հիմնավորմամբ, որ դա կազդի դրանց գնի նվազմանը, սակայն 1.5 տարվա վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ մեր երկրում գործող դեղ ներկրող 50 կազմակերպություններ, որոնք այդ ճանապարհով ներ են կրել 55-ից ավել դեղորայք, որևէ էական գնանվազում չեն կատարել: Ընդամենը 5-6 դեղորայքի գների նվազում է նկատվել, այն էլ որոշակի խմբաքանակի համար, բայց, ըստ էության, այդ գները ոչ միայն չեն նվազել, այլև հակառակը` մի բան էլ թանկացել են` նպաստելով գերշահույթների ձևավորմանը»:

Առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանը իր պաշտոնավարման 100 օրերի կապակցությամբ հրավիրած հաշվետու ասուլիսը սկսեց հենց այս, թերևս ամենից շատ քննարկվող ոլորտի հիմնախնդիրները մատնանշելուց:

Նա խոսեց նաև մեկ այլ էական բացթողումից, այն է` պետությունը գնագոյացման գործում որևէ միջամտություն չի ցուցաբերում, ինչն էլ հանգեցնում է նրան, որ որոշ ոչ պարտաճանաչ դեղ ներկրողներ գերշահույթ ստանալու նպատակով ձևավորում են դեղորայքի գները:

Այս խառնաշփոթում ու կառուսելում իր դերակատարումն ունի նաև առողջապահության նախարարությունը` դա վերաբերում է դեղերի գրանցմանը, վերագրանցմանը, դեղերի հավաստագրերի ժամկետների երկարացմանը.

«Մենք ուսումնասիրել և հայտնաբերել ենք, որ այս ոլորտում պետք է ավելի հեշտացնենք այդ գործընթացները: Մի բան միայն նշեմ` դեղերի գրանցման գործընթացը տևում է 6 ամիս: Մեր կարծիքով այս խնդիրը չի նպաստում դեղերի ներմուծման գործընթացին»,- նշեց Դ.Դումանյանը:

Հաջորդը` չգրանցված դեղեր: Այս խնդրին անդրադառնալով նախարարը փորձեց ներկայացնել խնդրի թե օբյեկտիվ, թե սուբյեկտիվ կողմերը` նշելով, թե օբյեկտիվն կողմը նա է, որ որոշակի դեղարտադրող խոշոր ընկերություններ ժամանակի ընթացքում հրաժարվում են իրենց ապրանքանիշը վերագրանցել Հայաստանում (ցանկացած դեղամիջոց պետք է ՀՀ-ում վերագրանցվի 5 տարին մեկ), սակայն դեղ ներկրողները դեղը Հայաստան միևնույն է ներկրում են` տարբեր մեթոդներով ու ճանապարհներով: Եվ, հասկանալի է, այն վաճառվում է որպես չգրանցված դեղորայք:

Ինչ վերաբերում է դեղերի որակին, ապա նախարարը նշեց, որ շատ դեպքերում իրենք էլ չեն վստահում դեղերի իսկությանը.

«Այո, դեղը ներկվրելու պահից պետք է լինի ամենախիստ հսկողության ներքո` սկսած մաքսային պահեստից մինչև սպառող մենք պետք է ապահովենք այդ դեղի անվտանգությունը: Երբեմն լինում են դեպքեր, երբ դեղը պետք է որոշակի ժամանակ մնա մաքսային պահեստում, սակայն մաքսային պահեստները չունեն համապատասխան պայմաններ դեղորայքի համար, իսկ դեղերի պահպանման համար, դա բոլորը գիտեն, անհրաժեշտ են համապատասխան պայմաններ: Այդ իսկ պատճառով պետք է ստեղծենք պայմաններ, որ դեղը, որ ներմուծվեց Հայաստան ու անցավ փորձաքննություն, մինչև սպառող հասնելը պահպանի անվտանգությունը»,- տեղեկացրեց Դ.Դումանյան ու հավելեց` բացակայում են վերահսկողության լիարժեք մեխանիզմները:

«Եթե մանրածախ դեղորայքով զբաղվողները պարտադիր պետք է ունենան լիցենզավորում, ապա ցավոք` մեծածախ առևտրով զբաղվողների համար այս խնդիրը կարգավորված չէ: Այստեղ ևս խնդիր ունենք և սրա վերաբերյալ էլ հետևություններ կանենք»,- դեղեր ներմուծող օլիգարխիան բարձրաձայնեց նախարար Դումանյանը:

Իսկ վերջինը, որ այս ոլորտի հետ կապված բարձրաձայնեց նա, անվճար դեղորայքի ցավոտ խնդիրն էր.
«Անվճար դեղորայքի տրամադրումը պետք է դարձնենք հասցեական. յուրաքանչյուր դրա կարիքն ունեցողը ու հատուկ խմբերում ընդգրկված անձինք պետք է ստանան այդ դեղորայքը, որի համար պետությունը վճարել ու երաշխավորել է»,- վստահեցրեց նա: