Ձեր վստահելի աղբյուրը

Սիրիայում օրեցօր լայն թափ առնող բախումները և դրանում տարբեր ծայրահեղական կազմակերպությունների ներգրավվածությունըը ևս մեկ առիթ է խոսելո դրանց դերի և Սիրիայում տեղի ունեցող իրադարձություններում դրանց ներգրավվածության մասին:

Սկսած 2011 թ-ի մարտից և 2012 թ-ի ընթացքում մեծ թվով արմատական իսլամական խմբավորումներ ինչպես Սիրիայից, այնպես էլ այլ երկրներից, ներգրավվեցին սիրիական հակամարտության մեջ: Բացի նրանից, որ որոշ ավանդական ջիհադական կազմակերպություններ (Ալ-Կաիդա և այլն) հայտարարեցին այդ հակամարտությունում իրենց մասնակցության մասին, ի հայտ եկան նոր արմատական կառույցներ, որոնք, հիմնականում, գործելով լոկալ ու փոքր խմբերի տեսքով, չեն զլանում աչքի ընկնել սիրիական կառավարական ուժերի դեմ պայքարում:

Սիրիական հակամարտության մեջ ներգրավված նորաստեղծ ծայրահեղական իսլամական խմբավորումների շարքում առանձնանում է «Ջաբհաթ Ալ-Նուսրա լի Ահլիլ Շամ մին Մուջահիդիլ Շամ ֆի Սահաթ ալ-Ջիհադ» խմբավորումը (Սիրիայի ժողովրդի աջակցության ճակատ), որն իր մասին հայտարարեց 2012 թ-ի հունվարի 24-ին համացանցում տարածված տեսանյութով: Այս խմբավորումը ամենամեծը չէ Սիրիայում, բայց ամենահայտնի հակակառավարական խմբավորումներից է, որը նման կարգավիճակ վաստակեց մի շարք հնչեղ ահաբեկչական գործողությունների պատասխանատվությունը ստանձնելուց հետո:

Ջաբհաթ Ալ-Նուսրայի գործունեության պրակտիկ և տեղեկատվական ապահովումը
Ջաբհաթ Ալ-Նուսրան Սիրիայում իրականացնում է քաղաքային վայրերում մահապարտ-ահաբեկիչների ու մեքենաների պայթեցումներ և ճանապարհների երկայնքով տեղադրված պայթուցիկների գործադրումներ` ուղղված հիմնականում սիրիական կառավարական հիմնարկների, ռազմական օբյեկտների և տեխնիկայի ու պաշտոնատար անձանց դեմ` տարածելով այդ գործողությունների տեսանյութերը համացանցում:

Բացի ահաբեկչական գործողությունների նախապատրաստման և իրականացման տեսանյութերից, համացանցում կարող ենք հանդիպել Ջաբհաթ Ալ-Նուսրայի կողմից տեղադրված նյութեր, որտեղ խմբավորումը հետաձգում է ահաբեկչական գործողությունը, այդ արարքից էթնիկ-կրոնական փոքրամասնություններին սպառնացող վտանգի պատճառով, կամ էլ հանդիպում են տեսանյութեր, թե ինչպես են խմբավորման մարտիկները աջակցում սոցիալապես անպաշտպան և անապահով խավերին` բաժանելով սննդամթերք և այլ օգնություն: Այս ենթատեքստում Ջաբհաթ Ալ-Նուսրան, լինելով նորաստեղծ, չունենալով ռազմական գործողություններում զգալի փորձ, ձգտում է Սիրիայի էթնիկ-դավանական և աշխարհիկ բնակչության շրջանում վստահություն վաստակել` իր գործողությունները ներկայացնելով, որպես պայքար զուտ ալաուիական իշխող փոքրամասնության դեմ: Սակայն, պետք է նշել, որ սիրիական և միջազգային հասարակական լայն շերտերի վստահությունը խմբավորման հանդեպ պակասում է նրա կողմից ստանձնած ահաբեկչական արարքների հետևանքով անընդհատ զոհվող խաղաղ քաղաքացիների, ինչպես նաև Ջաբհաթ Ալ-Նուսրայի կազմի մեջ մտնող զանազան իսլամական խմբավորումների միջև առկա հակասությունների և կառավարական ուժերի դեմ տարվող պայքարի ռազմավարական ուղենիշների վերաբերյալ տարբեր դիրքորոշումների պատճառով:
Խմբավորումը, որպես հանգրվան շատ ընդդիմադիր ուժերի, տեղացի արմատականների և օտարերկրացի մարտիկների համար
Սկզբնական շրջանում լինելով բավական փակ, գործելով ծածուկ և զբաղվելով հիմնականում ահաբեկչական գործողություններով` Ջաբհաթ Ալ-Նուսրան հետագայում սկսեց մասնակցել նաև Սիրիայի կառավարական ուժերի դեմ մղվող ռազմական գործողություններին երկրի ամբողջ տարածքում: Կառույցն իր մեջ ներառում է մի շարք սիրիական ընդդիմադիր ջիհադական խմբեր, որոնք, օգտվելով նաև օտարերկրացի ջիհադիստների ծառայություններից, ներգրավված են Դամասկոսի և Դեր-Ձորի շրջակայքում իրականացվող գործողություններում` ակտիվություն ցուցաբերելով նաև Հալեպի, Իդլիբի, Դարաայի, Համմայի և այլ շրջաններում, ստանալով ֆինանսական, ռազմական և գաղափարական աջակցություն հակամարտության մեջ ներգրավված արտաքին ուժերից և ջիհադական կազմակերպություններից:

Հակակառավարական պայքարն արդյունավետ դարձնելու համար Ջաբհաթ Ալ-Նուսրայի շարքերում, բացի տեղացի երիտասարդ իսլամիստներից, ներկայացված են սիրիացի մի շարք փորձառու ծայրահեղականներ և օտարերկրացի ջիհադականներ որոնք մինչ այդ ներգրավված էին գլոբալ ջիհադի այլ ճակատներում` ունենալով ռազմական գործողությունների հարուստ փորձ և ամուր կապեր Ալ-Կաիդայի հետ: Ջաբհաթ Ալ-Նուսրան իր շարքերի համալրումը նոր մարտիկներով իրականացնում է հավաքագրման բավական բարդ և ոչ թափանցիկ համակարգով:

Գլոբալ ջիհադի գաղափարախոսների վերաբերմունքը Ջաբհաթ Ալ-Նուսրային
Մի շարք ժամանակակից գլոբալ ջիհադի գաղափարախոսներ սիրիական հակամարտության սկզբից իրենց աջակցությունը հայտնեցին սիրիական իսլամական ծայրահեղական խմբավորումներին: Բացի Ալ-Կաիդայի առաջնորդ Այման Ազ-Զաուահիրիից, Սիրիայում գործող իսլամական արմատական կառույցներին, այդ թվում նաև Ջաբհաթ Ալ-Նուսրային, իրենց աջակցությունը հայտնեցին արդի իսլամական արմատականության այնպիսի գաղափարախոսներ, ինչպիսիք են` հորդանանցի Աբու Մուհամմադ Ատ-Տահաուին, լիբանանցի Աբու Զահրա Ազ-Զուբայդին, մավրիտանացի Աբուլ Մունդիր Աշ-Շանկիթին, Լոնդոնում բնակվող սիրիացի Աբու Բասիր ատ-Տարտուսին և այլն:

Պետք է նշել, որ իսլամիստ գաղափարախոսների շրջանում կան տարաձայնություններ, կապված Սիրիայում ջիհադի իրականացման ռազմավարության և աշխարհիկ- ընդդիմադիր ուժերի` հատկապես բավական ազդեցիկ Սիրիայի ազատ բանակի հետ Ջաբհաթ Ալ-Նուսրայի համագործակցության հետ կապված:

Աշ-Շինկիթին և Ատ-Տահաուին, իրենց ուղերձներում ողջունում են Սիրիայում շարիաթի սկզբունքների վրա հիմնված պետություն ստեղծելու Ջաբհաթ Ալ-Նուսրայի պայքարը` քննադատելով սալաֆիական այն մտածողներին, որոնք հանդես են գալիս Սիրիայում ակտիվ գործող այն մարտիկների դեմ, որոնք իրենց ռազմական և ահաբեկչական գործողություններով ապակայունացնում են երկիրը:

Կան նաև Ջաբհաթ Ալ-Նուսրայի գործողություններից դժգոհ գաղափարախոսներ, որոնք չեն ընդունում խմբավորման կողմից իրականացվող ահաբեկչական գործողությունների մարտավարությունը: Այդ գաղափարախոսներից է Լոնդոնում բնակվող Ատ-Տարտուսին, ով կարծում է, որ ջիհադիստների նման մարտավարությունը նվազեցնում է հասարակության վստահությունը իսլամական կառույցների նկատմամբ: Ատ-Տարտուսիի կարծիքով Ջաբհաթ Ալ-Նուսրայի հեղինակության վրա ազդում է նաև այդ կազմակերպության ղեկավարի` Աբու Մուհամմադ Ալ-Ջուլանիի պահվածքը, ով շատ հաճախ զերծ է մնում հայտարարություններից, իսկ որոշ սակավ ուղերձներում, թաքցնելով իր դեմքը տեսախցիկի առաջ, Ալ-Ջուլանին կոչ է անում սրբազան պատերազմ վարել անհավատ ալաուիական իշխանության դեմ, հրաժարվել միջազգային հանրության և արաբական երկրների հետ համագործակցությունից:

Խմբավորման համագործակցությունն ընդդիմադիր այլ ուժերի, հատկապես ազդեցիկ Սիրիայի ազատ բանակի հետ
Չնայած որ իսլամիստների մեջ չկա միասնական տեսակետ առավել ազգայնական և արևմտյան ուժերի հետ համագործակցող Սիրիայի ազատ բանակի վերաբերյալ, սակայն իսլամիստ գաղափարախոսները չեն հորդորում Ջաբհաթ Ալ-Նուսրային պայքարել ՍԱԲ-ի դեմ, և կոչ են անում բոլոր սկզբունքային առաջնահերթությունները, որդեգրած մարտավարական տարաձայնությունները և հակասությունները հետաձգել մինչև բաշարյան իշխանության տապալումը` նպատակ ունենալով օգտվել նաև արտաքին աշխարհիկ ընդդիմադիր ուժերի կողմից սիրիական ընդդիմությանը, հատկապես ՍԱԲ-ին տրամադրվող արտաքին օգնությունից:
Սիրիական հակամարտության մեջ իսլամական ուժերի հատկապես ծայրահեղ արմատական ուժերի ներգրավվածությունը խոսում է այն բանի մասին, որ նույնիսկ Բաշար Ալ-Ասադի վարչակարգի տապալումից հետո, հետբաշարյան Սիրիայում անհանգիստ է լինելու, որտեղ անընդհատ հիշեցնելու են իրենց մասին ջիհադիստները, այդ թվում նաև այժմյան Սիրիայում ակտիվ գործող Ջաբհաթ Ալ-Նուսրա խմբավորումը: