Ձեր վստահելի աղբյուրը

Օրերս ՄԱԿ-ի և ԱՊԼ-ի հատուկ ներկայացուցիչ Ալ-Ախդար Ալ-Իբրահիմին հանդես է եկել նախաձեռնությամբ, համաձայն որի՝ կոչ էր արվում Սիրիայում հակամարտող կողմերին հոկտեմբերի 26-28-ը սպասվող մուսուլմանական «Իդ Ալ-Ադհա»-ի (Զոհաբերության տոն) տոնի ընթացքում երկրում դադարեցնել ռազմական գործողությունները:  Ալ-Իբրահիմիի նախաձեռնության կենսագործման և հավանական արդյունքների մասին Panorama.am-ը զրուցեց փորձագետների հետ:

Արաբագետ Սարգիս Գրիգորյանի կարծիքով, չնայած տարածված որոշ հաղորդագրությունների համաձայն, սիրիական իշխանությունները և որոշ ընդդիմադիր ուժեր համաձայնել են պահպանվել հրադադարը, սակայն շատ ընդդիմադիր խմբավորումներ, որոնք ներգրավված են սիրիական հակամարտության մեջ, չեն միացել այդ նախաձեռնությանը, որոնց մեջ են նաև Սիրիայում բավական ակտիվ գործող և ազդեցիկ խմբավորումներից ծայրահեղ իսլամական «Ջաբհաթ Ալ-Նուսրա», «Անսար Ալ-Իսլամ» և այլ կառույցներ:

Սիրիական ընդդիմադիր դաշտում դիրքորոշումների համընկնումը, ըստ արաբագետի, կարող էր լինել, եթե ընդդիմադիրները դրսևորեին միասնականություն, ինչը նկատելի չէ:

«Ընդդիմադիրների ներկապնակում կան տարբեր հոսանքներ, որոնք չեն համագործակցում միմյանց հետ, ավելին, նրանց միջև նկատելի են հակասություններ, հետևաբար չկա այն սուբյեկտը, միասնական կառույցը, որի հետ կարելի է պայմանավորվել հրադադարի համար»,- ասաց Ս. Գրիգորյանը:

Ըստ արաբագետի` «Ջաբհաթ Ալ-Նուսրա կազմակերպությունը, որի շարքերում մարտնչում են տարբեր ազգության ջիհադիստներ աշխարհի զանազան երկրներից, արդեն հասցրել է «Շումուխ Ալ-Իսլամ» համացանցային կայքէջում տարածել հայտարարություն առ այն, որ խմբավորումը չի գնալու հրադադարի և շարունակելու է պայքարը: «Ջաբհաթ Ալ-Նուսրա» խմբավորման և ընդդիմադիր իսլամական որոշ այլ խմբավորումների չմիանալը վերոնշյալ նախաձեռնությանը, վկայում է, որ սիրիական ընդդիմադիրների շարքերում կլինեն ուժեր, որոնք չեն պատրաստվում հրաժարվել Բաշար Ալ-Ասադի դեմ պայքարից, նույնիսկ «Իդ Ալ-Ադհա»-ի օրերին, ինչը տեղավորվում է Սիրիայում մարտնչող զանազան ծայրահեղ-ջիհադական կառույցների որդեգրած գաղափարախոսության շրջանակներում` չբանակցել անհավատների հետ և ջիհադ իրականացնել սիրիական ալաուիական իշխանությունների դեմ»:

Քանի դեռ Սիրիան վերածվել է մեծ ռազմադաշտի ջիհադականների համար, որը նրանց հնարավորություն է տալիս դրսևորելու սեփական ունակություններն ու ձեռք բերելու մարտական փորձ, ապա ջիհադականները կշարունակեն պայքարել հերթական ընձեռնված ջիհադի ճակատում` նույնիսկ Ալ-Իբրահիմիի նախաձեռնած հրադադարի օրերին»,- ավելացրեց Սարգիս Գրիգորյանը:
Բացի դա սիրիական իշխանությունների կողմից հայտարարված հրադադարի պատրաստակամությունը նույնպես հույսեր չեն ներշնչում, թեկուզ և այն բանի համար, որ սիրիական իշխանության ներսում կան շերտեր, որոնք հանոզված են բանակցությունների անօգուտ և անհեռանկար բնույթի մեջ,-հավելեց Սարգիս Գրիգորյանը:

Նույն թեմայի առնչությամբ արաբագետ Արմեն Պետրոսյանը նշեց, որ ընդհանրապես, լավատեսությունը ցանկացած նախաձեռնությունից առաջ չափազանց կարևոր նախապայման է, հատկապես այն պարագայում, երբ սա ՄԱԿ-ի և ԱՊԼ-ի հատուկ ներկայացուցչի առաջին գործնական քայլն է` երկրի ներսում հակամարտ կողմերի տրամադրվածությունն ստուգելու ուղղությամբ:
«Մինչդեռ այն հանգամանքը, որ սիրիական հակամարտության շրջանակներում ներգրավված են բավական մեծ թվով մասնակիցներ, և ինչը տվյալ դեպքում առանցքային է, դրանցից շատերն ունեն ոչ կառուցողական դիրքորոշում, թույլ է տալիս ենթադրելու, որ Ալ-Ախդար Ալ-Իբրահիմիի վերոնշյալ նախաձեռնության իրականացումը գործնականում իրատեսական չէ»,- նշեց նա:

Ըստ արաբագետի` «այս ճգնաժամի ընթացքում զինադադրի հաստատման նախկին փորձերը հուշում են նաև տվյալ նախաձեռնության կենսագործման հեռանկարը: Եթե զուտ ստրուկտուրային-կառուցվածքային առումով սիրիական վարչակարգի ստանձնած պարտավորություններն իրականացնելն առավել հավանական է թվում, ապա նույնը չի կարելի ասել հակառակորդ կողմի մասին: Անշուշտ, սիրիական վարչակարգի դեմ պայքարող կառույցների բազմազանությունը, նրանց շրջանում միասնական և ուղղահայաց հրամանատարության բացակայությունը պարզ է դարձնում, որ ընդդիմադիրների որոշ կառույցների կողմից տրված նախնական համաձայնությունը դժվար թե հասնի ռազմական գործողությունների անմիջական մասնակիցներին. այս համատեքստում, չեմ բացառում, որ կլինեն խմբավորումներ, որոնք նույնիսկ տեղեկացված չեն լինի այդ համաձայնության մասին»:

Նրա խոսքերով, մյուս կողմից, չկա որևէ կառույց, որը կհսկի հրադադարի իրականացման պայմանները, ավելին, դրա իրականացման հիմնական գրավականն ընդամենը հակամարտության կողմերի տված համաձայնությունն ու խոստումն է:
«Հետևաբար դժվար չէ կանխատեսել նաև նաձաձեռնության տապալման հետևանքները, որոնք կուղեկցվեն փոխադարձ մեղադրանքներով և քարոզչական դաշտում ներքին ու արտաքին խաղացողների թեժ ընդհարումներով»,- նշեց Ա.Պետրոսյանը:

«Միաժամանակ նշեմ, որ նախաձեռնության հաջողումը կարող էր լուրջ նախապայման հանդիսանալ Սիրիայում խաղաղության հաստատման ծրագրի իրականացման գործում՝հանդիսանալով դրա առաջին, բայց և առանցքային բաղադրիչը: Դրա համար, սակայն, լուրջ նախադրյալներ ցավոք սրտի դեռ չեն երևում, քանի որ խաղաղ հանգուցալուծման համար չկան էական հիմքեր ոչ Սիրիայի ներսում, ոչ էլ երկրից դուրս»,-հավելեց արաբագետը: