Սիրիական ճգնաժամի հանգուցալուծման հնարավոր չորս սցենարները. Հայացք Իրանից
Սիրիայի հարցով ՄԱԿ-ի հատուկ բանագնաց Լախդար Բրահիմիի՝ «զոհաբերության տոնի» առթիվ Սիրիայում հրադադար հաստատելու ծրագրի ձախողումից հետո Իրանի վերլուծական շրջանակների կողմից ակտիվորեն քննարկվում են Սիրիայում հնարավոր բոլոր զարգացումներին պաշտոնական Թեհրանի կողմից համարժեք քայլեր ձեռնարկելու մասին հարցերը:
Ինչպես հրադադարի հաստատմանն ուղղված նախապատրաստական աշխատանքներին նախորդող ժամանակահատվածում (Սիրիայի հարցով ՄԱԿ-ի հատուկ բանագնացի այցն Իրան, Սիրիայում ԻԻՀ դեսպանի և Լախդար Բարհիմիի հանդիպումները, հրադադարի հաստատման առնչությամբ ԻԻՀ ԱԳՆ հայտարարությունը), թե դրանից հետո Իրանը փորձել և փորձում է ակտիվ ներգրավվածություն ունենալ սիրիական ճգնաժամն իր օգտին հանգուցալուծելու գործում: Հոկտեմբերի 31-ին Իրանի ԱԳ նախարար Ալի Աքբար Սալեհին Սիրիայի նավթի նախարար Սայիդ Հենիդիի հետ հանդիպման ժամանակ նշել էր, որ ծանր պահերին Սիրիան իր աջակցությունն է ցուցաբերել Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը, ուստի Իրանի պաշտոնյաներն էլ ներկայում հակված են աջակցելու Սիրիայի կառավարությանն ու ժողովրդին:
Եվ այսպես, Սիրիայում հնարավոր զարգացումների առնչությամբ իրանական վերլուծական կայքերում քննարկվող հնարավոր մի քանի սցենարների համաձայն՝ Իրանի համար սիրիական ճգնաժամի հանգուցալուծման որպես լավագույն սցենար դիտարկվում է Բաշար ալ-Ասադի իշխանության պահպանումը:
Երկրորդ՝ ամենաքննարկվող սցենարը, դա Սիրիայի վրա արտաքին ռազմական հարձակում իրականացնելն է: Այստեղ գլխավոր խաղացողը Թուրքիան է լինելու, որը ստիպված է լինելու կռվել ոչ միայն Սիրիայի իշխանությունների, այլ ինքնավարության ձգտող քրդերի դեմ: Այդ դեպքում Իրանն իր դիրքերն ամրապնդելու համար կփորձի հակամարտող կողմերից առավելագույնս շահույթ ստանալ: Այդ սցենարի դեպքում հնարավոր է կիրառվի նաև Եմենի տարբերակը:
Երրորդ սցենարի համաձայն՝ Սիրիայի իշխանությունները հնարավոր է ընդդիմության կողմից վերահսկվող տարածքներից հրաժարվեն՝թողնելով նրանց տնօրինմանը: Այդ դեպքում ևս կմեծանա Սիրիայի՝ Իրանից ունեցած կախումը:
Չորրորդ սցենարի համաձայն՝ Սիրիայում հնարավոր է լայնածավալ ռազմական գործողություններ իրականացվեն, որի մեջ ներգրավված կլինեն տարածաշրջանային գրեթե բոլոր երկրները: Այդ սցենարն ամենաբարդը կարող է լինել թե Սիրիայի իշխանությունների, և թե ընդդիմադիր ուժերի դաշնակիցների համար, քանի որ այդ դեպքում Ասադի համար շատ դժվար կլինի որոշել, թե որն է դաշնակիցը, որը՝ հակառակորդը:
Թե իրականում Սիրիայի դեմ արտաքին ռազմական գործողություն տեղի ունենալու դեպքում պաշտոնական Թեհրանն ինչպիսի ՞ դիրքորոշում կունենա, կապված է մի շարք գործոների հետ.
Ա.ԱՄՆ-ում կայանալիք նախագահական ընտրություններից հետո միջազգային հանրությունն ինչպիսի ՞ վերաբերմունք կդրսևորի Իրանի միջուկային խնդրի հանդեպ:
Բ.Իրանի նկատմամբ կիրառվող պատժամիջոցների հետևանքով արդյո՞ք Իրանի տնտեսությունն ի զորու կլինի շարունակել Սիրիային և Լիբանանում գործող «Հեզբոլլահ»-ին օգնության տրամադրումը:
Գ. Ինչպիսի ՞ ելք կունենան Իրանում կայանալիք նախագահական ընտրությունները. Եթե իհարկե մինչև 2013թ. հունիս Ասադի իշխանությունը պահպանվի: