Ձեր վստահելի աղբյուրը

Վրաստանում անցկացված ընտրությունների արդյունքում իշխանության եկած «Վրացական երազանք» կոալիցիան` առաջնորդ Բիձինա Իվանիշվիլիի գլխավորությամբ կարծես ավարտում է կառավարական պորտֆելների բաշխման գործընթացը և սահուն անցում կատարում արտաքին քաղաքականության ոլորտին:

Ինչպես վրացական, այնպես էլ արտասահմանյան ԶԼՄ-ներում արդեն մեկ շաբաթ է` ակտիվ քննարկվում է նորանշանակ վարչապետ Բիձինա Իվանիշվիլիի կողմից Ռուսաստանում Վրաստանի նախկին դեսպան Զուրաբ Աբաշիձեին` որպես Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման գծով հատուկ ներկայացուցիչ նշանակելու որոշումը:

Ռուս փորձագետները դրական են գնահատում վրացական կողմի նման քայլը, սակայն դժվարանում են որևէ կանխատեսում անել հետագա զարգացումների վերաբերյալ: Բանն այն է, որ Վրաստանի կառավարությունը` հանձինս նույն Իվանիշվիլիի, հանդես է եկել Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման առաջարկով, սակայն դրանք կվերաբերվեն միայն մշակութային և տնտեսական ոլորտներին: Ինչ վերաբերում է դիվանագիտական հարաբերություններին, ապա Վրաստանի վարչապետի կարծիքով դրա մասին դեռ վաղ է խոսելը: Նույն դիրքորոշումն է արտահայտել նաև Վրաստանի նորանշանակ արտգործնախարար Մայա Փանջիկիձեն: Իվանիշվիլին նաև կարծիք էր հայտնել, որ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացում կարող է օգտագործվի նաև կրոնական գործոնը: Ըստ նրա երկու երկրների եկեղեցիների միջև գոյություն ունեն բարեկամական հարաբերություններ, ինչը նույնպես խթան կհանդիսանա երկու ժողովուրդների միջև բարեկամական հարաբերությունները հնարավորինս արագ վերականգնելու համար:

Ինչևէ, գնդակը, ինչպես հայտարարել է Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման գծով Վրաստանի վարչապետի հատուկ ներկայացուցիչ Զուրաբ Աբաշիձեն, «Ռուսաստանի դաշտում է, և այժմ ամեն ինչ կախված է ռուսական կողմի դիրքորոշումից»:

Կարելի է ենթադրել, որ Ռուսաստանը ևս կողմ է հարաբերությունների բարելավմանը, սակայն վերջինս կարող է առաջ քաշել մի շարք նախապայմաններ, որոնք են` Օկուպացիայի թանգարանի փակումը, այն օրենքի վերացումը, ըստ որի` ներկայում Ռուսաստանի քաղաքացիներն Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի սահմանն ապօրինի հատելու համար հայտնվեւմ են Վրաստանի բանտերում, Վրաստանի տարածքով Ռուսաստանից դեպի Հայաստան ռազմական բեռների փոխադրման արգելքի վերացումը, չերքեզների ցեղասպանույան ապաճանաչումը, աբխազական երկաթուղու բացումը, թեև Վրաստանի կառավարությունը ևս վերջինի կողմնակիցն է:

Վրաստանն իր հերթին Ռուսաստանին կներկայացնի Աբխազիայի և հարավային Օսիայի ապաօկուպացման պահանջ: Եվ դժվար չէ պատկերացնել, թե նման երկկողմանի պահանջների առկայության պայմաններում ինչ առաջընթաց կարող են արձանագրվել երկու երկրների հարաբերություններում: Պարզ է, որ Վրաստանի նոր իշխանությունները միաժամանակ կշարունակեն ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու և ԵՄ ինտեգրման գործընթացը, ինչն էլ ամենևին չի բխում Ռուսաստանի շահերից: Ահա այստեղ է, որ վրացական կողմը լավ գիտակցում է, որ չի կարող երկակի խաղ խաղալ` մի կողմից փորձելով հարաբերությունները բարելավել Ռուսաստանի հետ, մյուս կողմից հիմնական արտաքին կողմնորոշումը, նախկին իշխանությունների պես, ուղղելով դեպի արևմուտք:
Ռուսական կողմը դեռ լռում է. չկա լուրջ պաշտոնական արձագանք վրացական իշխանությունների վերոնշյալ որոշման հետ կապված: Միայն Ռուսաստանի ԱԳՆ-ի երկու ներկայացուցիչներ կարճ մեկնաբանություն են արել այս հարցի հետ կապված` նշելով, որ իրենք հետևում են Թբիլիսիում տեղի ունեցող իրադարձություններին, տեղյակ են Զուրաբ Աբաշիձեի նշանակմանը, սակայն ի զարմանս վրացական կողմի, հայտարարել են, որ կսպասեն Վրաստանի կառավարության կողմից կոնկրետ քայլերի: Թե ինչ քայլերի մասին է խոսքը, ռուս պաշտոնյաները չեն հստակեցրել:

Այս համատեքստում կա նաև մեկ այլ լուրջ խոչընդոտ, ինչն էլ ավելի կարող է դանդաղեցնել վրաց-ռուսական հարաբերությունների բարելավման գործընթացը, այն է` վարչապետ Բիձինա Իվանիշվիլիի և գործող նախագահ Միխեիլ Սաակաշվիլիի ունեցած տարաձայնությունները` թե ներքին, և թե արտաքին քաղաքականության իրականացման ուղղությամբ:

Այս առումով հետաքրքրիր է, թե ինչպես կզարգանան իրադարձությունները, քանի որ վերոնշյալ խնդիրը շատ կարևոր է նաև Հայաստանի համար, և ռուս-վրացական հարաբերությունների բարելավման ֆոնին որոշակիորեն կմեղմվի լարվածությունը տարածաշրջանում, ապահով կդառնա Վրաստանի տարածքով մեր պետության` արտաքին աշխարհի հետ ունեցած կապը, ինչը կնպաստի ապրանքաշրջանառության ծավալների աճին և տնտեսական կայուն զարգացմանը: