Ձեր վստահելի աղբյուրը

«51 տարի առաջ, երբ ես 19 տարեկան էի, նախագծեցի ու կառուցեցի իմ կյանքի առաջին կոմպյուտերը Իտալիայում: Դա մի պահարանի չափ մեքենա էր, մեծ էլեկտրականություն ծախսող»,-նախօրեին Երևանում` նախագահի նստավայրում իր գործունեության սկիզբը ներկայացրեց «Սինափթիքս» ընկերության պատվավոր նախագահ, Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում համաշխարհային ներդրման համար ՀՀ Նախագահի 2012 թվականի մրցանակին արժանացած Ֆեդերիկո Ֆաջինին:

«Եթե այն ժամանակ որևէ մեկն ինձ ասեր, որ կնախագծեմ շատ ավելի հզոր համակարգիչ, որն ամբողջությամբ կտեղավորվեր մեկ միկրոսխեմայի վրա և որի կենտրոնական պրոցեսորն ընդամենը մեկ չիփ կլիներ, ես կասեի` հնարավոր չէ, որովհետև այդ ժամանակ կմոք տրանզիստորներն ու միկրոսխեմաները դեռ չէին հայտնագործվել: Մտքովս անգամ չէր անցնի, որ 7 տարի անց ես կմշակեմ դրանք»,- մրցանակը ստանալուց հետո, ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին ուղղված շնորհակալական ու գնահատանքի խոսքում ասաց Ֆ. Ֆաջինին:

Հիշեցնենք, որ նախօրեին Սերժ Սարգսյանի ու Ֆ. Ֆաջինիի հանդիպմանը  ի պատիվ պարոն Ֆեդերիկո Ֆաջինի և տիկին Էլվիա Ֆաջինի Նախագահի նստավայրում հաջորդել է ընդունելություն:

ՏՏ ոլորտի հայտնի ներկայացուցիչն արձանագրեց, որ ցանկացած ոլորտի հեղափոխության փոխում է մարդկության պատմությունը անկանխատեսելի ուղղությամբ, նույնը համակարգչի գյուտից հետո էր: Սարքավորումը սկզբում միայն մաթեմատիկական հաշվարկներ կատարելու համար էր, հետո արդեն նրանից պահանջներն ավելացան, արդյունքում այսօր ունենք ամենուրեք օգտագործվող, փոքր, գրպանում տեղավորվող, քիչ էլեկտրաէներգիա ծախսող սարքավորումներ:

«Այս սարքերն ունեն հատկանիշներ, որոնք առաջ միայն գիտական ֆանտաստիկայում էինք պատկերացնում ու հատկություններ, որոնց մասին կարելի էր միայն երևակայել»,-ասաց Ֆ. Ֆաջինին, ավելացնելով, որ ոլորտի զարգացումներն այսօր էլ արագ ընթանում են: Նա միկրոսխեմաները համեմատեց տան հետ, նախ մարդը սովորել ու կառուցել է մեկ հարկանի տուն, ապա բազմահարկ, հետո արդեն երկնաքերեր` ի վերջո կհասնենք էլեկտրոնային երկնաքերերի` բազում շերտերով»: Մասնագետը կանխատեսում է. ևս 30 տարի կարելի է առաջ ընթանալ:

«Մինչև այս դարի ավարտը պետք է հասնել նրան, որ համակարգիչները իրենք իրենց հավաքեն` հաղթահարելով սահմանափակումները, ունենանք ճանաչողական համակարգիչներ, ի տարբերություն ծրագրավորվածների, որոնք սովորում են, ինչպես մենք, հնարավոր կդառնա ստեղծել քվանտային կոմպյուտերներ»,-ՏՏ ոլորտի մի քանի հնարավոր զարգացումներ նախանշեց մասնագետը, նշելով, որ առաջիկայում պետք է սպասել չորրորդ հեղափոխության, որի կենտրոնում կյանքն է լինելու, կյանքը` որպես գիտակցության հիմնարար արտահայտում: Նման հետևությունների համար գիտնականը մի քանի ուսումնասիրություններ է արել մանրէների վրա:

«Չնայած մեծ զարգացումներին, մենք դեռ երկար ճանապարհ ունենք հասկանալու և վերարտադրելու տեղեկատվության մշակման այն ունակությունը, որը ցուցադրվում է պարզ, կենդանի բջիջի կողմից, էլ չեմ խոսում բազմաբջիջ օրգանիզմների մասին, որոնք ավելի խրթին են: Կենդանի համակարգերի կողմից ինֆորմացիայի մշակման էությունը սովորաբար դիտվում էր որպես կենսաքիմիայի արգասիք, բայց միանգամայն հնարավոր է, որ կենսաքիմիան ինքն է կենդանի համակարգերի տեղեկատվական կարիքների, այլ կերպ ասած կյանքի էությունն առաջնայինը պետք է լինի այստեղ, իսկ կենսաքիմիան ընդամենը ձև է` արտահայտելու էվոլուցիոն դինամիկան, մի ձև, որով կարելի է ներկայացնել կյանքի տեղեկատվական կառույցը մեկ լեզվով` այս դեպքում կենսաքիմիայի»,-նշեց գիտնականը, ավելացնելով, որ կյանքի ուսումնասիրությունն անհրաժեշտորեն մարդկությանը կբերի գիտակցության առեղծվածի առջև կանգնեցնելու, իսկ գիտակցությունը միակն է, որ կարող է կյանքին իմաստ հաղորդել:

«Տեղեկատվական հեղափոխությունը ընդամենը մեկ անհրաժեշտ կայարան է, իրական բնույթի իրականացման ճանապարհին: Ես մեծ հույս ունեմ, որ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների առաջնային դերը մեզ կառաջնորդի կյանքի սրբազան իմաստի ընկալմանը, մենք կարողանանք ստեղծել մարդու նյարդային համակարգ, որը կարողանա կարեկից ու պատասխանատու ձևով կարողանա կառավարել մեր մոլորակի էկո համակարգը և յուրաքանչյուրիս կսովորեցնի դառնալ կոսմոսի իրական քաղաքացի»,-ելույթն ավարտեց Ֆ. Ֆաջինին:

Նախորդող հրապարակում`
Սերժ Սարգսյան. Վաղվա Հայաստանը շատ ավելի լավն է լինելու, քան այսօր

ՀՀ նախագահի մրցանակի դափնեկիր Ֆեդերիկո Ֆաջինին շնորհվեց ՀՊՃՀ պատվավոր դոկտորի կոչում