Լեոնիդ Ազգալդյան…«Լեգենդ», «Բանիմաց», «Ընկերասեր», «Բարոյական հանճար», «Իրական ազգային մարդ»… բայ ոչ` Ազգային հերոս
Արցախյան պատերազմը շատ լեգենդներ ծնեց: Լեգենդ է Լեոնիդ Ազգալդյանը: Նա ռազմական տեսակետից շատ հեռատես էր, առաջինն էր, ով հիմք դրեց կանոնավոր, «իսկական» բանակի, նա թուրքաթափեց Մարտակերտի շրջանում 23 գյուղ: Ասուլիսում Լենոիդ Ազգալդյանին այսպես ներկայացրեց նրա մարտական ընկեր Նորիկ Գալստյանը: «Ուրիշ որակի, էության մարդ էր, շատ զարգացած էր, բանիմաց էր: Երբ գնաց մարտի, համալսարանի աշխատող էր, ընկերասեր էր: Չէր սիրում կեղծիքը»,-շարունակեց իր «նկարագրությունը»:
Նշենք, որ այս տարվա հունիսի 21-ին լրացավ Լեոնիդ Ազգալդյանի զոհվելու 20-րդ տարելիցը, իսկ նոյեմբերի 22-ին` ծննդյան 70-ամյակը:
«Լեոնիդ Ազգալդյանը առաջիններից մեկը հասկացավ, որ Արցախի հարցը լոկ մի բուռ Արցախի հարցը չէ, այլ հայկական դատի մի մասը, և նա կանգնեց Արցախի հողի վրա»,- նշեց նրա մարտական ընկերը, ապա հիշեց Ազգալդյանի խոսքերը. «Սա Հայաստան է և վերջ: Ոչ ոք այս հողը աճուրդի դնելու և ուրիշին հանձնելու իրավունք չունի»:
Լեոնիդ Ազգալդյանի մարտական ընկեր ու զինվոր, «Կարին» ազգագրական երգի ու պարի համույթի գեղարվեստական ղեկավար Գագիկ Գինոսյանն էլ ասաց, որ Լ. Ազգալդյանի կերպարը շարունակելու է արարել իր նման մարդկանց:
«Ամենակարգապահ զինվորը, հրամանատարը: Ինքն իր նկատմամբ էր խիստ, պահանջում էր բոլորից լինել կարգապահ, գիտակացական կարգապահություն էր քարոզում: Բարոյական հանճար էր: Իրական ազգային մարդ էր, երբեք որևէ կուսակցության մեջ չմտավ»,- բնութագրեց նա: Գ. Գինոսյանը նշեց, որ դեռ 1988 թվականին երբ շատերը կարծում էին, որ Արցախը սկուտեղի վրա նվիրելու են մեզ, միայն Լ. Ազգալդյանն էր ասում, որ այս պայքարը զինված պայքարի է վերածվելու ու պետք է պատրաստվել:
Լեոնիդ Ռուբենի Ազգալդյան՝ ֆիզիկոս, ռազմական գործիչ, Արցախյան ազատամարտի հերոս: Ծնվել է 1942թ. Թիֆլիսում, Կամոյից տեղափոխված Ռուբեն Ազգալդյանի ընտանիքում։ 1947-1959թթ. սովորել է Երևանի Ա. Մռավյանի անվան դպրոցում։ 1960թ. ընդունվել է Մոսկվայի Լոմոնոսովի անվան համալսարանի ֆիզիկայի ֆակուլտետ, որտեղից հետագայում տեղափոխվել է Երևանի պետական համալսարանի համապատասխան ֆակուլտետ և այն փայլուն ավարտել է ռադիոֆիզիկա մասնագիտությամբ։ Աշխատել է ժողովրդական տնտեսության տարբեր բնագավառներում, զբաղվել է պլանավորման մեթոդաբանությամբ և կառավարման համակարգերի ավտոմատացման խնդիրներով, գիտական ուսումնասիրությունների ավտոմատացված համակարգերի հարցերով։ Տարբեր ժամանակաշրջաններում զբաղեցրել է Պետպլանի լազերային տեխնիկայի հաշվողական կենտրոնում, Լազերային տեխնիկայի գիտաարտադրական միավորումում, «էներգիա» գիտաարտադրական միավորումում և Ատոմային էլեկտրակայանների համամիութենական գիտահետազոտական ինստիտուտի Երևանի մասնաճյուղի համակարգային ծրագրավորման և հաշվողական տեխնիկայի գծով բաժնի վարիչի պաշտոններ։
Ղարաբաղյան շարժման սկզբնավորման օրից Լ. Ազգալդյանը, որպես ռազմական առաջատար գործիչ, մասնակցել է ազգային-ազատագրական պայքարին, գործուն դեր ունեցել ազգի սրբազան իղձերն ու արժանապատվությունը ամեն տեսակի ոտնձգություններից զենքը ձեռքին պաշտպանելու տոգորումներում։ 1990թ. փետրվարից վարել է «Անկախության բանակի» հրամանատարությունը, կազմակերպել մի շարք շրջանների և հատկապես Վարդենիսի ինքնապաշտպանությունը, մասնակցել ազատագրական մարտերի, այդ թվում հատկապես Նյուվադիի առաջին գրոհին, իսկ մայիսի 27-ի կայարանի և Սովետաշենի արյունալի սադրանքից հետո ծրագրավորել և իրականացրել խորհրդային պատժիչ զորքերի Երևան ներթափանցման խոչընդոտումը։
Լ. Ռ. Ազգալդյանը հետագայում իր ճակատագիրն ամբողջությամբ և վերջնականապես կապել է Արցախի ազատամարտի հետ, սկզբում գործելով Գետաշենի և Շահումյանի, այնուհետև՝ Մարտակերտի շրջաններում։ Արցախի ազատամարտին նոր թափ հաղորդելու նպատակով էլ 1991 թ. հունիսին, Հովսեփ Հովսեփյանի հետ միասին, նա ստեղծել է «Ազատագրական բանակ» ռազմական կազմակերպությունը, որը, թեկուզ միայն Հայաստան-Արցախ-Սփյուոք ճիգերի համադրման իմաստով, նոր որակ էր հայ ժողովրդի գոյամարտին ծառայագրված շարժումների շղթայում և որի գլխավոր հրամանատարը մնաց մինչև իր կյանքի վերջը։ Լ. Ազգալդյանը 1992 թ. հունիսի 21-ին, Մարտակերտի շրջանում՝ Տոնաշեն գյուղի մոտ, զոհ գնաց թշնամու դավադիր կրակոցներից։ Հետմահու պարգևատրվել է ՀՀ «Մարտական խաչ» առաջին աստիճանի շքանշանով։
Ն. Գալստյանի խոսքով, Լ. Ազգալդյանն այն հերոսներից է, որ պետք է տրվի «Ազգային հերոսի» կոչում, թեև ժողովուրդը նրան համարում է ազգի հերոս: Գ. Գինոսյանն էլ ասաց. «Վստահ եմ, որ նա վաղուց էր արժանի, որ ազգային հերոսի կոչման արժանանար: Մեր հերոսները պետք է ունենան իրենց արձանները Երևանում: Մենք պարտավոր մեր հերոսներին միշտ հիշել, ցավոք, մեզ մոտ սպանում են, որ հոբելյանից հոբելյան հիշեն նրանց մասին»:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
