Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Սիրիական պատերազմը, որն արդեն փախստականների ճգնաժամ է հարուցել հարևան Թուրքիայում, Հորդանանում և Լիբանանում, անդրադարձել է նաև հայուրավոր մղոններ հեռավորության վրա գտնվող փոքր քրիստոնեական երկրի՝ Հայաստանի վրա»: Այս մասին գրում է ամերիկյան «The Wall Street Journal» պարբերականը՝ «Հայաստանը զգուշավոր է սիրիացիներին ընդունում» հրապարակման մեջ:

Հոդվածի հեղինակ Ջո Փարքինսոնի խոսքերով, սիրիական առևտրային կենտրոն հանդիսացող Հալեպ քաղաքից քաղաքացիական պատերազմից փախած էթնիկ հայերը ապաստան են գտել Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում՝ արհեստանոցներով լի Գլինկայի փողոցում, որտեղ պարբերաբար հավաքվում են աշխատանք գտնելու հույսով, թեյ են խմում և կիսվում հայրենիքից ստացված վերջին վատ նորություններով:

Նշվում է, որ սիրական հակամարտության 20 ամիսների ընթացքում մոտ 6000 սիրիահայ համայնքի ներկայացուցիչներ են ժամանել Հայաստան, որը շատերին «հիշեցնում է Օսմանյան կայսրության վերջին տարիներին զանգվածային սպանությունների հրահրած արտագաղթը»:

Տիգրան անունով ներկայացած 27-ամյա երիտասարդ սիրիահայը լրագրողին պատմել է, թե իր բախտը բերել է Հայաստանում, քանի որ իրեն հաջողվել է քիչ աշխատատեղերի առկայության պարագայում վաստակել 200 դոլար՝ աշխատելով մեքենաների վերանորոգման արհեստանոցում:

«Նրանք ովքեր չունեն աշխատանք, դժվար թե կարողանան մոռացության տալ այն, ինչ թողել են հետևում», - ասել է Տիգրանը:

«Մոտ 100 հազար հայեր Սիրիան անվանում են իրենց հայրենքը: Նրանք երկրի քրիստոնեական բնակչության մաս են կազմում և հիմնականում վախենում են սիրիական ընդդիմության կողմնակիցների վրեժխնդրությունից, հաշվի առնելով որ իրենց համայքներից շատերը սատարել են Բաշար ալ-Ասադին: Շատ հայեր վախենում են նաև նախորդ տասնամյակի իրաքյան փորձից, որտող 2003 թ-ին Սադամ Հուսեինին վարչակազմի տապալումից հետո համայնքային բռնությունների արդյունքում քրիստնեական բնակչության կեսը ստիպված էր եղել լքել երկիրը» - ասված է հրապարակման մեջ:

Երևանում գործող Տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Ռիչադ Կիրակոսյանը հեղինակի հետ զրույցում նշել է, թե կառավարությունը մտահոգ է փախստականների հարցի վերաբերյալ:

«Ոչ մեկ չի խոսում այդ մասին բարձրաձայն, սակայն յուրաքանչյուրն էլ մտահոգ է փախստականների ալիքի մեծացման հեռանկարով, այն դեպքում, եթե կրկնվի իրաքյան սցենարը», - ասել է Կիրակոսյանը:

Փարքինսոնի խոսքերով, փախստականներն հավելյան խնդիրներ են ստեղծել Հայաստանի նման փոքր և ոչ հարուստ երկրի համար, քանի որ կառավարությունն առանց այն էլ ջանքեր է գործադրում՝ նվազեցնելու 20 տոկոսի հասնող գործազրկությունն ու սփյուռքից տրամադրվող օգնության ծավալների կրճատումը:

«Միշտ ասել ենք, որ սիրով կընդունենք բոլոր հայերին, սակայն մեր երկիրը տնտեսապես այնքան էլ բարվոք վիճակում չէ: Այդ մարդկանց աշխատանք ու եկամուտներ են անհրաժեշտ», - լրագրողի հետ զրույցում ասել է ՀՀ Սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանը:

Հրապարակման մեջ անդրադարձ կա նաև սիրիահայերի կեցության բարելավմանն ուղղված Հայաստանի կառավարության ձեռնարկած ջանքերին, դրանց թվում վիզաների և անձնագրերի տրամադրման պարզեցված գործընթացը, սիրիական վարորդական իրավունքների ճանաչումը, Երևանյան երկու դպրոցների կողմից սիրիահայերի համար հատուկ ծրագրով դասավանդումների կազմակերպումը, ինչպես նաև փախստականներին կացարաններով ապահովումը:

Հրապարակման մեջ նշվում, է թե սիրիական ընդդիմության պատերազմի մասին պատմություններն հիմնականում կողմնակալ են, որտեղ սիրիական վարչակազմը ներկայացվում է «ագրեսիվ»: Սակայն Հայաստանում ապաստան գտած հայերը խոսում են Ասադի «դրական կերպարի» մասին, ով պայքար է մղում սուննի ապստամբների դեմ, նրանց անվանում են ահաբեկիչներ և սատարում են Դամասկոսի՝ ապստամբությունը ճնշելու քաղաքականությունը»:

Զրույցի ընթացքում Հալեպի 22-ամյա բնակիչներից Հակոբ Ժաքյանը սարսափով է վերհիշել ապստամբների սպառնալիքներն ու հարձակումները Հալեպի բնակիչների վրա, ինչի պատճառով էլ ստիպված է եղել լքել երկիրը:

«Ես շարունակում եմ սիրել իմ նախագահին: Նույնիսկ հիմա ազգաբնկաչության 80 տոկոսը սատարում է նրան», - ասել նա` խոսելով Բաշար ալ-Ասադի մասին:

Հեղինակը գրում է, թե փախստականներից շատերի համար վերադարձի հեռանկարն առավել է բարդանում, քանի-որ նրանց հետապնդում է նախորդ ջարդերի ուրվականը:

«Սիրիահայերի մեծ մասը 1915 թ-ին Օսմանյան կայսրության փլուզման տարիներին իրականացված մոտ 1,5 միլիոն հայերի զանգվածային սպանությունների զոհերի ժառանգներն են»:

Սամվել անունով 62- ամյա մի տղամարդ լրագրողի հետ զրույցում ասել է, թե հայրենիք վերադառնալու հույս չի կորցրել: «Իմ պապը Թուրքիայից փախուստի ժամանակ կորցրել է իր երեք եղբայրներին» ու հավելել, թե չգիտի՝ կվերադառնա երբևէ հայենիք թե՝ ոչ: «Մենք նորից փախստականների ենք վերածվել», - ասել է նա: