Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Սոցիալական պաշտպանության ոլորտում իրականացվող ծրագրերին նայելով տեսնում ենք, որ բավականին գումարներ պետական բյուջեից հատկացվում են երեխաների իրավունքների պաշտպանությանը: Մեր հիմնական խնդիրն է այսօր մանկատների բեռնաթափումն ու հաստատություններից երեխաների դուրս բերումը, ինչը վերջին տարիներին հետևողականորեն իրականացվել է»,- այս մասին «Հաշմանդամություն ունեցող երեխաների իրավունքների պաշտպանությունը Հայաստանում» թեմայով խորհրդարանական լսումների ժամանակ հայտարարեց ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Արտեմ Ասատրյանը:

Նախարարը ներկայացրեց մանկատներում և խնամքի այլ հաստատություններում գտնվող երեխաների թվային պատկերը.
«2013թ-ի դրությամբ մեր համակարգում գործում է վեց պետական մանկատուն, որտեղ խնամվում է 757 երեխա: Նրանցից 514-ը ծանր, սահմանափակ կարողություններ ունեցող և բնածին կամ ձեռքբերովի արատներ ունեցող երեխաներն են: Ակնհայտ է, որ երեխաների թիվը հետևողականորեն նվազել է և սա նաև պայմանավորված է համակարգում նոր տիպի ծառայությունների ներդրմամբ»,- թվարկեց նախարարն ու մասնավորեցրեց` աշխատանքներ իրականացվեցին և հատուկ տիպի դպրոցներից որոշները վերակազմավորվեցին այլ տիպի հաստատություններ: Դա, ըստ Ա.Ասատրյանի, մեկ քայլ առաջ է հակամարգային լուրջ փոփոխությունների ճանապարհին:

Սակայն սրա հետ մեկտեղ նախարարը նշեց, որ իրավիճակն ավելի դրական լույսի ներքո կդիտվեր, եթե Հայաստանում ունենայինք ցերեկային խնամքի կենտրոններ, քանի որ այդ դեպքում դա ոչ միայն լուրջ աջակցություն կլիներ ծնողներին, ովքեր այդպիսով հնարավորություն ձեռք կբերեին աշխատելու, այլև խթան կհանդիսանար երեխաների հասարակությանն ինտեգրվելուն. «Այսօր ունենք արդեն երեք ցերեկային խնամքի կենտրոններ պետական համակարգում, ինչպես նաև 13 կենտրոններ տարբեր մարզերում: Միանշանակ է, որ այս ուղղությունը պետք է զարգացում ունենա և դրա ուղղությամբ նախարարությունը աշխատանքներ է տանում և առաջիկայում ևս պետք է փորձենք դրան միտված առարկայական ծրագրերը ամրագրել»:

Արտեմ Ասատրյանը կարևորեց նաև սոցիալական ծառայությունների մատուցումը, որոնք առաջին հերթին հիմնված են լինելու կարիքի գնահատման վրա: Պաշտոնյայի խոսքով` այսօր շատ ավելի կարևոր է, որ հաշմանդամություն ունեցող երեխայի կարիքը ճիշտ գնահատվի և ըստ այդմ իրականացվեն նպատակային սոցիալական ծրագրեր: Եվ այս ամենի կոնտեքստում առաջնային նախապայմանը սոցիալական աշխատողի ինստիտուտի կայացումն է.

«Երեխայի կարիքը գնահատելու համար շատ կարևոր է ունենալ ընտանիքից, ծնողներից համապատասխան դիմում, ինչն այսօր շատ դեպքերում ուղղակի բացակայում է: Նոր համակարգի ներդրումը, սոցաշխատողի ինստիտուտը հենց կոչված պետք է լինի կարիքի գնահատմանն ու դրա շրջանակներում լուծումների առաջադրմանը»,- հայտարարեց նախարարն ու հավելեց, որ ոլորտում առկա խնդիրներից մեկը միշտ եղել է հենց հայտնաբերման խնդիրը, որն էլ մտադիր են առաջիկայում հաղթահարել:

Նշենք, որ խորհրդարանական լսումները կազմակերպվել էին «Հայաստանում երեխայի իրավունքների պաշտպանության աշխատանքային խմբի» նախաձեռնությամբ և ՄԱԿ-ի մանկական հիմնադրամի աջակցությամբ: Ըստ վերջինիս տվյալների` Հայաստանում ապրում են 8 հազար պաշտոնապես գրանցված հաշմանդամություն ունեցող երեխաներ, որոնք կազմում են ողջ մանկական բնակչության 1 տոկոսը: Հաշմանդամություն ունեցող հինգ երեխաներից չորսը կամ 81 տոկոսը որևէ սոցիալական ծառայություն, բացի հաշմանդամության թոշակից չի ստանում:

Ըստ ՄԱԿ-ի մանկական հիմնադրամի` հաշմանդամություն ունեցող երեխաների իրավունքների պատշաճ պաշտպանությունը հնարավոր կլինի, եթե բարելավվեն երեխայի հաշմանդամության բացահայտման և նրա առանձնահատուկ պայմանների կարիքի գնահատման ընթացակարգերը` նպատակ ունենալով յուրաքանչյուր երեխայի համար հասանելի դարձնել սոցիալական ծառայությունների ամբողջական փաթեթից օգտվելու հնարավորությունը: