«Ընկեր Լիլիթը կառատեի փայտով է ծեծում». Ով է ստում` երեխա՞ն, թե՞ գիշերօթիկի տնօրենը`քողարկելով բռնությունները
Երևանի երեխաների խնամքի և պաշտպանության թիվ 1 գիշերօթիկ հաստատությունը վերջին երկու օրերին լայն ճանաչում ձեռք բերեց, երբ պարզվեց, որ այս պատերի հետևում ոչ միայն փայտով ծեծում են երեխաներին, նվաստացնում նրանց և այլն, այլև երեխաների, այսպես կոչված, «խնամքն ու պաշտպանությունն» այստեղ իրականացվում է այնպես, որ երեխաները ազատ ելումուտ ունեն տարածքից: Իսկ որպես դրա հետևանք` 9-ամյա երեխան Կորեայի ձոր կոչվող ծայրամասային թաղամասից կարող է հասնել Երևանի կենտրոն ու պաշտպանություն փնտրել գետնանցումում տեղակայված խանութների վաճառողների մոտ: Եվ ինչպես պարզվեց` ոչ առաջին անգամ:
Ի դեպ, գիշերօթիկն այնքան խուլ տեղում է տեղակայաված (ինչն ավելի է ավելացնում տնօրինության պատասխանատվությունը երեխաների հսկողության նկատմամբ), որ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության կայքում, որի ենթակայության տակ էլ նա գործում է, հաստատության մասին տեղեկատվություն տրամադրող բաժնում ոչ հեռախոսահամար կար նշված, ոչ էլ կապի այլ միջոց: Սակայն փոխարենը նշված էր այն հաշվեհամարը, որին բարերարներն ու անհատները կարող են գումար փոխանցել, որովհետև հաստատությունն ունի մի շարք խնդիրներ:
Սակայն վերադառնանք խնդրին. երկու օր առաջ www.aysor.am կայքի խմբագրությունն ահազանգ էր ստացել, որ Շրջանայինի գետնանցումում է գտնվում հիշյալ գիշերօթիկից փախած 9-ամյա Տիգրան Պապիկյանը: Վերջինս պապիկի խնամքի տակ է գտնվում, քանզի մայրը ազատազրկված է, ու սա առաջին դեպքը չի, որ նա փախուստի է դիմել հաստատությունից: Լրագրողի հետ զրույցում փոքրիկ Տիգրանը սկզբում դժվարությամբ, բայց այնուհետ գետնանցումի աշխատակիցների հորդորով պատմել է, որ իր նկատմամբ (և ոչ միայն իր` բոլոր երեխաների) բռնություն է կիրառվում, «ընկեր Լիլիթը կառատեի փայտով ծեծում է» և այլն, և հենց սրանով է բացատրել իր փախուստի հանգամանքը:
Նշենք, որ նյութի հետքերով երեխայի մոտ էր մեկնել նաև ՄԻՊ երեխաների իրավապաշտպան Աիդա Մուրադյանը: Վերջինս Panorama.am-ի հետ զրույցում պատմեց, որ երեխան այդ օրը երեկոյան տեղափոխվել է ՀՕՖ, սակայն ավելի ուշ քեռին, ով ի սկզբանե, կարծես, մտադրություն չուներ երեխային «տիրություն անելու», նրան վերցրել է ՀՕՖ-ից: Խնդիրը նրանում է, որ պապիկի համար երեխա խնամելը խնդիր է, քանի որ նա աշխատում է և մի քանի օր տանը չի կարող գտնվել, դե գիշերօթիկում էլ ահա այսպիսի խնդիրներ են ի հայտ գալիս:
Ա.Մուրադյանը հայտնեց, որ ՄԻՊ գրասենյակը գրություն է պատրաստել Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությանը, որում իրազեկում է նախարարությանը առկա խնդրի վերաբերյալ: Ինչպես նաև նմանատիպ գրություն հասցեագրվելու է ոստիկանությանը, որովհետև երեխան, փաստացի, հանցագործության մասին հայտարարություն է տալիս` ասելով, որ իրեն պարբերաբար ծեծում են ու անգամ անուններ է հնչեցնում.
«Երկու գրությունն էլ այսօր կուղարկենք, որպեսզի խնդրով զբաղվեն»,- նշեց Ա.Մուրադյանը:
Իսկ ահա գիշերօթիկի տնօրեն Մարինե Հովհաննիսյանը մեզ հետ զրույցում բացարձակապես հերքեց ծեծի մասին երեխայի հայտարարություններն ու այդ ամենը վերագրեց երեխայի` նախկին «թափառաշրջիկ կյանքը կարոտելու» դրսևորմանը.
«Երեխան ընդամենը ամիսուկես է, ինչ մեզ մոտ է, թաղապետարանի որոշումով եկել է, որպես թափառաշրջիկ երեխա: Նա հասցրել է մեկ անգամ էլ փախնել, այն ժամանակ էլ պապիկի միջոցով վերադարձրեցինք … կարոտից դրդված է փախնում»,- պատմեց նա:
Այն հարցին, թե ինչպե՞ս են թույլ տվել, որ նման հաստատությունից երեխան փախչի ու հասնի Երևանի կենտրոն, տնօրենն ասաց, որ «թույլ տալու-չտալու խնդիր չունեն», պարզապես աշխատողը` Լիլիթ Ղազարյանը իր լիազորություններն է խախտել, որի համար էլ արդեն նկատողություն է ստացել (տեսնես, որ Աստված մի արասցե երեխայի հետ մի բան պատահեր, այդ դեպքում ի՞նչ էր անելու տնօրենը): Խոսքը, հիշեցնենք, այն «ընկեր Լիլիթի» մասին է, ով, ըստ երեխայի, իրենց ծեծում է փայտով:
Տիկին Հովհաննիսյանից հետաքրքրվեցինք, թե ինչ տարիքի է այդ ընկեր Լիլիթը և պարզեցինք, որ նա դեռևս շատ երիտասարդ է.
«27 տարեկան է, ամուսնացած չէ և երեխաներ չունի: Մանկավարժական համալսարանն ավարտած, համապատասխան կրթությունն ունի, դաստիարակ է աշխատում մեզ մոտ արդեն շուրջ 4 տարի»,- տեղեկացրեց նա ու ճշտող հարցին, թե դաստիարակից էլի բողոքներ եղել են հավաստիացրեց` ոչ-ոչ, նման խնդիր չի եղել: Եվ ինչպես և սպասելի էր հնչեցրեց գլխավորը.
«Ծեծի մասին խոսակցությունները ես բացարձակապես մերժում եմ, մեր հաստատությունում նման բան երբեք չի լինում»….
Ռեպլիկի կարգով. Մինչ մեր զրույցի շարունակությունը ներկայացնելը, որում տնօրենը շարունակում է պնդել, որ իրենց հաստատությունը` թիվ 1 գիշերօթիկում բռնություններ չեն լինում, ներկայացնենք ՀՀ գլխավոր դատախազության պատիժների և հարկադրանքի այլ միջոցների կիրառման օրինականության նկատմամբ հսկողություն իրականացնող վարչության 2008-2009թթ-ին իրականացրած ուսումնասիրությունը նաև անչափահասների դաստիարակչական հսկողություն իրականացնող հաստատություններում: Ըստ այդմ կարդում ենք. «2009թ. ընթացքում անչափահասների դաստիարակչական հսկողություն իրականացնող հաստատություններում արձանագրվել է 4 դեպք…. Նաև` Երևանի թիվ 1 գիշերօթիկ դպրոց ՊՈԱԿ-ում »: Ստացվում է, որ տնօրենը ստո՞ւմ է…
«Բռնություններ մեզ մոտ բացառված են, որ լինեն , և այդ օրն էլ չի եղել: Հակառակը` իր ձեռքով գեղեցիկ բացիկներ է պատրաստել ընկեր Լիլիթի համար, բարձր տրամադրություն է ունեցել… »,- ներկայացրեց տնօրենը:
Հարցին, թե այդ դեպքում ինչո՞ւ է փախել ու նման վախվորած վիճակով ծվարել օտարների խանութում կամ ինչու առհասարակ երեխան պետք է նման ստեր հորինի, Մ.Հովհաննիսյանը դարձյալ արդարացումը գտավ երեխայի «թափառաշրջիկ» վարքը մեջբերելով. Ասել է թե` միայն երեխան է մեղավոր, իսկ իրենց հաստատությունը մեղավորության չափաբաժին չունի.
«Կարոտն է այդ վաճառողուհիների նկատմամբ… նա նախկինում նրանց հետ ծանոթ է եղել, ուղղակի ժամանակ առ ժամանակ կարոտում է ու այդպես բան է անում, դուրս է գալիս հաստատությունից… դրսում խաղալիս հեռացել է»:
Վերջում, պատասխանելով մեր այն դիտարկմանը, թե հասկանալի է` իր աշխատակիցն է ու նա չի ընդունի, որ ծեծ, բռնություն եղել է երեխայի նկատմամբ, Մ.Հովհաննիսյանն արձագանքեց, թե դա միայն իր պնդումը չէ, այլ տարբեր ուսումնասիրությունների.
«Բազմիցս ուսումնասիրված հաստատություն է այդ առումով, բոլորն էլ մտել են ու ուսումնասիրել են, որ մեզ մոտ բռնություն չկա… պարզապես, կրկնում եմ, երեխայի կարգավիճակն է, որ նա սովոր է թափառելուն»,- հավելեց թիվ 1 գիշերօթիկի տնօրենը: Ամեն դեպքում պետք է սպասենք ոստիկանության արձագանքին, քանի որ չի կարելի բացառել, որ հնարավոր է երեխան ինչ-ինչ դրդապատճառներից ելնելով ուղղակի հորինել է ծեծի մասին:
Մեր կողմից ավելացնենք, որ բոլորովին վերջերս հանրության դատին ներկայացվեց ՀՀ Կրթության և գիտության նախարարության հատուկ հանրակրթական ուսումնական հաստատություններում մշտադիտարկում իրականացնող հասարակական դիտորդական խմբի կատարած այցելությունների հաշվետվությունը (2010-11թթ.), որի շրջանակում մասնագետները եղել էին հանրապետության 13 հաստատություններում` հատուկ դպրոցներում ու կրթահամալիրներում:
Հաշվետվությունը բացահայտել էր խայտառակ թերություններ ու նաև գրեթե առանց բացառության բոլոր հաստատություններում երեխաների նկատմամբ կիրառվող բռնության դեպքեր ի հայտ բերել: Այդ այցելությունները, ցավոք, միայն ԿԳՆ ենթակայության տակ գործող հաստատություններին էին վերաբերել, բայց ավելի քան համոզված ենք` գիշերօթիկներում էլ իրավիճակը շատ չի տարբերվում հատուկ դպրոցներից, իսկ երիտասարդ, բայց դաժանությամբ լցված «ընկեր լիլիթներն» ու նրանցից փախնող փոքրիկ տիգրանները, ցավոք, եզակի երևույթ չեն ….
Տեսանյութն` այստեղ:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Քեզ ըտենց Դո՞գն է ասել. Լարված վիճակ Երևանի ավագանիում
