Փորձագետ. Արցախի իշխանությունները ցանկացած դեպքում օդանավակայանը շահագործելու են
Ադրբեջանի փոխարտգործնախարար Արազ Ազիմովն այսօր հայտարարել է, թե 2010 թվականից հետո բանակցություններում ոչ մի զարգացումը չի նկատվել: Արցախի հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացի, ԼՂՀ օդանավակայանի շահագործման շուրջ վերջին սրացումների, ինչպես նաև՝ բանակցությունների վրա բացասական ազդեցություն ունեցող գործոնների առնչությամբ Panorama.am-ը զրուցեց քաղաքական հարցերով փորձագետ Տիգրան Աբրահամյանի հետ:
«Արցախի օդանավակայանը ռազմավարական նշանակություն ունի և՛ երկրի անվտանգության և՛ տնտեսական զարգացման տեսանկյունից: Նման ժամանակակից օդանավակայան կառուցելու համար բավականին մեծ ռեսուրսներ են ներդրվել, իսկ դա նշանակում է, որ Արցախի իշխանությունները ցանկացած դեպքում օդանավակայանը շահագործվելու նպատակ ունեն:
Այն, որ Արցախի անկախությունը միջազգայնորեն ճանաչված չէ, դա չի նշանակում, որ Արցախի ժողովուրդը իրավունք չունի օգտվելու միջազգայնորեն ամրագրված իրավունքներից, այդ թվում՝ ազատ տեղաշարժվելու իրավունքից»,- նշեց Տ. Աբրահամյանը:
Հարցին, թե Ադրբեջանի փոխարտգործնախարարը հայտարարել է, որ 2010 թվականից հետո բանակցային գործընթացում ոչ մի կոնկրետ զարգացում չի եղել, փորձագետը նշեց. «Այն, որ բանակցային գործընթացում լուրջ առաջընթաց չի գրանցվել, միանշանակ է, սակայն զարգացումների առումով, այնուամենայնիվ, կարևոր իրադարձություններ տեղի ունեցել են: Այդ ժամանակվա ՌԴ նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևի նախաձեռնությամբ 2011 թվականին տեղի է ունեցել Սոչիի հանդիպում, որի ժամանակ կողմերը ըստ էության համաձայնության էին եկել շփման գծում տեղի ունեցող միջադեպերը հետաքննող մեխանիզմների ստեղծմանը, իսկ ավելի ուշ՝ հունիսին, Կազանում տեղի ունեցավ ՌԴ, ՀՀ և Ադրբեջանի նախագահների հանդիպումը, որտեղ կողմերին ներկայացվել էր հիմնարար սկզբունքների մասին փաստաթուղթը (այն քննարկվել էր Սոչիում կայացած հանդիպման ժամանակ և դրա մասին նշվում էր նաև Կազանի հանդիպումից առաջ համանախագահ երկրների նախագահների Դովիլյան հայտարարությունում), սակայն Ադրբեջանը հանդես գալով լրացուցիչ 10 առաջարկներով, ըստ էության մերժեց բանակցությունների սեղանին առկա փաստաթուղթը: Այն, որ Ադրբեջանը 2010-ից հետո մերժել կամ հետ է կանգնել տարբեր հանդիպումներում ձեռք բերված պայմանավորվածություններից, դա դեռ չի նշանակում, որ 2010 թվականից հետո գործընթացում որևէ զարգացում կամ իրադարձություն տեղի չի ունեցել»:
Հարցին, թե պաշտոնական Բաքուն նշում է, որ Ղարաբաղի օդանավակայանի շահագործումը կվնասի բանակցային պրոցեսին, Տ. Աբրահամյանը նշեց.
«Չեմ կարծում, թե հայկական կողմը օդանավակայան կառուցելուց առաջ չի հաշվարկել դրա շահագործման հնարավորությունն ու հնարավոր հետևանքներ: Հենց այդպես այդքան գումարներ չէին ներդրվի նման օբյեկտի կառուցման համար, մանավանդ, որ պաշտոնական Երևանն ինքն ամեն ինչ անում է տարածաշրջանում երկարաժամկետ կայունության ու խաղաղության հաստատման համար:
Երկրորդ, ինչ վերաբերում է օդանավակայանի շահագործմանն ու դրանով բանակցություններին վնասելուն՝ ընդգծեմ, որ եթե Ադրբեջանն իսկապես մտահոգ լիներ բանակցային գործընթացի վրա ազդող բացասական երևույթներով, ապա 2011 թվականին տեղի ունեցած Կազանյան հանդիպման ժամանակ հետ քայլ չէր կատարի, իր համաձայնությունը կտար դիպուկահարներին առաջնային գծից դուրս բերելուն, շփման գծում տեղի ունեցող միջադեպերի առնչությամբ հետաքննության մեխանիզմներ ստեղծելուն, ինչպես նաև՝ զերծ կմնար սպառազինությունների մրցավազք հրահրելուց ու խաղաղ պայմաններում հայ սպա կացնահարած մարդուն հերոսացնելուց: Սրանք են այն հիմնական գործոնները, որոնք ոչ միայն բացասականորեն են անդրադառնում բանակցային պրոցեսի վրա, այլ լրջորեն սպառնում տարածաշրջանային անվտանգությանը:
Հարցին, թե այդ դեպքում ո՞րն է պատճառը, որ Ադրբեջանը նման հայտարարություն է հնչեցնում, փորձագետը նշեց. «Այդ երկրում տարիներ ի վեր հայատյացության քարոզչության հետ մեկտեղ անընդհատ ժողովրդին խաբել են, թե իբր Ղարաբաղում գրեթե հայեր չկան, մարդիկ սոված են, շուտով Ղարաբաղն իրենցն է լինելու: Իսկ այսօր նրանք չեն կարողանում իրենց հասարակությանը բացատրել, թե ինչպես է «սոված հայերին» հաջողվել տնտեսություն զարգացնել, բանակ ստեղծել, միջազգային հանրության ուշադրությունում հայտնվել և վերջապես ժամանակակից լուծումներով օդանավակայան կառուցել: Արցախի զարգացումն այնքան ակնհայտ է դարձել, որ պաշտոնական Բաքուն ստիպված է դրա հետ հաշվի նստել: