«Stratfor». Հայաստանը նպաստել է Մոսկվայի և Թբիլիսիի հարաբերությունների բարելավմանը
«Stratfor» վերլուծական կենտրոնն անդրադարձել է Հայաստանում` փետրվարի 18-ին կայանալիք նախագահական ընտրություններին և լայնածավալ հոդված տպագրել:
Ստորև ներկայացնում ենք հոդվածը.
«Հայաստանում փետրվարի 18-ին կայանալիք նախագահական ընտրությունները, դժվար թե, հանգեցնեն որևէ նշանակալից ներքաղաքական փոփոխության, սակայն այն Հարավային Կովկասում ռազմավարական փոփոխության կհանգեցնի:
Ռուսաստանի և Վրաստանի միջև հարաբերությունների մերձեցումը կարող է նպաստել Հայաստանի տնտեսության զարգացմանը՝ տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման շնորհիվ, իսկ Երևանի քաղաքական մեկուսացումն էլ կնվազի։
Ի տարբերություն հարևան Ադրբեջանի և նման ավտորիտար ռեժիմով նախկին խորհրդային մի շարք այլ երկրների, Հայաստանում նախագահական ընտրությունները չափազանց մրցակցային են եղել։ Թե՛ 1998, թե՛ 2003 թվականներին տեղի ունեցած նախագահական ընտրություններն ավարտվել են 2-րդ փուլով, քանի որ թեկնածուներից ոչ ոքի չի հաջողվել հավաքել հաղթանակի համար անհրաժեշտ քվեների 50%-ը։
Անցյալում հենց այս մրցակցությունն է երկրում բռնությունների և ապակայունացման պատճառ դարձել։ 2008թ-ի ընտրությունները, որով իշխանության գլուխ եկավ գործող նախագահ Սերժ Սարգսյանը ուղեկցվել են նախագահի գլխավոր մրցակից Լևոն Տեր-Պետրոսյանի տասնյակ հազարավոր աջակիցների՝ մայրաքաղաքում կազմակերպված ցույցերով։ Ցույցերն ավարտվել են անվտանգության ուժերի միջամտությամբ, ինչի հետևանքով գրանցվել են մի քանի զոհ ու հարյուրավոր վիրավորներ։
Ի տարբերություն նախորդ ընտրությունների՝ այս մեկը մրցակցային չէ. թեկնածուներից որևէ մեկն իրական մարտահրավեր չի նետում Սարգսյանին։ Նախկին 2 նախագահները՝ Տեր- Պետրոսյանն ու Ռոբերտ Քոչարյանը հրաժարվել են առաջադրվել։ Հետևաբար՝ մոտ ժամանակներում ապակայունացման կամ բռնության հեռանկարը զգալի նվազում է։ Ըստ կանխատեսումների՝ Սարգսյանը հեշտ հաղթանակ կտանի. հարցումները ցույց են տվել, որ նա կստանա 60-70% քվե։
Ինչ վերաբերում է արտաքին քաղաքականությանը, ապա այս հարցում էական փոփոխություներ չեն ակնկալվում։ Բոլոր թեկնածուներն էլ կողմ են Երևանի և Մոսկվայի հարաբերությունների մերձեցմանը։ Բացի այն, որ Մոսկվան Հայաստանի հիմնական էներգամատակարարն է, նրան են պատկանում նաև երկրի ռազմավարական տեսանկյունից կարևոր նշանակություն ունեցող ակտիվները՝ երկաթուղիները, հեռահաղորդակցության ենթակառուցվածքը, գազատար խողովակաշարերը։ Ամենակարևորն այն է, որ Ռուսաստանը 5 հազար հոգանոց զորք ունի Հայաստանում և որոնք անվտանգության տեսանկյունից կարևոր նշանակություն ունեն: Ակնհայտ է, որ Հայաստանի աշխարհաքաղաքական կողմնորոշումը դժվար թե փոխվի։Այնուամենայնիվ, Հայաստանի սահմաններից այն կողմ սկսվել է շատ լուրջ քաղաքական գործընթաց։
Անցած տասնամյակի ընթացքում Հայաստանը, ի տարբերություն Վրաստանի, որը նախընտրեց մերձենալ Միացյալ Նահանգների և ՆԱՏՕ-ի հետ, եղել է Ռուսաստանի հիմնական խարիսխը Կովկասում, իսկ Ադրբեջանն էլ փորձում էր «բալանսի մեջ պահել» իր նվիրվածությունը Արևմուտքին և Ռուսաստանին:
Սակայն Վրաստանի վարչապետ Բիձինա Իվանիշվիլիի ընտրվելուց հետո, պաշտոնական Թբիլիսին Մոսկվայի հետ հարաբերությունների բարելավման գործընթացի մեջ է։ Մինչ Ադրբեջանն ու Թուրքիան անհանգստացած են այս զարգացմամբ, Հայաստանը մեծապես աջակցում է այդ քայլին։
Ռուս-վրացական սերտ հարաբերությունները հանգեցրել են մի շարք ծրագրերի շուրջ հետաքրքրության մեծացման, որոնցից մեկն Աբխազիայով անցնող ռուս-վրացական երկաթուղու վերականգնում է, ինչը հնարավորություն կտա Հայաստանին ուղիղ երկաթուղային կապ ունենալ Ռուսաստանի հետ և տնտեսական զարգացում ապրել։
Չնայած այս նախագիծն, ինչպես և մյուսները, շատ խոչընդոտների են դեմ հանդիման կանգնում, սակայն դրանք կարող են զգալի նվազեցնել Կովկասում Հայաստանի մեկուսացումը։ Երևանը Մոսկվայի վաղեմի դաշնակիցն է, և տարածաշրջանում ռուսամետ նոր ուղղվածության առաջացումը կխթանի Հայաստանի քաղաքական և տնտեսական հեռանկարների զարգացմանը»:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Եթե Ադրբեջանը վստահ է, ինչո՞ւ է դատական գործընթացները դադարեցնելու մասին գաղափար առաջ քաշում