Ձեր վստահելի աղբյուրը

Պրահայում Հայաստանի դեսպանության, Չեխիա-Հայաստան պատգամավորական բարեկամության խմբի նախագահ Րոբին Բյոհնիշի և «Դիվերբիում» քաղաքացիական ընկերակցության նախագահ Պավլա Տրուհլարովայի նախաձեռնությամբ Չեխիայի խորհրդարանի պատգամավորների պալատում անցկացվել է ղարաբաղյան շարժման և Սումգայիթի ջարդերի 25-ամյա տարելիցին նվիրված սեմինար-կինոդիտում:

ԱԳՆ մամուլի և տեղեկատվության վարչության հաղորդմամբ, ներածական ելույթով հանդես է եկել պարոն Բյոհնիշը: Նա նշել է, որ Չեխիան ցանկանում է բարեկամական հարաբերություններ զարգացնել հարավկովկասյան բոլոր պետությունների հետ և դա հաջողվել է այն պատճառով, որ Չեխիան հավասարակշռված դիրքորոշում ունի ղարաբաղյան հակամարտության հարցում, որը հաստատուն է մնում անկախ ամեն ինչից։ Նա հայտնել է, որ երբեմն խորհրդարանականների դիրքորոշումները և հայտարարությունները չարաշահվում են, ինչը տեղի ունեցավ նաև երեկ, երբ ադրբեջանական մամուլը հրապարակեց հայտնի բանաձևը՝ նախքան դրա պաշտոնապես ուժի մեջ մտնելը և կոմիտեի (արտաքին հարաբերությունների կոմիտե) կողմից հրապարակելը:

Ըստ աղբյուրի, այնուհետև ծավալուն ելույթ է ունեցել Չեխիայում ՀՀ դեսպան Տիգրան Սեյրանյանը: Նա նախ ներկայացրել է ղարաբաղյան շարժման սկիզբը, երբ, ի պատասխան խաղաղ ցույցերի, ադրբեջանցիներն իրականացրին Սումգայիթի ջարդերը և մի շարք այլ բռնություններ, ինչպես նաև՝ պատերազմ սկսեցին: Այս պատերազմը, որն ամենաարյունալին էր հետխորհրդային տարածքում, ունեցավ տասնյակ հազարավոր զոհեր:

Այնուհետև, դիմելով դահլիճում ներկա չեխ պատգամավորներին, ՀՀ դեսպանն անդրադարձել է ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների կոմիտեի՝ Խոջալուի իրադարձություններն աղավաղող միակողմանի բանաձևին: Դեսպանը շեշտել է, որ Ադրբեջանը հսկայական գումարներ է ծախսում հակահայ ռասիստական և ռազմատենչ քարոզչության վրա, առանց խտրականության օգտագործում է բոլոր հնարավոր միջոցները:

«Այդ քարոզչության պտուղներն այսօր, ցավոք, կարելի է ճաշակել նաև Չեխիայի Հանրապետությունում», - նշել է նա: «Որոշ պատգամավորներ, առանց հաշվի առնելու պատմական իրողություններն ու փաստերը, որի վկան է դահլիճում գտնվող ողբերգության ականատես չեխ լրագրող Դանա Մազալովան, ընդունել են ադրբեջանամետ մի հայտարարություն, որը ձեռնտու է միայն Ադրբեջանին` մի երկրի, ուր հայատյացությունը և ռասիզմը պետական քաղաքականություն են, ուր հարյուրավոր քաղաքական բանտարկյալներ կան, ուր հերոսացվում է դաժան ոճրագործ Սաֆարովը, ուր հայկական ջարդերի մասին ճշմարտությունն ասած և համերաշխության կոչ արած հայտնի գրող Աքրամ Այլիսլիին պետական մակարդակով հալածում և պարսավում են», - շարունակել է դեսպանը:

Դեսպանի ելույթից հետո ցուցադրվել են հատվածներ «Սումգայիթ. սովորական ցեղասպանություն» վավերագրական ֆիլմից, այնուհետև՝ բուլղարացի լրագրող և հրապարակախոս Ցվետանա Պասկալևայի «Իմ սիրելի ողջեր ու զոհվածներ» ֆիլմը։
Ֆիլմի դիտմանը հաջորդել է Ցվետանա Պասկալեևայի խոսքը, որտեղ նա ներկայացրել է, թե ինչպես է հայտնվել Ղարաբաղում` նշելով, որ իրադարձությունները և ճշմարտությունը ստիպեցին մնալ Արցախում և լուսաբանել հերոսական ժողովրդի պայքարը: Պասկալևան հորդորեց պատգամավորներին որևէ որոշում ընդունելուց առաջ լավ ուսումնասիրել փաստերը:

«Եթե Չեխիան ցանկանում է ապացուցել, որ չեզոք երկիր է ղարաբաղյան հակամարտությունում, նույն հանձնաժողովը պետք է սումգայիթյան ցեղասպանությունը դատապարտող բանաձև ընդունի»,-շեշտել է վավերագիրը: Ցվետանա Պասկալևան նշել է նաև, որ ղարաբաղյան պատերազմի մասին իր վավերագրական ֆիլմերը աշխարհի քաղաքական գործիչներին ուղղված կոչեր են՝ քաղաքական ցինիզմի փոխարեն քաղաքական կամք դրսևորելու և ճանաչելու Լեռնային Ղարաբաղի անկախ կարգավիճակը: Միայն դրանից հետո հայերն ու ադրբեջանցիները կկարողանան համերաշխ ապրել` իբրև լավ հարևաններ:

Այնուհետև ելույթ է ունեցել Չեխիա-Թուրքիա պատգամավորական բարեկամության խմբի նախագահ, արտաքին հարաբերությունների կոմիտեի անդամ, պատգամավոր Վացլավ Կուբատան, ով հայտարարել է, որ կոմիտեն նպատակ չի ունեցել ընդունելու կողմերից մեկին պաշտպանող բանաձև, այլ պարզապես ցանկացել է դատապարտել խաղաղ բնակչության նկատմամբ բռնությունները։ Նա ընդունել է, որ բանաձևն այս տեսքով իր նպատակին չի ծառայում, այն ընդունվել է հապճեպ՝ առանց պատշաճ կերպով փաստերն ուսումնասիրելու և կարիք ունի լրացուցիչ քննարկումների:

Միջոցառման ավարտին ելույթով հանդես է եկել նաև չեխ լրագրող Դանա Մազալովան, ով վերստին, իբրև Խոջալուի իրադարձությունների ականատես, հերքել է ադրբեջանական ապատեղեկատվությունը և դատապարտել արտաքին հարաբերությունների կոմիտեի կողմնակալ հայտարարությունը:

Սեմինարին ներկա էին նաև Չեխիայի հայ համայնքի հոգևոր հովիվ Բարսեղ վարդապետ Փիլավչյանը, պատգամավորներ, Պրահայի հայ, հրեական և ադրբեջանցի համայնքների ներկայացուցիչներ, լրագրողներ: