Ձեր վստահելի աղբյուրը

 1993թ այս օրը հայկական ուժերը ազատագրեցին Քարվաճառը: Ազատագրման 20-ամյա տարեդարձի, գործողության նշանակության վերաբերյալ panorama.am զրուցեց ռազմական փորձագետ Հրաչյա Պետրոսյանցի հետ:

-Պրն. Պետրոսյանց, ի՞նչ խնդիր լուծվեց Քարվաճառի ազատագրմամբ:
-Քարվաճառը, երեք կողմից «սեպի պես խրված էր» Հայաստանի և Արցախի արանքում: Երեք կողմից` Լաչինի, Վարդենիսի և Մարտակերտի ուղղության վրա, մենք ստիպված էինք կենտրոնացնել մեծ ուժեր, որպեսզի թույլ չտանք թշնամուն թիկունքից հարված հասցնել: Եթե թշնամին Քարվաճառից գրոհեր Մարտակերտի ուղղությամբ, և ճեղքեր մեր պաշտպանությանը, ապա կհայտնվեր մարտական գործողություններ իրականացնող մեր զորքերի թիկունքում:

Միևնույն ժամանակ` հայկական կողմը ստիպված էր մեծ ուժեր կենտրոնացնել Լաչինի պաշտպանության համար, քանի որ թշմանին կարող էր հարված հասցնել հյուսիսից և փորձել կտրել Հայաստանի կապը Արցախի հետ: Հայկական կողմը նաև ստիպված էր խոշոր ուժեր պահել Վարդենիսի ուղղությամբ:

Այս տեսանկյունից Քարվաճառի ազատագրումը ունի ահռելի ռազմավարական նշանակություն: Դրանով մենք լուծեցինք մի քանի կարևորագույն խնդիր: Նախ` մի քանի հարյուր կմ-ով կրճատեցինք ռազմաճակատի գիծը: Այլևս անհրաժեշտություն չկար վերոհիշյալ երեք ուղղություններով կուտակել հսկայական քանակությամբ տեխնիկա և մարտական ուժ: Այս ուժերը մենք կարող էինք օգտագործել մեկ այլ ուղղության վրա: Այդ պահին, մենք, Մարտակերտում Սարսանգի ջրամբարի և Պուշկինյալի բարձունքի ուղղություններով ծանր մարտական գործողություններն էինք վարում: Վիճակը շատ ծանր էր և այդ տեխնիկան և կենդանի ուժը մեզ պետք էր այլ ուղղություններում:

Իր հերթին ադրբեջանական կողմը երբևէ չէր սպասում, որ այդ իրավիճակում մենք նման քայլի կգնանք: Նրանք կարծում էին, որ մենք, նախևառաջ, կփորձենք վերականգնել ռազմաճակատի այն գիծը, որն առկա էր մինչև 1992 թ ամառը: Նրանց կարծում էին, որ մենք ամբողջ ուժերը կենտրոնացնում էինք հենց այդ նպատակին հասնելու համար: Երեք տարբեր ուղղություններով իրականացված հարձակումը լիովին անսպասելի էր թշնամու համար: Արդյունքում ադրբեջանական կողմը որոշակի խուճապի մատնվեց և Քարվաճառը մենք որոշակիորեն հեշտ կարողացանք ազատագրել: Իհարկե հեշտությամբ ազատագրել ասվածը շատ պայմանական է, քանի որ Քարվաճառի աշխարհագրական դիրքը խիստ նպաստավոր է պաշտպանվող կողմի համար:

-Ձեր կարծիքով, ներկայումս ի՞նչ նշանակություն ունի Քարվաճառը Հայաստանի և ԼՂՀ –ի համար:
-Քարվաճառը այսօր էլ պահպանում է իր այն ռազմավարական նշանակությանը, որն առկա էր Արցախյան գայամարտի տարիներին: Ես մեկ անգամ ցանկանում եմշեշտել այն իրողությունը, որ մենք ռազմաճակատի գիծ ենք կրճատել: Մեր մարդկային ռեսուրսները սահմանափակ են, և մենք պետք է փորձենք հնարավորինս կրճատենք սահմանը, որպեսզի կարողանանք ավելի քիչ մարդկային ռեսուրսներ օգտագործել:

Եվ ի վերջո դեպի Արցախ գնացող երկու հիմնական ճանապարհ ունենք` Լաչինով և Քարվաճառով: Մենք պարտավոր ենք տիրապետել այդ ուղուն: Միգուցե այդ ճանապարհը լեռնային է և վտանգավոր, սակայն ռազմավարական նշանակություն ունեցող ճանապարհ է, որով մենք կարող ենք անհրաժեշտության դեպքում կապվել Արցախի հետ: