Ինչո՞ւ է լռում Սննդամթերքի անվտանգության տեսչությունը, ինչո՞ւ վաճառքից չեն հանվում «Սադիա›› և «Ֆրանգոսուլ›› սառեցված հավերը
Մի քանի օր է, ինչ Panorama.am-ը ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունից փորձում է ճշտել, թե ինչո՞ւ մինչ օրս վաճառքից չեն հանվել «Սադիա›› և «Ֆրանգոսուլ›› (DOUX) սառեցված հավերը, որոնցում «Ստանդարտ դիալոգ» ՍՊԸ-ի փորձարկման լաբորատորիայում իրականացված փորձաքննության արդյունքում հայտնաբերվել է տեստոստերոն հորմոնի մեծ քանակություն:
Նշենք, որ փորձաքննությունն իրականացվել է ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայության (ՍԱՊԾ) պետի 2013թ. փետրվարի 6-ի հրամանով: Ըստ այդմ՝ նախատեսված էր Հայաստան ներկրվող 7 անուն սառեցված հավի, հավի քառորդի և ազդրամսի փորձաքննություն իրականացնել՝ սննդամթերքի անվտանգությունը և գենետիկորեն ձևափոխված օրգանիզմների առկայությունը բացահայտելու համար:
Փորձաքննության արդյունքում պարզվել է, որ վերոնշված երկու տեսակի հավերը վտանգավոր սննդատեսակ են, ուստի համապատասխան գործողություն են կատարելու: Բնականաբար, ՍԱՊԾ-ից փորձեցինք պարզել, թե հրապարակումից հետո ի՞նչ գործողություններ են կատարվել, քանի որ ինչպես մեր դիտարկումները ցույց տվեցին՝ ոչ միայն «Երևան Սիթի» սուպերմարկետներում, այլև մայրաքաղաքի գրեթե բոլոր խանութներում դեռևս շարունակվում է վաճառվել վտանգավոր այդ սննդամթերքը:
Ինչո՞ւ մինչ օրս վաճառքից չեն հանվել այդ սառեցված հավերը, Ծառայությունն արդյոք սպառողներին հայտնել է, թե «Սադիա›› և «Ֆրանգոսուլ›› (DOUX) սառեցված հավերի հատկապես ո՞ր արտադրության խմբաքանակներում է հայտնաբերվել նշված հորմոնի վտանգավոր պարունակությունը, ի վերջո ի՞նչ քայլեր է ձեռնարկում Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունը: Սրանք հարցեր են, որոնք սակայն մնում են անպատասխան:
Նախ փորձեցինք դիմել ՍԱՊԾ-ի մամլո քարտուղար Բաբկեն Պիպոյանին, սակայն վերջինիս բջջայինը միշտ անհասանելի էր, ծառայությունից էլ հայտնեցին, որ նա տեղում չէ: Նշենք նաև, որ Ծառայությունն ունի տեղեկատվության ու հասարակայնության հետ կապերի բաժնի պետը, ով նույնպես տեղում չէր: Համենայնդեպս, այդպես փոխանցեցին: Ի դեպ նրա անունը այդպես էլ չհայտնեցին: Այսինքն՝ կա բաժնի պետ, մամլո քարտուղար, որոնք խուսափում են պատասխանել լրագրողների հարցին: Մեզ ասացին, որ Ծառայության տեղեկատվության ու հասարակայնության հետ կապերի բաժինը պարզաբանումներ է տալիս միայն գրավոր կարգով: Մեր հարցերը, բնականաբար, գրավոր ներկայացրեցինք Ծառայությանը, սակայն «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքի համաձայն՝ հարցման պատասխանը տրվում է հարցումն ստանալուց հետո՝ 5-օրյա ժամկետում:
Հիշեցնենք, որ օրեր առաջ Hetq.am էլեկտրոնային պարբերականն անդրադարձել էր Հայաստան ներկրված և ‹‹Երևան Սիթի›› սուպերմարկետում իրացվող «Սադիա›› և «Ֆրանգոսուլ›› (DOUX) սառեցված հավերում տեստոստերոն հորմոնի մեծ քանակությանը, որը հայտնաբերվել էր «Ստանդարտ դիալոգ» ՍՊԸ-ի փորձարկման լաբորատորիայում իրականացված փորձաքննության արդյունքում:
Hetq.am-ի հետ զրույցում ՀՀ առողջապահության նախարարության պետական հիգենիկ և հակահամաճարակային տեսչության սնուցման և սննդամթերքի անվտանգության բաժնի պետ Մարգարիտա Բաբայանը ասել էր, որ հորմոնների սահմանային թույլատրելի քանակություններից բարձր պարունակությամբ սննդամթերք օգտագործելու դեպքում օրգանիզմում կարող են առաջանալ՝ հորմոնային հավասարակշռության խանգարումներ՝ դիսբալանս, կարող են հանգեցնել կրծքագեղձի և շագանակագեղձի ուռուցքների առաջացմանը, առաջացնել աուտոիմուն հիվանդություններ՝ ալերգիա, ասթմա և այլն, խախտել օրգանիզմի վերարտադրողական ֆունկցիան, հղիության ժամանակ նպաստել պտղի աճի խանգարմանը, հորմոնները հատկապես վտանգավոր են երեխաների և դեռահասների համար, երեխաների մոտ կարող են առաջացնել վաղաժամ սեռական հասունացում, մազակալում և այլն:
Նշենք՝ երբ Ծառայությունը մարդկանց առողջության համար վտանգավոր սննդամթերք էր հայտնաբերում, ապա կամ հաղորդագրություն էր տարածում, կամ էլ մամլո ասուլիսով այդ մասին տեղեկացնում էր հանրությանը: Ի դեպ, երբ ՍԱՊԾ-ն պանրի արտադրությամբ զբաղվող 18 ընկերությունների արտադրանքում հայտնաբերել էր աղիքային ցուպիկի մանրէներ, ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը հայտարարել էր. «Սննդի անվտանգության ոլորտում կարևորագույն պարտավորություն ենք ստանձնել և պետք է երաշխավորենք քաղաքացիներին, որ հանրապետությունում վաճառվող սնունդը որակյալ է և անվտանգ»: Միաժամանակ վարչապետն ասել էր, որ պետք է հրապարակային դարձնեն այդ արտադրողների, ձեռնարկությունների անունները, որպեսզի քաղաքացիները չօգտվեն, հրաժարվեն այդ արտադրատեսակից»:
Ո՞ւր մնաց վարչապետի հորդորը, ինչո՞ւ են լռում պատասխանատու գերատեսչությունները:
Հիշեցնենք, որ վտանգավոր սննդամթերքի մասին տեղեկատվությունը հրապարակվել է ապրիլի 4-ին: Այսինքն՝ հրապարակումից անցել է 11 օր, մինչդեռ տեստոստերոն հորմոնի չափազանց մեծ պարունակությամբ «Սադիա›› և «Ֆրանգոսուլ›› (DOUX) սառեցված հավերը շարունակվում են վաճառվել խանութներում:
Այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ Հայաստանի սպառողների ասոցիացիայի նախագահ Արմեն Պողոսյանը նույնպես խուսափեց պատասխանել մեր հարցերին: Նա միայն ասաց, որ դեռ նախորդ տարվա դեկտեմբերից ՍԱՊԾ-ի հետ դիտարկումներ են անցկացնում թռչնամսի շուկայում, սակայն հինգ դիտարկումների արդյունքում 5 տեսակի նմուշառումներից միայն մեկի արդյունքների պատասխանն ունի: «Ձգձգում են և օպերատիվ կերպով չեն տրամադրում տվյալները: Այստեղ է խնդիրը»,- ասաց Ա.Պողոսյանը:
Լրագրողների հարցին, թե այս դեպքից հետո սպառողները ինչպե՞ս պետք է վստահեն Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայությունը, որը կոչված է սպառողներին ապահովել անվտանգ սննդամթերք, Ա.Պողոսյանը պատասխանեց. «Գերատեսչությունները ունենում են գերատեսչական շահեր. ձգձգելը, դժվարացնելը, օպերատիվ ինֆորմացիա չտրամադրելը՝ ուզենք, թե չուզենք դա այդպես է»: Ա.Պողոսյանը լրագրողներին խոստացավ, որ այսօր կդիմի ծառայությանը` տվյալ խնդրի մասին արագ տեղեկատվություն տարածելու նպատակով:
Այդուհանդերձ, նա նշեց, որ եթե կա հրապարկում, որ «այսինչ բանը» սննդամթերքում գերազանցում է, ապա պետք է լինի փորձագիտության արդյունք: «Մինչև փորձագիտական եզրակացությունը չունենանք՝ ի՞նչ խոսենք»,- նման խուսափողական պատասխան տվեց Արմեն Պողոսյանը, ով պարբերաբար հայտարարում է, որ իր ղեկավարած ՀԿ-ի առաքելությունն է՝ պաշտապնել սպառողների շահերը:
Այսպիսով՝ անհասկանալի է մնում Սննդամթերքի անվտանգության պետական ծառայության գործելաոճը: Ինչո՞ւ է հայտարարվում, որ «Երևան Սիթի» սուպերմարկետում իրացվող «Սադիա›› և «Ֆրանգոսուլ›› (DOUX) սառեցված հավերի` լաբորատոր փորձաքննության ենթարկված խմբաքանակները վտանգավոր սննդատեսակ են, իսկ մյուս կողմից էլ՝ ծառայությունը խուսափում է ԶԼՄ-ներին տեղեկատվություն տրամադրել: