Մշտադիտարկում. Նախընտրական շրջանում ԶԼՄ-ների կողմից որևէ քաղաքական ուժի նկատմամբ նպատակուղղված խտրականություն չի արձանագրվել
Երևանի ավագանու նախընտրական քարոզչության առաջին երկուսուկես շաբաթները արտացոլել են Հայաստանի հեռարձակվող ԶԼՄ-ների կողմից ընտրությունների լուսաբանման վերջին տարիներին առկա ինչպես դրական, այնպես էլ բացասական միտումները: Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ, ներկայացնելով Հայաստանի հեռարձակվող ԶԼՄ-ներում Երևանի ավագանու 2013թ. ընտրությունների լուսաբանման մշտադիտարկման միջանկյալ հաշվետվության (2013թ.ապրիլի 7-24) արդյունքները, ասաց Երևանի մամուլի ակումբի նախագահ Բորիս Նավասարդյանը:
Նշենք, որ մշտադիտարկումն իրականացնում է Երևանի մամուլի ակումբը` Հայաստանում միջազգային չափանիշներին համապատասխան ընտրական գործընթացների կատարելագործման ծրագրի շրջանակներում, որն իրականացնում է ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակը` ԵՄ ֆինանսական օժանդակությամբ: Մշտադիտարկումն անցկացվում է 3 փուլով:
Հետազոտության օբյեկտ են Հ1-ը, Հ2-ը, «Երկիր Մեդիան», «Կենտրոնը», «Արմնյուզը», Հանրային ռադիոն և «Արմռադիո FM 107» ռադիոալիքը: Բ. Նավասարդյանը նշեց, որ, ի տարբերություն նախորդ դիտարկումների, այս անգամ «Արմենիա» և «Շանթ» հեռուստաալիքները չեն ընդգրկել, քանի որ դրանք նախկին ընտրությունների ժամանակ ամենաքիչն էին ուշադրության դարձնում նախընտրական քարոզարշավին ու ընդհանուր պատկերի վրա չէին ազդում:
Բ. Նավասարդյանը որպես դրական միտում նշեց` չի արձանագրվել որևէ հեռուստաընկերության կողմից նպատակուղղված խտրականություն որևէ քաղաքական ուժի նկատմամբ: Մշտադիտարկման ներկայացվող ժամանակահատվածում հետազոտված ԶԼՄ-ների կողմից էապես քիչ ուշադրության է արժանացել «Առաքելություն» կուսակցությունը, սակայն դա, ավելի շուտ, բացատրվում է վեց մրցակիցների համեմատ նրա ակտիվության, հանրաճանաչության և քաղաքական ազդեցության զգալիորեն նվազ աստիճանով:
Բացասական միտումը, որը գալիս է դեռ խորհրդարանական ընտրություններից, որոշ հեռուստաընկերություններ օգտագործում են ընտրություններում մասնակցող քաղաքական ուժերի շտաբների նկարած նյութերը: Հիմնական երեք հեռուստաալիքների դեպում է դա նկատվում` «Կենտրոն», «Երկիր Մեդիա», Հ2:
Ըստ ԵՄԱ-ի նախագահի, մշտադիտարկման արդյունքում կրկին պարզվել է, որ ընտրություններին մասնակցող քաղաքական ուժերի միջև չկա հեռուստաբանավեճ, բաց քննարկումներ:
Ընտրարշավի լուսաբանման գործում այս պահի դրությամբ ակտիվություն է ցուցաբերում «Կենտրոնը», այնուհետև` «Երկիր մեդիան» ու «Արմնյուզը»: Ավագանու ընտրությունների նկատմամբ ամենաքիչ ուշադրությունը ցուցաբերում են Հ1-ն ու Հանրային ռադիոն: «Հանրային հեռարձակողների կողմից ցուցաբերվող մինիմալ հետաքրքրությունը համաչափ չէ այս ընտրությունների կարևությանը: Այս ընտրություններ գրեթե համապետական ընտրությունների չափ կարևորություն ունեն` ելնելով ստեղծված քաղաքական իրավիճակից, քանի որ երեք լուրջ քաղաքական ուժերը, որոնք չէին մասակցում նախագահական ընտրություններին, մտել են քաղաքական պայքարի մեջ»,- նման դիտարկում արեց Բ. Նավասարդյանը:
Հետազոտված բոլոր ԶԼՄ-ների հանրագումարված տվյալներով, Երևանի ավագանու ընտրություններին մասնակցող քաղաքական ուժերից լուսաբանման ամենամեծ ծավալի արժանացել է ԲՀԿ-ն: Սակայն եթե «Բարև Երևան» կուսակցությունների դաշինքի ցուցանիշներին գումարվում է «Ժառանգության» լուսաբանումը, որը կապված չէ դաշինքում նրա անդամության և ընտրություններին մասնակցության հետ, ապա նրանց միագումար ցուցանիշներն ավելի բարձր կլինեն, քան ԲՀԿ-ինը` ինչպես ծավալով, այնպես էլ հաճախականությամբ: Անդրադարձների հաճախականությամբ առաջատարը ՀՀԿ-ն է, որն իրեն հատկացված եթերաժամանակով զիջում է ինչպես «Բարև Երևանին»/«Ժառանգությանը», այնպես էլ ԲՀԿ-ին: Առաջին եռյակից փոքր ինչ հետ են մնում ՀՅԴ-ն, ՕԵԿ-ը, ՀԱԿԿ-ն:
«Կենտրոն», ինչպես նաև Հ2 հեռուսատալիների եթերում նախընտրական մրցավազքի բոլոր մասնակիցների հանդեպ ճնշող առավելություն ունի ԲՀԿ-ն: ՀՅԴ-ն մրցակիցների նկատմամբ փոքր ինչ առավելություն է ստացել «Երկիր մեդիայում», ՀՀԿ-ն` Հ1-ում:
Քաղաքական ուժերին նշանային բնութագրիչներով անդրադարձների տեսակարար կշիռը մոտավորապես նույն մակարդակի վրա է, ինչ 2012 խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ: Ըստ Բ. Նավասարդյանի, սա վկայում է վերջին ընտրությունների ընթացքում ամրակայված միտումի` երկրի քաղաքական կյանքի առավելապես չեզոք, անաճառ լուսաբանման մասին: Առավել չեզոք լուսաբանում արձանագրվել է Հ1-ում: Նման լուսաբանման մասին կարելի կլիներ խոսնել նաև «Արմնյուզի» պարագայում, եթե չլինեին այդ հեռուստաալիքի հարաբերական մեծ թիվ կազմող նշանային բնութագրիչներով անդրադարձները ՀՀԿ-ին: Ընդհանրապես, ըստ մշտադիտարկման, 7 հետազոտված ալիքներում ՀՀԿ-ին նշանային բնութագրիչներով անդրադարձների տեսակարար կշիռը էապես բարձր է միջին ցուցանիշից, այնուհետև ԲՀԿ-ն ու ՀԱԿ-ն է: Ընդ որում, ՀՀԿ-ն ու ՀԱԿ-ը նշանային բնութագրիչներով անդրադարձների բացասական հաշվեկշիռ ունեն (համապատասխանաբար` 20 դրական 42 բացասականի դիմաց և 2-ը` 21-ի դիմաց), մինչդեռ ԲՀԿ-ն դրական հակակշիռ ունի (20-ը` 5-ի դիմաց): Բ. Նավասարդյանը սա Հայաստանի ընտրությունների պատմության մեջ աննախադեպ երևույթ համարեց` կառավարող քաղաքական ուժը նախկինում երբևէ չի ունեցել այսչափ արտահայտված բացասական համատեքստով լուսաբանում: «Սա խոսում է անկաշկանդության, ազատության մասին»,- ընդգծեց նա:
Ըստ մշտադիտարկման, ՀՀԿ-ականների նկատմամբ առանձնակի քննադատական վերաբերմունքով աչիք է ընկել «Կենտրոնը»: