Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Մայիսի 8-ին «Յութուբ» վիդեո-նախագծային համացանցային կայքում հայտնված տեսանյութում Սիրիայում «Ջայշ ալ-Մուհաջիրին ուա ալ-Անսար» կազմակերպության կազմում գործող ադրբեջանական խմբավորման (ջամաաթ) ղեկավար Աբու Յահի Ալ-Ազերին, շրջապատված մոտ 30 ադրբեջանցի ծայրահեղականներով, կոչ է անում ադրբեջանցիներին գալ և մասնակցել Սիրիայում տեղի ունեցող պատերազմին` կարևորելով «ջիհադական պայքարն ընդդեմ անհավատների»:

«Յութուբ»-ում հայտնված տեսանյութի մեկնաբանության համար «Panorama.am» լրատվական կայքը դիմեց իսլամագետ Սարգիս Գրիգորյանին:

Ըստ իսլամագետի` ծագումով ադրբեջանցի իսլամական ծայրահեղականների ակտիվությունը Սիրիայում նկատվում է շատ վաղուց, ընդ որում այստեղ կռվող ադրբեջանցիներից բաղկացած ծայրահեղական խմբավորումները բազմաթիվ են և համալրված են արդի զինամթերքով: Ասածի վկայությունն է համացանցում վերջերս հայտնված Սիրիայում զոհված ադրբեջանցիների թիվը (մոտ 30 հոգի) և զոհվածների մոտ հայտնաբերված ժամանակակից զինատեսակների բազմազանությունը:

Ինչ վերաբերում է տեսանյութին, ապա Սարգիս Գրիգորյանը նշեց, որ ընդհանրապես այժմյան իսլամականները շատ մեծ կարևորություն են տալիս նմանատիպ քարոզչական տեսաուղերձներին` բավական մանրակրկիտ պատրաստվելով այդ նկարահանումներին: Այս տեսանյութից ևս կարելի է եզրակացնել, որ ադրբեջանցի իսլամականները նույնպես լուրջ պատրաստվել են. «Չկա Աստված առանց Ալլահի, և Մուհամմադը նրա առաքյալն է» վերտառությամբ «Ալ-Կաիդա»-ի սև դրոշի, Ղուրանի և ժամանակակից որոշ զինատեսակների ֆոնի ներքո մոտ 30 ադրբեջանցիներ, մեծարելով Աստծուն, կոչ են անում իրենց հայրենակիցներին դուրս գալ ջիհադի պայքարի: Բացի դա, կենտրոնում նստած և որպես Աբու Յահի Ալ-Ազերի (ջիհադականի նման իսլամական անունը խոսում է նրա բավական փորձառու և ջիհադի պայքարում լուրջ ճանապարհ անցած լինելու մասին) ներկայացող ջիհադականի խոսքն ունի իսլամական ծայրահեղ արմատական ուղերձներին հարիր կառուցվածք. այստեղ մեջբերվում են իսլամական աղբյուրներից և մուսուլման արմատական գաղափարախոսներից հատվածներ, ինչը անկասկած իր ազդեցությունն է ունենում մուսուլմանների շրջանում:

Ուշադրության է արժանի հատկապես Ալ-Ազերիի խոսքում մեջբերվող հադիսը, որտեղ խոսվում է այն մասին, որ իսլամականներն ունենալու են հավաքագրված բանակներ Սիրիայում, Եմենում և Իրաքում: Պարզ է, որ նման բաները պատահական չեն ասվում. Կարելի է ենթադրել, որ ադրբեջանցիները երկարատև ծրագրավորված պայքարի են դուրս եկել` մատնանշելով ճանապարհորդության հետագա ուղիները: Փաստորեն ադրբեջանցի ջիհադականների պայքարը շարունակվելու է, որը Սիրիայից հետո տեղափոխվելու է Եմեն, այնուհետև` Իրաք` հավելեց իսլամագետը:

Ուղերձում խոսվում է նաև այն մասին, որ Սիրիա տեղափոխվելու ճանապարհն ազատ է ադրբեջանցի ջիհադականների համար, որոնք, գալով Սիրիա, կստանան նաև նյութական աջակցություն: Այստեղ հստակ երևում է իսլամականներին աջակցություն տրամադրող տարածաշրջանային ուժերի` հատկապես Թուրքիայի դերակատարումը, քանզի ադրբեջանցիների դեպի Սիրիա տեղափոխվելու տարանցիկ ճանապարհը ընկած է հիմնականում Թուրքիայով, որտեղից էլ նրանց անհրաժեշտ ռազամական և ֆինանսական օժանդակություն է գալիս:

Իսլամագետի կարծիքով, Ադրբեջանում ծայրահեղ արմատականներին հետապնդելու և դատապարտելու ադրբեջանական իշխանությունների ցանկությունները մնում են մեծ հաշվով հայտարարությունների մակարդակում: Ջիհադական զանազան ճակատներից Ադրբեջան ետ եկողների թիվը պետք է որ շատ լինի, սակայն չկան ադրբեջանական իշխանությունների կողմից ադեկվատ գործողություններ և աղաղակող բացահայտումներ, իսկ փաստերն այլ բան են ասում: Ուստի կարելի է ենթադրել, որ ադրբեջանցի ջիհադականների համար հայրենիք ետ վերադարձը նույնպես ազատ և անվտանգ է` ավելացրեց Սարգիս Գրիգորյանը:

«Աբու Յահի Ալ-Ազերին իր խոսքում նշում է նաև, որ Սիրիա են ժամանում ադրբեջանցի ջիհադականներ իրենց ընտանիքներով, ծայրահեղական իսլամական գաղափարներով տոգորված կանայք` իրենց երեխաներով, որոնք ջիհադի պայքար են մղում անհավատների դեմ Սիրիայում: Պարզ է, որ նման բնույթի հայտարարությունները քարոզչական ենթատեքստ ունեն, սակայն կարելի է նաև այստեղ ճշմարտության որոշակի նշույլ տեսնել և փաստել, որ ադրբեջանցի իսլամականներից ոմանք ցանկանում են շարունակել պայքարն այստեղ, և իրենց երեխաներով ու ջիհադականների նոր սերնդով մաս կազմել էթնո-դավանական հակասություններով կանխատեսելի հետբաշարյան Սիրիայում»,- ավելացրեց Սարգիս Գրիգորյանը: