Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ավագանու ինստիտուտի, դրանում կանանց դերի կարևորության ու նշանակության, ինչպես նաև քաղաքականության մեջ կանանց ներկայության բարձրացման մասին Panorama.am-ը զրուցեց «Համագործակցություն» կանանց հասարակական կազմակերպության նախագահ Եկատերինա Սիմոնյանի հետ:

-Տիկին Սիմոնյան, գանք ամենատրիվիալ հարցից` որքանո՞վ է կարևոր երկրի զարգացման համար ավագանու ինստիտուտը: Մի երկրում, որտեղ դեռ գերիշխում է հարևան-ծանոթ-բարեկամ շղթան:

-Իրականում ավագանիում կարևոր է այն սկզբունքը, որ անդամները ներկայացված լինեն տարբեր կուսակցություններից, այդ դեպքում հնարավոր է հասնել արդյունավետ երկխոսության: Սակայն մեզանում, երբ մեծամասնությունը ՀՀԿ-ից են, ապա պարզ է, որ կլինի այնպես, ինչպես կա: Քննադատել չեմ ուզում, բայց ավագանու իրական դերին հասնելու համար անհրաժեշտ է, որ դպրոց լինի, որը կհասցնի հասցեատիրոջը, թե ի՞նչ պետք է անի ավագանին և որքան մեծ է իրականում իրենց դերը, որը կարող է ավելի կարևոր լինել, քան գյուղապետի կամ մարզպետի դերը:

-Վերջին շրջանում կանանց թիվն է կարծես ավելացել ավագանիներում…

-Մեր կանայք շատ լավն են և շատ դեպքերում զգում ես, որ գյուղերում կամ փոքր քաղաքներում կանայք ավելի մտահոգ են: Ես շրջել եմ գրեթե ողջ հանրապետությունով մեկ ու համոզվել նրանում, որ կանայք ավելի ճիշտ կաշխատեն. քաղաքում կանայք կարող է պասիվանան և այլն, բայց կանայք շատ ակտիվ ու ճիշտ մտածելակերպ ունեն: Օրինակ Ծաղկաձորի ավագանու կին անդամներից մեկի հետ զրույցում ես հասկացա, թե որքան պատրաստված է նա ու որքան իր աշխատանքն ու գործունեությունը կարող է արդյունավետ լինել համայնքի համար: Նա, մասնավորապես, նշել էր, որ ավագանին պայքարում է Ծաղկաձորի հողերի վաճառքի դեմ, որպեսզի կանաչ գոտիների փոխարեն այդտեղ շարունակ չկառուցվեն տարբեր տեսակի հանգստի գոտիներ ու հյուրանոցներ…. Շատ խելացի կանայք ունենք, ուղղակի անհրաժեշտ է հնարավորություն տալ նրանց բացվելու:

Երևանի ավագանու ընտրությունների նախաշեմին մենք հավաքեցին ընտրություններին մասնակից կուսակցությունների կանանց` Թամար Պողոսյանին ԲՀԿ-ից, ՕԵԿ-ից երկու թեկնածուների և այլն: Ահավորն այն էր, որ նրանք անգամ չէին պատկերացնում Երևան քաղաքի կառավարման մեխանիզմները ու այնպիսի հետաքրքիր բաներ էին ասում, որ դու, լինելով Երևանի բնակիչ, ով միայն այստեղ ապրելով արդեն շատ հստակ պատկերացնում ես բոլոր խնդիրները….աբսուրդ էին ասում:

-Իսկ մարզերում ի՞նչ պատկեր է: Ի վերջո Երևանի ավագանին ավելի շատ քաղաքական դերակատարում ունի, ի տարբերություն գյուղական համայնքների, որտեղ կենտրոնում բոլորին վերաբերող խնդիրն է:

-Գյուղերում դեռ գերիշխում է «գյուղապետն ինչպես թելադրի, այդպես էլ կանենք» սկզբունքը: Շատ դեպքերում էլ ասում են, որ թեև որոշումը կա, բայց դրանք չեն կատարվում: Ինձ միշտ զարմացրել է` ինչո՞ւ չեն բարձրաձայնում ավագանու անդամները այն հարցը, որ, ասենք, պլանավորված է որոշակի գումար հատկացնել ինչ-որ խնդրի լուծման համար, բայց չեն տալիս: Գուցե ավագանին չունի՞ այդքան լիազորություն, որ բարձրացնի: Իհարկե ունի, բայց նման հարցերին հնչում է հետևյալ պատասխանը` «գյուղապետը թույլ չի տալիս, որ մենք խառնվենք»: Այդ իսկ պատճառով, կրկնում եմ, շատ կարևոր է գիտակցության բարձրացումն ու գիտելիքի ավելացումը, որ ավագանիում ներկայացված անձն իմանա, որ ինքը սեփական խելքը պետք է ունենա և չենթարկվի «գյուղապետն ասաց» ֆորմուլային: Կամ էլ հրաժարվի, տեղդ զիջի այն մարդուն, ով մինչև վերջ կարող է պայքարել հանուն գյուղի բարգավաճման:

-Տիկին Սիմոնյան, Հայաստանում քիչ են կին գյուղապետերը, բայց կան: Հետաքրքիր ` այդ նույն մոդելը` «գյուղապետը ինչպես ասի, այդպես կանենք» աշխատում է նաև կին գյուղապետ-ավագանու անդամներ փոխհարաբերություններո՞ւմ:

-Ճիշտն ասած դա չենք ուսումնասիրել, բայց հետաքրքիր հարց է…

-Դուք արդեն նշեցիք, որ կանայք շատ լավն են ու մտահոգ…. միայն դա՞ է կարևորում կանանց ներկայացվածությունը ավագանիներում:

-Այսինքն` ինչի՞ են պետք կանայք ավագանիներում, դա եք հարցնում:

-Այո:

-Տղամարդիկ, և այս համեմատությունը ես միշտ անում եմ, բակային մտածելակերպն ու կռիվները իրենց հետ տանում են նաև քաղաքականություն: Որովհետև տեսնում ենք, որ այն գլոբալ ծրագրերը, որ կարող են իրականացվել հանուն հանրապետության, այդ ամենի մեջտեղում տեսնում ես այն կռիվները, որ փոքր տղաները սովորաբար անում են բակում: Իսկ կանայք ավելի սրտացավ են մոտենում հարցերին, որոշ հարցեր էլ լուծում են ստանում հենց նրանց շնորհիվ: Օրինակ, գյուղում մանկապարտեզ-դպրոց լինելու անհրաժեշտությունը, կամ ամբուլատոր ծառայություն լինելու խնդիրը հենց կանայք կարող են այնքան բարձրաձայնել, որ մի արդյունք լինի: Բայց այնպիսի կանայք, որ իրոք պայքարում են, շատ քիչ են: Ցավով եմ դա ասում, բայց այդպես է` կանայք, որ կարող են իսկապես դիմադրել քաղաքապետին-գյուղապետին քիչ են:

-Բայց խնդրի լուծումը միայն դասընթացներով ու գիտելիքներ տալու մե՞ջ եք տեսնում:

-Ոչ. բայց դասընթացներն էլ կարևոր են: Օրինակ առաջիկայում մենք կոնֆերանս ենք հրավիրել, որին հրավիրել ենք այն կանանց, ովքեր մասնակցել են դասընթացների և ուզում ենք հասկանանք` ի՞նչ են արել իրենց համայնքների համար այդ դասընթացներից հետո և ի՞նչ առաջընթաց են արձանագրել: Այսօր մենք այն փուլում ենք, որ ուսումնասիրել ենք դաշտն ու ավարտել այդ գործընթացը և պետք է գնանք դեպի զարգացում:

-Տիկին Սիմոնյան, անցած տարի ՀՀ գրեթե բոլոր համայնքներում ՏԻՄ ընտրություններ էին և նախորդ տարիների համեմատ կանանց թիվը ավագանիներում ավելացել է: Իսկ Դուք բավարարվա՞ծ եք կանանց ներկայության ցուցանիշով:

-Պատկերացրեք` շատ ակտիվ ու լավ կանայք կան: Այնպես որ կարող եմ ասել, որ այո, որոշակիորեն բավարարված եմ: Բայց ես սիրում եմ կրկնել, որ ամեն ինչին հասնել կարելի է միայն քայլ առ քայլ, և դա պատահական ասված չէ: Քվոտավորմանը ես միշտ դեմ եմ եղել, որովհետև գտնում եմ, որ գլխաքանակը դեռ որակ չի: Բայց իհարկե այսօր ավելի լավ է, քան եղել է թեկուզ չորս-հինգ տարի առաջ:

Ինձ միայն մի խնդիր է հուզում այս ամենում, այն, որ կանայք, եթե նրանք այս կամ այն կուսակցության ներկայացուցիչն են, երբեք կանանց ու երեխաների հարցերով ինքնակամ չեն զբաղվի…. միայն այն դեպքում, եթե լինի դիմում-բողոք: Այն էլ նույնիսկ այդ դեպքում էլ չեն քննարկի, որովհետև կուսակցությունը կկարծի, որ դա իրենց ծրագրից չի և վերջ, թեման կփակվի:

Իսկ կանայք պետք է լինեն քաղաքականության մեջ, բայց ոչ թե որպես բուտաֆորիյա կամ ձևականորեն: Օրինակ, անցած տարվա խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով երգչուհի Շուշան Պետրոսյանը դարձավ պատգամավոր: Ես նրան հարգում եմ որպես երգչուհի և խնդիր չտես դրա մեջ, որ ինքը դարձավ պատգամավոր, մտածելով, որ Շ.Պետրոսյանը որոշակի հարցեր առաջ կտանի, թեկուզ իր ոլորտին վերաբերող` հեղինակային իրավունք և այլն: Բայց Շուշանը սուս-փուս այնտեղ նստած է: Կամ լրագրողները, որ ուրախացած եկել նստել են ԱԺ նիստերի դահլիճում…. մեկ-մեկ խոսում են, դու էլ մտածում` տեսնես որտեղի՞ց է եկել, Աստված իմ….չեմ սիրում քննադատել, բայց աչքերս էլ չեմ կարող փակել:

-Համաձայն եք անյ գնահատականի հետ, որը հիմնականում տղամարդիկ են հնչեցնում, թե կանայք քաղաքականության մեջ են, որովհետև կինը կնոջը երբեք չի ընտրում:

-Մենք դրա մասին շատ ենք խոսացել, երևույթը կարելի է բացատրել նախանձով էլ… կա նման բան: