Փորձագետ. Մամեդյարովի հայտարարությունը կարելի է սենսացիա որակել
Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարար Էլմար Մամեդյարովի հայտարարության շուրջ Panorama.am-ի հարցերին պատասխանում է քաղաքական հարցերով փորձագետ Տիգրան Աբրահամյանը:
- Էլմար Մամեդյարովը Վաշինգտոնում հայտարարել է, որ Ադրբեջանը հարուստ է ոչ միայն նավթով, այլև հանդուրժողականության ավանդույթներով: Ծիծաղելի կարելի է համարել այս հայտարարությունը, բայց մասնագիտական մոտեցումը ասում է` նախ լսենք փորձագետին: Ի՞նչ կասեք այս հայտարարության մասին:
-Մենք շատ էինք լսել հայտարարություններ Ադրբեջանի այս կամ այն հարստության մասին, բայց, որ Ադրբեջանը նոր հարստություն է ձեռքբերել և դարձել է «հանդուրժողականության բնօրրան», սա արդեն նորություն է և ավելին՝ սենսացիա: Դուրս է գալիս, որ կամ Ադրբեջանի ԱԳ նախարարը տեղյակ չէ իր իսկ նախագահի կամ գործընկերների հայտարարություններից, կամ էլ՝ նա դիտավորյալ ապակողմնորոշում է միջազգային հանրությանը: Պարզաբանեմ թե ինչու. եթե Ադրբեջանն այդքան հանդուրժողականության գաղափարներին հավատարիմ երկիր է, ինչպե՞ս է պատահում, որ այդ երկրի նախագահը գրեթե ամենօր ատելության քարոզչություն է տարածում հայ ժողովրդի հանդեպ, սպառնում զինված հակամարտություն սկսել: Ինչպե՞ս կարող է հանդուրժողական երկրի նախագահը ի լուր աշխարհի հայտարարել, որ Ադրբեջանի համար մեկ թշնամին հանդիսանում են հայերը: Ինչպե՞ս կարող է հանդուրժողական և քաղաքակիրթ երկրի նախագահի աշխատակազմի վարչության պետը հայտարարել, որ Հայաստանը տարածաշրջանում չարորակ ուռուցք է և խանգարում է Հարավային Կովկասի զարգացմանը: Ինչպե՞ս կարող էր հանդուրժողական երկրի նախագահը հերոսացնել քնած հայ սպային կացնահարած ոճրագործ ՌամիլՍաֆարովին և այդկերպ խրախուսել ատելության սերմանումը հայերի հանդեպ: Հանդուժողակա՞ն է արդյոք այն երկիրը, որում փաստագրված վանդալիզմ իրականացվեց Նախիջևանի հայկական խաչքարների և այլ քրիստոնեական հուշարձանների հանդեպ: Հանդուրժողակա՞ն է արդյոք այն երկիրը, որում հայերի մասին դրական հիշողությունները գրքին հանձնած գրողի գրքերը այրում են, իսկ այդ գրողի ականջը կտրողին իշխող կուսակցության ղեկավարներից մեկի շուրթերով խոստանում խոշոր դրամական պարգև:
Նման «հանդուրժողական» երևույթների ցուցակն անվերջ է և ես կարող եմ թվարկել բազում այլ նմանօրինակներ թվարկել: Աբսուրդ է, որ նման երևույթներով հանդերձ Ադրբեջանը իրեն հանդուրժողականության ավանդույթներով հարուստ է համարում: Թերևս նման «հանդուրժողականության» արդյունքում էր նաև, որ երբեմնի կեսմիլիոնանոց Ադրբեջանի հայ համայնքից այսօր որևէ հետք չի մնացել: Հենց այդ պատճառով էլ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը 90-ականների սկզբին ոտքի կանգնեց ու որոշեց տեր կանգնել իր ինքնորոշման օրինական իրավունքին:
-Խոսելով Ադրբեջանի` հայերիս նկատմամբ ավելի քան փաստարկված ու ցավով փաստարկված անհարդուժողականության մասին, մենք քանի տարի առաջ մոռանում էինք անհանդուրժողականության դրսևորումները այլազգիների նկատմամբ: Այնինչ` պետք է դրանց մասին էլ խոսել, որ ամբողջականան «հանդուրժող» Ադրբեջանի պատկերը:
-Երբ 90-ականներին Բաքվում, Սումգայիթում և Ադրբեջանի այլ քաղաքներում սկսվեցին հայերի կոտորածները և բռնի տեղահանումները, այդ տարիներին արձանագրվել են Ադրբեջանի այլ ազգային փոքրամասնությունների՝ ռուսների, հրեաների, թալիշների և այլոց հանդեպ բռնությունների բազմաթիվ դեպքեր, որոնց արդյունքում նրանցից շատ շատերը հեռացան այդ երկրից: Ինչ վերաբերվում է այսօրվան, ապա չնյայած Ադրբեջանը վառ գույներով է ներկայացնում ազգային կամ կրոնական փոքրամասնությունների իրավունքների պահպանման հարցը, իրականում պատկերը նույնքան մտահոգիչ է, քան նախկինում: Միայն թալիշ ժողովրդի տպագիր օրգանի՝ «Թալիշիսադո» թերթի գլխավոր խմբագրի ձերբակալության փաստը, ցույց է տալիս, թե ինչպիսի «հանդուրժողական» վերաբերմունք է տիրում ազգային փոքրամասնությունների հանդեպ: