Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Այս օրերին Լեհաստան կատարած այցի շրջանակներում և Հայաստանի նախագահի հնչեցրած հայտարարություններում, և ՀՀ ԱԳ նախարարի` ԵԽԽՎ-ում ունեցած ելույթում շեշտադրումներից մեկը արժեհամակարգային խնդիրն էր:Սրա վերաբերյալ panorama.am-ը զրուցեց քաղաքագետների հետ:

Սերգեյ Մինասյան.
«Հասկանալի է, որ Հայաստանը, որպես Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեի ղեկավար երկիր, փորձում է օգտագործել այս չափազանց լավ հնարավորությունը` Արցախյան հիմնահարցը կրկին արծարծելու համար: Բնական է, որ միջազգային հանրության կամ ԵԽ անդամ երկրների կողմից մարդու իրավունքների, ժողովրդավարություն հետ կապված հարցերի անտեսումը ուղղակի անհնար է: Եվրոպան պարզորոշ գիտակցում է, որ մի կողմից գործ ունի արևելյան բռնապետական սուլթանատի, իսկ մյուս կողմից` շատ ավելի բարձր ժողովրդավարության մակարդակ ունեցող և իր անկախության համար մարտնչող ժողովրդի հետ: Փաստ է, որ հայկական կողմը օգտագործում է այս իրողությունը:

Հայկական կողմը տասնամյակներ շարունակ փորձել է միջազգային հանրության ուշադրությունը սևեռել այս հանգամանքի վրա: Կարծում են այս քաղաքական գիծը կարող է հաջողություն բերել հայկական կողմին, այն պատճառով որ ցանկացած տնտեսական, այս թվում` նավթային գործոն անցողիկ է, իսկ արժեքային համակարգը մնայուն է: Փողի և արժեքների միջև Եվրոպան, ինչպես միշտ, կընտրի արժեքները»:

Տիգրան Աբրահամյան.
«Թե Նախագահ Սարգսյանի, և թե ԱԳ նախարար Նալբանդյանի կողմից արված վերջին շեշտադրումները պարզորոշ կերպով ընդգծում են պաշտոնական Երևանի կողմից որդեգրված արտաքին քաղաքականության օրակարգային հարցերը:

Պետք է փաստել, որ շաբաթը բավականին հագեցած էր Հայաստանի համար կարևոր իրադարձություններով. Հայաստանի նախագահը այցը Լեհաստան, ՀՀ ԱԳ նախարարի այցը Բրյուսել և ԵԽ նախարարների կոմիտեի ղեկավարի կարգավիճակով ելույթը ԵԽԽՎ-ում, ինչպես նաև ՌԴ անվտանգության խորհրդի և ՀԱՊԿ քարտուղարի այցերը Երևան:

Նախագահն իր ելույթում անդրադարձ կատարեց մեր երկրի արտաքին քաղաքականության մի քանի կարևոր հարցերին: Առաջին, հայ-լեհական հարաբերությունները Հայաստանի համար կարևոր են և Հայաստանը շահագրգիռ է բոլոր ուղղություններով հարաբերությունների զարգացմանը: Այս ցանկությունը պատահական չէ, քանզի Լեհաստանը մեր երկրի համար շատ կարևոր պետություն է, որն ինչպես հայտնի է մեծ դերակատարություն ունի Արևելյան գործընկերության ծրագրում: Հաջողված բարեփոխումների տեսանկյունից, Լեհաստանի փորձը աշխարհում ամենահաջողվածներից է և Հայաստանը կարող է օգտագործել այդ երկրի փորձը:

Երկրորդ, անդրադառնալով Հայաստանի ինտեգրացիոն պրոցեսներին նախագահը նշեց, որ Հայաստանը ԵՄ Արևելյան գործընկերության շրջանակներում ամենամեծ առաջընթաց ձեռք բերած երկրներից է, միաժամանակ ռազմավարական-դաշնակցային հարաբերությունների մեջ է ՌԴ-ի հետ և շահագրգիռ է նաև այդ ուղղությամբ ինտեգրացիոն գործընթացների զարգացմամբ: Պատահական չէ, որ նախագահը անգամ շեշտեց, որ ՀՀ-ն իր գործունեությունը կառուցում ենք ոչ թե «կամ-կամ», այլ «և-և»-ի սկզբունքի վրա, իսկ այդ հարցում հայկական կողմը հակասություն չի տեսնում:

Երրորդ, Հայաստանը վերահաստատեց իր դիրքորոշումը բարեփոխումների ակտիվ իրականացման հարցում՝ ակնկալելով Լեհաստանի և առհասարակ ԵՄ-ի օժանդակություն: Ընդ որում՝ նախագահը շեշտեց, որ Հայաստանը Եվրոպային կապող ամենակարևոր գործոնը եվրոպական արժեքային համակարգն է, ինչը ենթադրում է, որ Հայաստանը շարունակելու է ժողովրդավարության զարգացման, մարդու իրավունքների և օրենքի գերակայության հաստատմանն ուղղված քայլերը:

Այս համատեքստում, Սերժ Սարգսյանը խոսել է նաև ԵՄ ձգտող Թուրքիայի և Արևելյան գործընկերության մասնակիցներից՝ Ադրբեջանի վարքագծին՝ շեշտելով, որ այդ քայլերը հակասում են եվրոպական արժեքային համակարգին: Առանց լուրջ վերլուծության էլ տեսանելի է, որ Ադրբեջանի համար Եվրոպան ոչ թե կարևոր է արժեհամակարգի, այլ իր էներգակիրների վաճառքի տեսանկյունից, քանզի եվրոպան մեծ շուկա է Ադրբեջանի համար: Մի երկիր, ով հերոսացնում է մարդասպաններին ու այլատյացություն քարոզում իր հասարակության շրջանում, ինչպես նաև՝ շրջափակում իր հարևանի սահմանը, չի կարող է Եվրոպական արժեհամակարգի մասնիկը լինել: Ադրբեջանի՝ քաղաքացիական օդանավերի ոչնչացման սպառնալիքը ոչ այլ ինչ է, քան ահաբեկչական շանտաժ:

Արցախի ժողովուրդը պետք է իրացնի միջազգային իրավունքից բխող իր իրավունքները, այդ թվում՝ ազատ տեղաշարժվելու:

Ի դեպ, բավականին թափանցիկ ձևով, վերոնշյալ խնդրին, ԵԽԽՎ-ում ունենած իր ելույթում անդրադարձել է նաև ՀՀ ԱԳ նախարարը: Վերջինս շեշտել է, որ
ժողովրդավարությունը, մարդու իրավունքները և օրենքի գերակայությունը խթանելու և պաշտպանելու գործում Եվրոպայի խորհրդի գործունեության ազդեցության ամրապնդման համատեքստում պետք է երաշխավորվի, որ անհատների իրավունքները պաշտպանվեն ԵԽ-ի պատասխանատվության ամբողջ տարածքում՝ անկախ այդ տարածքների կարգավիճակից, որտեղ նրանք բնակվում են:

Իսկ սա նշանակում է, որ եվրոպայի կողմից մշտապես կարևորվող արժեքային համակարգի մի մասն է կազմում նաև Արցախը, որը միջազգային ճանաչման հետ կապված խնդիրներ ունի, սակայն դա վերջինիս չի զրկում եվրոպական արժեքային համակարգի մի մասնիկը լինելուց»:

Հիշեցնենք` ԵԽԽՎ-ում ունեցած ելույթում, ԱԳ նախարար, Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեի նախագահ Էդվարդ Նալբանդյանը ներկայացրեց ԵԽ-ում Հայաստանի նախագահության առաջնահերթությունները և դրանց իրագործման ուղղությամբ ձեռնարկվող քայլերը, Հայաստանի կողմից նախագահության ստանձնումից ի վեր Նախարարների կոմիտեի գործունեությունը, Եվրոպայի խորհրդի և Եվրոպական միության, Եվրոպայի խորհրդի և Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության միջև համագործակցության սերտացման նպատակով ԵԽ հայկական նախագահության իրականացվելիք քայլերը։

Հեղինակ՝ Կարեն Ղազարյան