Արցախցի փորձագետ. Տարածաշրջանում ձևավորված իրողությունները Ադրբեջանի օգտին չեն
Հունիսի 26-ին, Ադրբեջանում բանակի 95-ամյակի առթիվ զորահանդես անցկացվեց, որի ժամանակ ներկայացվեցին ադրբեջանական բանակի ձեռքբերումները: Այս և մի շարք հարցերի շուրջ Panorama.am-ը զրուցեց արցախցի ռազմական փորձագետ Սուրեն Սարումյանի հետ:
-Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ Ադրբեջանում վերջին անգամ զորահանդես կազմակերպվել էր 2 տարի առաջ, ըստ Ձեզ, ինչո՞վ է պայմանավորված այսքան հաճախակի զորահանդեսների անցկացում: Ի՞նչ խնդիր է լուծում Ադրբեջանը նման միջոցառումներով:
-Ադրբեջանական զորահանդեսը իր կազմակերպիչների մտահղացմամբ նախ և առաջ պետք է լիներ միջազգային հանրությանն ու տարածաշրջանի 2 հայկական պետություններին ուղղված ուղերձ: Ուժի ցուցադրումը միշտ էլ համարվել է բանակցություններում սեփական դիրքորոշումը առաջ մղելու համար անհրաժեշտ պայմաններից մեկը: Այս առումով Ալիևը թերևս փորձում է ճնշում գործադրել միջազգային միջնորդների վրա՝ ադրբեջանանպաստ առաջարկների, և հայկական կողմի վրա՝ բանակցություններում զիջումների ակնկալիքով: Իրականում ադրբեջանական զորահանդեսը այդ խնդիրներից ոչ մեկն էլ չի կատարում՝ բավարարելով միայն Ալիևի սնափառությունը և ծայրահեղ հայատյացությամբ վարակված ադրբեջանական հասարակության ուռա-հայրենասիրությունը: Միջազգային միջնորդները առայսօր ներկայացրած բոլոր առաջարկների հիմքում դնում են տարածաշրջանում ձևավորված իրողությունները, որոնք ամենևին էլ Ադրբեջանի օգտին չեն, իսկ հայկական կողմի համար իր հայրենիքի ազտությունն ու անկախությունը սակարկության ենթակա չէ:
-Մարտավարա-տեխնիկական բնութագրի տեսանկյունից, ինչպե՞ս կգնահատեք ցուցադրված զինտեխնիկան: Արդյո՞ք Ադրբեջանի ռազմական ձեռքբերումները խախտել են տարածաշրջանային հավասարակշռությունը:
-Ադրբեջանի՝ վերջին տարիներին ձեռք բերած Ս և ՌՏ մարտավարատեխնիկական բնութագրերի վերլուծությունը հնարավորություն է տալիս որոշակի եզրահանգումներ կատարել նաև ապագա պատերազմի մարտավարության և ԱՀ ԶՈՒ առջև դրված ռազմավարական խնդիրների մասին:
Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը փորձում է կառուցել ժամանակակից Զինված Ուժեր՝ հիմնական ջանքերը կենտրոնացնելով երկու ուղղություններով:
ա. Ադրբեջանի Զինված Ուժերի համապատասխանեցումը Հյուսիսատլանտյան դաշինքի հիմնական չափանիշներին՝ հակառակորդի բանակին հաղթելու խնդիրը օդային-ցամաքային ռազմագործողության ընթացքում լուծելու ունակությունն ապահովելու նպատակով:
Պատահական չէ, որ Ադրբեջանը լուրջ ուշադրություն է դարձնում հատկապես իր ԶՈՒ ավիացիոն բաղադրիչի զարգացմանը՝ միևնույն ժամանակ ձեռք բերելով նաև հետախուզության, կապի, ռադիոէլեկտրոնային պայքարի ժամանակակից միջոցներ, արդիականացնելով մարտական ավիացիայի արդյունավետ կիրառումն ապահովող ենթակառուցվածքն ու օդային հարձակման միջոցների ռադիոէլեկտրոնային սարքավորումները:
բ. Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը որպես հակառակորդ դիտարկում է ոչ այնքան ՀՀ և ԼՂՀ Զինված Ուժերը, որքան ողջ հայ ժողովրդին, իսկ հավանական մարտական գործողությունների հիմնական խնդիր համարվում է ԼՂՀ հայաթափումը:
Մարտական գործողությունների վերսկսման դեպքում Արցախի հայաթափման խնդիրը հնարավորինս արագ լուծելու նպատակով Ադրբեջանը մեծացնում է իր ԶՈՒ կրակային հնարավորությունները՝ լուրջ ուշադրությունըդարձնելով նաև այն զինատեսակներին, որոնք, աչքի չընկնելով բարձր ճշգրտությամբ, ապահովում են խոցման առավելագույն մակերես և արդյունավետ են խաղաղ բնակչության վրա ունեցած հոգեբանական ազդեցության տեսանկյունից:
Պատերազմական գործողությունների ղարաբաղյան թատերաբեմի ֆիզիկաաշխարհագրական առանձնահատկությունները՝ ռելիեֆի խիստ արտահայտված կտրտվածությունը, անտառապատ տարածքների մեծ մակերեսը, ինչպես նաև մարտական գործողությունների գոտու սահմանափակ լայնությունն ու խորությունը և նախապատերազմյան շրջանում զորքերի անհապաղ դուրս բերումը մշտական տեղակայման վայրերից ադրբեջանական մեծ հզորության կրակային միջոցների մեծ գծային չափեր ունեցող թիրախների ցուցակից բացառում են հայկական բանակի կենդանի ուժի ու տեխնիկայի խոշոր կուտակումները, իսկ ադրբեջանական ավիացիան, ինչպես ցույց է տվել նախորդ պատերազմի փորձը, գերճշգրիտ զինամթերքի պակասի, օդային հարձակման միջոցների ոչ ժամանակակից ռադիոէլեկտրոնային սարքավորումների և հայկական ՀՕՊ ստորաբաժանումների հակազդեցության պատճառով արդյունավետ չէր լեռնային տեղանքում մարտական գործողություններ իրականացնող հայկական ստորաբաժանումների դեմ պայքարում: