Ձեր վստահելի աղբյուրը

Թե՛ Երևանի, թե՛ մարզային գրեթե բոլոր զինվորական հաստատություններում առկա են կենցաղային խիստ անբավարար պայմաններ: Մասնավորապես, զորամասերի մեծամասնությունում չկա մշտական ջրամատակարարում, կապիտալ վերանորոգման կարիք ունեն զորամասերի սանհանգույցները, գույքը հնամաշ է և ենթակա է փոխման, անսարք վիճակում են գտնվում զուգարանները և լվացարանները, չկա լվացքատուն (թիվ N Գյումրու զորամաս), սակայն զորամասերը պատշաճ ջեռուցվում են։

Այսպիսի իրավիճակ է արձանագրել Մարդու իրավունքների պաշտպանի կողմից ստեղծված Ազգային կանխարգելման մեխանիզմի մաս կազմող փորձագիտական խումբը Հայաստանի զորամասեր այցելությունների արդյունքում:

Նշենք, որ Ազգային կանխարգելման մեխանիզմն (ԱԿՄ) օժտված է լայն լիազորություններով և ունի ազատ մուտքի իրավունքի և համապատասխան ուսումնասիրությունների անցկացման երաշխիքներ բոլոր այն վայրերում, որտեղ մարդիկ կարող են պահվել անազատության կամ սահմանափակ ազատության մեջ։ Այդպիսի վայրերում և նաև, զորամասերում արձանագրված մտահոգությունները տեղ են գտել ՄԻՊ միջանկյալ զեկույցում:

Ինչպես Panorama.am-ը տեղեկանում է զեկույցից, շուրջ 5 զորամասերում սպայական կազմը չի օգտվում որևէ արտոնությունից, ինչի հետևանքով դժվարանում է լուծել կենցաղային և սոցիալական խնդիրները: ԱԿՄ փորձագիտական խմբի հետ զրուցելիս շատ սպաներ պնդում էին, որ հնարավոր է լքեն բանակը, քանի որ չեն կարողանում հոգալ ընտանիքի հոգսերը: Ինչպես սպայական կազմը, այնպես էլ զինվորները, դժգոհում են հանրային տրանսպորտի միջոցներից օգտվելու հնարավորության բացակայությունից:

Զեկույցում առանձին անդրադարձ է կատարվել Հրազդանի կարգապահական գումարտակի պահման պայմաններին, որոնք այցելության արդյունքում որակվել են անբավարար: Գումարտակում գտնվում են ծառայության ընթացքում 3 ամսից մինչև 3 տարի ժամկետով ազատազրկման դատապարտված զինվորները: Գումարտակի շենքը, ըստ զեկույցի, հին կառույց է, որն ի սկզբանե նախատեսված է եղել որպես պահեստ: Շինությունն իր մեջ ներառում է երկու մեծ հանրակացարանային սենյակներ, որոնցից մեկում բնակվում են զինվորները: Նշված սենյակը ջեռուցվում է և օգտագործվում որպես ննջարան, դասասենյակ և այլն։ Ինչպես նկարագրվում է, սենյակը բավական մեծ է, հատակի և առաստաղի միջև բարձրությունը կազմում է 6.30 մետր, ինչի հետևանքով դժվարությամբ է ջեռուցվում, այդ իսկ պատճառով շահագործվում է երկու վառարան, որոնք ջեռուցում են փայտով: Խմբի փորձագետների այցելության պահին սենյակը լցված է եղել ծխով, ինչը դժվարացրել է շնչելը: 

Անկողնային սպիտակեղենը կեղտոտ է եղել, իսկ զինվորներին ուղղված հարցին, թե երբ է սպիտակեղենը վերջին անգամ փոխվել, պատասխանել են, որ ծխի պատճառով այն միշտ կեղտոտ է, թեև շաբաթական մեկ անգամ լվացվում է: Հանրակացարանային երկրորդ սենյակն օգտագործվում է որպես սպորտդահլիճ, չի ջեռուցվում: Նույն շինության մեջ են գտնվում նաև խոհանոցը, բաղնիքը և սանհանգույցը: Խոհանոցում, որը, դիտարկողների պնդմամբ, վերանորոգման կարիք ունի և գտնվում է ոչ սանիտարահիգիենիկ վիճակում, բավականին ցուրտ է, ճաշելու համար խիստ անհարմար: Սանհանգույցը և բաղնիքը նույնպես կապիտալ վերանորոգման կարիք ունեն, կեղտոտ են, ոչ սանիտարահիգիենիկ վիճակում: Բաղնիքում 6 ցնցուղներից աշխատում է միայն երկուսը:

Կարգապահական գումարտակը չունի կարանտինային սենյակ։ Զինվորների բնակության ընդհանուր սենյակի մի անկյունում տեղադրված է մեկ մահճակալ, որն էլ հանդիսանում է կարանտինային «բաժինը»: Նույն հանրակացարանում առանձնացված է եղել ևս մեկ երկհարկանի մահճակալ, որտեղ ապրել են համասեռականները:

Ազատազրկված զինվորներին զբոսանք չի տրամադրվում, իսկ փորձագետների հարցին, թե արդյոք զինվորներն, առհասարակ, դուրս գալի՞ս են շինությունից, աշխատակիցներից մեկը պատասխանել է, որ միայն աշխատանքների դեպքում: Փորձագետների այցելության պահին կարգապահական գումարտակում գտնվել են պատիժը կրող 30 զինվորներ, որոնցից երկուսը հոսպիտալում են եղել: Աշխատակիցները հավաստիացրել են, որ նրանք այդտեղ ապրում են նույն օրակարգով, ինչ զինվորները բանակում, միակ տարբերությունն այն է, որ փախուստից խուսափելու համար չեն տարվում մարտաշարային պարապմունքների։ 

Բացի այդ, ազատազրկված զինվորներն ունեն ամսական երկու տեսակցության իրավունք և կարող են ստանալ անսահմանափակ հանձնուք: Կարգապահական գումարտակում պատիժը կրող զինվորները հիգիենիայի պարագաները ստանում են միայն հարազատների միջոցով, իսկ հարազատներ չունեցող զինվորներին հիգիենայի պարագաներով սեփական միջոցներով ապահովում է գումարտակի ղեկավարությունը: Կարգապահական գումարտակն ունի երկու պատժախուց, որոնք, ինչպես աշխատակիցներն են ասել, ընդհանրապես չեն օգտագործվում՝ անհրաժեշտ պայմանների և ջեռուցման բացակայության պատճառով:

Ինչպես տեղեկանում ենք միջանկյալ զեկույցից, Երևանի և ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության մարզային ստորաբաժանումներ կատարած այցելությունների ընթացքում արձանագրված բողոքները և խախտումները հիմնականում վերաբերել են կալանավորներին խցից դուրս բերման, մեկուսարան բերման ենթարկվածների հաշվառման, զբոսանքի տրամադրման մատյանները պատշաճ կարգով չվարելուն, մատյաններում զննության արդյունքների գրառման համար նախատեսված հատվածը չլրացնելուն կամ ոչ ըստ համապատասխանության լրացնելուն: 

Կենցաղային պայմանները, թեև, ընդհանուր առմամբ բավարար են եղել, այնուամենայնիվ դրանց վերաբերյալ արձանագրված բողոքները հիմնականում վերաբերել են խոհանոցի և ճաշարանի վերանորոգման հրատապ անհրաժեշտությանը, ինչպես նաև սանհանգույցի անբարենպաստ վիճակի, ինչի հետևանքով լոգանքը և լվացքը կազմակերպվում են հարևան զորամասում (օրինակ՝ Արշավիրի ռազմական ոստիկանություն): Կալանավորված զինծառայողների համար նախատեսված մեկուսարանի կենցաղային պայմաններն անբավարար են, մասնավորապես` այն չունի կարանտինային ու տեսակցության համար նախատեսված սենյակներ, մեկուսարանի զբոսաբակում բացակայում է ծածկը` անձրևից պաշտպանվելու համար: Բուժակի հայտնած տեղեկատվության համաձայն` արտաքին զննությունը կատարվում է առանձին, ինչին միայն ինքն է մասնակցում, այնուհետև կազմվում է արձանագրություն առանձին մատյանում նշում անելով:

Փորձագիտական խումբը մտահոգիչ է համարել այն, որ բուժակը աշխատում է մինչև 18.00 և գիշերային հերթապահություն չունի: Ըստ աղբյուրի, ՊՆ ռազմական ոստիկանության կողմից չեն պահպանվում զինծառայողներին բերման ենթարկելու դեպքում նրանց պահելու համար օրենսդրորեն սահմանված ժամկետները: Մասնավորապես, բերման ենթարկված անձանց հաշվառման մատյաններում առկա են եղել ժամային էական խախտումներ: Եվ որպես օրինակ նշվում է, որ, թեև օրենքով նախատեսված է առավելագույնը 4 ժամ, բերման ենթարկված անձին պահել են մինչև 16 ժամ և ավելի: Մատյանները լրացված չեն եղել մինչև վերջ, նշված չի եղել, թե ուր են տեղափոխել բերման ենթարկվածին և այլն: Վերոնշյալ 16 ժամի` որպես խախտում, կապակցությամբ հիմնարկի աշխատակիցները նշել են, որ չորս ժամը բավականին քիչ է բերման ենթարկվածի մասին տեղեկատվություն ստանալու ու նրա տեղափոխման հարցը որոշելու համար (Վանաձորի Ռազմական ոստիկանություն):

Կարդացեք նաև`

«Արթիկ» ՔԿՀ-ում ջրադուլ հայտարարած դատապարտյալին գայթակղել են ջերմուկի շշերով. ՄԻՊ միջանկյալ զեկույց