Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ըստ թուրքական «Taraf» պարբերականի` Մուշում հին հայկական տները «քաղաքաշինության» քաղի տակ քանդելու որոշումը՝ ինչպես Թուրքիայում, այնպես էլ արտասահմանում բնակվող հայերի շրջանում դժգոհության ալիք էր բարձրացրել: Դեռևս կանգուն մնացած 20 տները փրկելու համար արշավ է սկսվել:

Մուշի քաղաքապետ Նեջմեթթին Դեդեն հայտարարել էր, որ տները հայերին չեն պատկանում: «Ինձ ապացույց ցույց տվեք: Եթե հայերը սեփականության վկայականներ ունեն, ապա մինչև այսօր այդ վկայականները ցույց տվողներ կա՞ն: Կադաստարում գրանցումներ կա՞ն»,- քաղաքապետարանի պաշտոնական կայքը մեջբերել էր Դեդեյի խոսքը:

Լրատվականի տեղեկացմամբ` քաղաքապետի հայտարարությունից հետո Փարիզում գործող «2015 փոխհատուցման կոլեկտիվ» անվանբ նախաձեռնությունը հայտարարություն է տարածել` կոչ անելով իշխող «Արդարություն և զարգացում կուսակցությանը» (AKP-ԱԶԿ) պահպանել հայկական հուշարձանները: Հայտարարության մեջ հայկական մշակութային արժեքների ոչնչացումը բնութագրվում է որպես Հայոց ցեղասպանության շարունակություն:

Սփյուռքի հայերի կողմից ստեղծված խումբը հայտնել է, որ «Մուշեղի բերդ» անունով հայտնի 150-ամյա տները 1915 թվականից առաջ հայերին էին պատկանել և մինչև այսօր բռնազավթված են:

«Թուրքիայի համար ավելի բարվոք ապագան հնարավոր կլինի, եթե մինչև այժմ որպես «ներքին թշնամի» առանձնացվող և ասպարեզից վերացված բոլոր տարրերի կրած վնասները փոխհատուցվեն և արդարության ապահովվի», - նշված է հայտարարության մեջ:

Թերթը նաև պատմական ակնարկ է կատարում` մեջբերելով տվյալներ Ռայմոն Գևորգյանի և Փոլ Փաբուջյանի հեղինակած «Հայերը Օսմանյան Կայսրությունում» (Dans L'Empire Ottoman Les Armeniens) գրքից: Ըստ որոնց` 1915 թվականից առաջ Մուշի շրջակայքում գտվող 339 գյուղում կային 299 եկեղեցի, 94 վանք, 53 սրբավայր, 135 դպրոց և հայկական գերեզմանոց: Այդ գյուղերում բնակվում էին 74 հազարից ավել հայ: Հայոց ցեղասպանության հեղինակներից Թալեաթ փաշայի օրագրի տվյալների համաձայն` այդ ժամանակահատվածում Բիթլիսի նահանգի մեջ գտնվող Մուշից և նրա շրջաններից մահվան են ուղարկվել 114,704 հայեր: Իսկ 1917 թվականի մարդահամարի ժամանակ շրջանի հայ բնակչության 99 տոկոսը նշվել է որպես «կորած»:

Հիշեցնենք, որ մոտ մեկ տարի առաջ Մուշի քաղաքապետարանի ավագանին վավերացրել է հայկական տների քանդման մասին նախագիծը, համաձայն որի` դրանց տեղում կառուցվելու են նոր բազմաբնակարան շենքեր: