Սիրիայի մշակութային ժառանգության ավերումը` ժառանգության պահապանների մտահոգությունների առանցքում
ԻԿՕՄՕՍ/Հայաստան կազմակերպությունը տեղեկացնում է, որ Հուշարձանների և տեսարժան վայրերի միջազգային խորհուրդը, հանդես է եկել հայտարարությամբ` իր խորին մտահոգությունը հայտնելով Սիրիայի մշակութային ժառանգության շարունակական ավերման վերաբերյալ, ինչպես նաև հավաստել է Սիրիայի ժառանգության պրոֆեսիոնալների կողքին գտնվելու իր պատրաստակամությունը` հանուն այդ երկրի մշակութային ժառանգության փրկության:
Հաղորդագրության մեջ մասնավորապես ասված է.
«Ընդհարումը, որն սկսել է 2011 թվականից և այսօր էլ շարունակվում է Սիրիայում, ուղեկցվում է մարդկային լայնածավալ ճգնաժամով և անգնահատելի մշակութային արժեքների ավերմամբ, ներառյալ` որպես Համաշխարհային ժառանգություն գրանցված ժառանգության օրինակները:
ԻԿՕՄՕՍ-ը մասնավորապես մտահոգ է «Կրակ դե Շեվալիե » դղյակի կրած վնասների առիթով, որի վերաբերյալ բազմաթիվ զեկույցներ են հրապարակվել լրատվամիջոցներում, ինչպես նաև արվել են տեսակադրեր` ռմբակոծություններից պատճառված վնասների վերաբերյալ:
Մեկ անգամ ևս հիշեցնելով Զինված ընդհարումների դեպքում մշակութային արժեքների պաշտպանության մասին Հաագայի կոնվենցիան (1954թ.), որին անդամակցում է նաև Սիրիան, ԻԿՕՄՕՍ-ը սույն զինված կոնֆլիկտի բոլոր կողմերին հորդորում է հարգել և պաշտպանել մշակութային ժառանգությունը: ԻԿՕՄՕՍ-ը կոչ է անում բոլոր կողմերին ձեռնպահ մնալ մշակութային վայրերն ու նրանց մատույցները այնպիսի նպատակներով օգտագործելուց, որը կարող է վնաս պատճառել այդ ժառանգություններին: Զինված ընդհարման բոլոր կողմերը պետք է զերծ մնան թշնամական որևէ գործողություն իրականացնելուց այդ վայրերի նկատմամբ: ԻԿՕՄՕՍ-ը պնդում է ապառազմականացնել Սիրիայի մշակութային ժառանգության բոլոր վայրերը, ներառյալ` բացառիկ համընդգրկուն արժեք ունեցող հուշարձաններն ու վայրերը: ԻԿՕՄՕՍ-ը պաշտպանում է նաև Համաշխարհային ժառանգության կոմիտեի որոշումը, որը Սիրիայի Արաբական Հանրապետությանը հրավիրում է վավերացնել Հաագայի 1954թ. կոնվենցիայի Երկրորդ արձանագրությունը (1999թ.):
Ասպետների և Սալահ էլ-Դինի դղյակները հանդիսանում են Խաչակրաց արշավանքների ժամանակաշրջանում (11-13դդ.) Մերձավոր Արևելքի ռազմական ճարտարապետության զարգացման և մշակութային ազդեցությունների ուշագրավ օրինակներ: Դրանցից Ասպետների դղյակը , որի կառուցումը 13-րդ դարում շարունակել են նաև մամլուկները, Խաչակրաց արշավանքների դղյակների ամենից լավ պահպանված օրինակներից է:
Ցավոք, 1-ին անգամը չէ, որ այս պատերազմի ընթացքում Սիրիայի ժողովուրդը և միջազգային հանրությունն ականատես են լինում Սիրիայի համաշխարհային ժառանգության ոչնչացմանը: Բազմաթիվ հուշարձաններ ու վայրեր հին Հալեպում դարձել են կոնֆլիկտի թիրախ, այդ թվում` պատմական շուկան և Մեծ մզկիթը:
Մեծ մտահոգությունների տեղիք են տալիս նաև բազմաթիվ հնագիտական վայրերի ապօրինի պեղումները, ինչպես նաև խորհրդանշական շատ հուշարձանների դիտավորյալ ավերումները:
Հաշվի առնելով Սիրիայի ժառանգությանը սպառնացող ահագնացող վտանգները` Համաշխարհային ժառանգության կոմիտեն ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցուցակում գրանցված 6 հուշարձաններն ու վայրերը հիմնական ցուցակից տեղափոխել է Համաշխարհային ժառանգության վտանգված ցուցակ: Այդ հուշարձանների թվում են պատմական Հալեպն ու Դամասկոսը, Սիրիայի հյուսիսային շրջաններում գտնվող անտիկ գյուղերը, Պալմիրան, Բոսրան»:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Վ.Հակոբյան. Ռուսաստանի հետախուզությունն ասում է՝ գիտենք, ինչ փողեր են գալիս, ում գրպաններն են մտնում