Իրանի նոր իշխանությունները շահագրգռված են Հայաստանի հետ զարգացնել տնտեսական հարաբերությունները. Իրանագետի մեկնաբանությունը
Օգոստոսի 4-ին կայացավ Իրանի նորընտիր նախագահ Հասան Ռոհանիի երդմնակալության արարողությունը: Նախագահն արդեն Մեջլիսի հաստատմանն է ներկայացրել նոր կառավարության կազմը: Իրանի միջուկային խնդրի, հայ-իրանական հարաբերությունների հեռանկարի վերաբերյալ Panorama.am-ը զրուցեց իրանագետ Արմեն Իսրայելյանի հետ:
Անդրադառնալով Իրանի միջուկային խնդրին՝ Իսրայելյանը նշեց, որ նախագահական ընտրություններից հետո Իրան-Արևմուտք հարաբերություններում ստեղծվել է բարենպաստ մի իրավիճակ, որը կարող է լավ առիթ հանդիսանալ, որպեսզի միջուկային խնդրի հարցում առաջընթաց գրանցվի: Սակայն ներկայում այնպիսի տպավորություն է, կարծես թե կողմերը սպասում են, թե ով առաջին քայլը կկատարի:
Իրանական կողմը հորդորում է միջուկային խնդրի հարցում «պատժամիջոցների փոխարեն, հարգանք ցուցաբերել», իսկ հակադիր կողմն էլ՝ ի դեմս Միացյալ Նահանգների, կարծես թե սպասում է, որպեսզի առաջին քայլն Իրանը կատարի:
«Օրերս ԱՄՆ Կոնգրեսն Իրանի նկատմամբ սահմանված պատժամիջոցները խստացնելուն ուղղված օրենքի նախագիծ է մշակել, որով կարծես թե, Սպիտակ տանն ակնարկում է, որ քանի դեռ Իրանի կողմից գործնական քայլեր չեն ձեռնարկվել, չպետք է միջուկային խնդրի հարցում զիջումների գնալ»,-հավելեց իրանագետը:
Բանախոսը, անդրադառնալով Իրանի նոր կառավարության կազմին, նշեց, որ նախագահի կողմից առաջադրված նախարարների թեկնածուները դեռ պետք է արժանան Մեջլիսի հավանությանը, որից հետո նոր կարող են անցնել իրենց պարտականությունների կատարմանը:
«Ի տարբերություն Ահամադինեժադի կառավարությանը՝ Հասան Ռոհանիի կառավարությունը տարբերվում է նրանով, որ այստեղ գեներալներին փոխարինելու են գալիս նախկին նախագահների օրոք պետական բարձր պաշտոններ ստանձնած պրոֆեսիոնալ գործիչները: Նույնիսկ պաշտպանության և ԶՈւ աջակցման նախարարը զինվորական չէ: Ի դեպ, իրանական ԶԼՄ-ները շտապել են Ռոհանի կառավարությանն անվանել «ամենածեր» կառավարություն, քանի որը, ի տարբերություն Իրանի նախորդ կառավարությունների, այստեղ, նախարարների միջին տարիքը 57 է: Եվ մի ուշագրավ փաստ, ի տարբերություն նախորդ կառավարության, Ռոհանին, չնայած հասարակության սպասելիքներին, նախարարի կին թեկնածու չառաջադրեց, ինչն էլ կարող է որոշակիորեն ազդել նրա վարկանիշի վրա»,-հավելեց իրանագետը:
Խոսելով հայ-իրանական հարաբերությունների հեռանկարի մասին՝ Իսրայելյանը նշեց, որ ներկայում Իրանի շուրջ ստեղծված համեմատաբար բարենպաստ իրավիճակը, (Իրան-ԱՄՆ հնարավոր երկխոսություն, իրանական որոշ բանկերի նկատմամբ պատժամիջոցի վերացում և այլն) կարող է լավ նախադրյալներ ստեղծել հայ-իրանական տնտեսական հարաբերությունների զարգացման համար:
Փորձագետի խոսքով՝ վերջերս իրանցի խոշոր գործարարներից բաղկացած 60 հոգանոց պատվիրակության՝ Երևան կատարած այցը վկայում է, որ Իրանի նոր իշխանությունները շահագրգռված են Հայաստանի հետ զարգացնել տնտեսական հարաբերությունները:
«Ինչ վերաբերում է քաղաքական հարաբերություններին, ապա Նախագահ Սերժ Սարգսյանի այցն Իրան, վկայում է, որ Երևանը կարևորում է Իրանի հետ հարաբերությունների զարգացումը: Նախագահի այցը անշուշտ նոր շունչ կհաղորդի երկկողմ հարաբերություններին: Ընդհանուր առմամբ՝ Հայաստան-Իրան հարաբերությունների զարգացումը բխում է ոչ միայն մեր երկու երկրների շահերից, այլև դա նպաստում է նաև տարածաշրջանում՝ մասնավորապես Հարավային Կովկասում, անվտանգության և կայունության պահպանմանը՝ հաշվի առնելով տարածաշրջանում Թուրքիայի վարած ապակառուցողական քաղաքականությունը»,-հավելեց Իսրայելյանը:
Անդրադառնալով Իրան-Ադրբեջան հարաբերություններին՝ բանախոսը նշեց, որ վերջին տարիների ընթացքում բազմաթիվ գործոնների հետևանքով երկկողմ հարաբերություններում փոխադարձ անվստահության մթնոլորտ էր ձևավորվել: Ահմադինեժադի պաշտոնավարման ընթացքում Ալիևը մի քանի անգամ մերժել է Իրան այցելելու հրավերը:
«Ինչ վերաբերում է Իրանի նոր իշխանություններին, ապա Հասան Ռոհանին ոչ վաղ անցյալում Ադրբեջանին որակել էր որպես Իրանի անվտագությանը սպառնացող երկիր: Ըստ այդմ, Իրանի նորըտիր նախագահի երդմնակալության արարողությանը Ադրբեջանի կողմից խորհրդարանի նախագահի մակարդակով ներկայանալը, վկայում է, որ պաշտոնական Բաքվի՝ Թեհրանի հանդեպ վարվող քաղաքականության մեջ առանձնապես փոփոխություններ տեղի չեն ունեցել»,-նշեց Իսրայելյանը:
Անդրադառնալով օրերս Ադրբեջանում հակաիրանական անջատողական գործունեություն ծավալող երկու կազմակերպությունների՝ «Ադրբեջանցիների համաշխարհային կոնգրեսի» և «Հարավային Ադրբեջանի ազգային ազատագրական ճակատի» գործունեության դադարեցմանը, իրանագետը նշեց, որ Ադրբեջանի իշխանությունները նախագահական ընտրությունների նախաշեմին փորձում են հնարավորինս հեռու մնալ անկանխատեսելի իրավիճակներից, քանի որ այդ կազմակերպությունների գործունեությունը ուղղակի սպառնում էր Իրանի տարածքային ամբողջականությանը, իսկ Իրանը մեկ անգամ չէ, որ Բաքվին նախազգուշացրել է, որ Ադրբեջանի կողմից ուղղորդվող անջատողական կազմակերպությունների գործունեության շարունակվելու դեպքում Ադրբեջանը ավելի մեծ կորուստներ կկրի: