Միջազգային փորձագետներ. Ադրբեջանի և Թուրքիայի միասնական բանակի գաղափարն անիրագործելի է
Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Վրաստանի՝ միասնական բանակ ստեղծելու սցենարը գրվել է Վաշինգտոնում՝ Իրանի դեմ ուղղված գործողությունների տրամաբանությամբ: Այս մասին գրում է Վադիմ Կոզյուլինը՝ «Взгляд» լրատվական կայքում:
Խոսքը վերջերս Ադրբեջանի Միլլի Մեջլիսի՝ անվտանգության և պաշտպանության հանձնաժողովի անդամ Զահիդ Օրուջի հայտարարության մասին է, ըստ որի՝ «Մեկ ազգ, երկու պետություն» նշանաբանը փոխարինվելու է «Մեկ ազգ, միասնական բանակ» տարբերակով: Պատգամավորը հայտնել է, որ Ադրբեջանը և Թուրքիան պատրաստվում են միասնական բանակ կառուցել՝ ընդհանուր ստրատեգիական շահերը պաշտպանելու համար:
Օրուջի հայտարարությանը, որն այդքան էլ լուրջ չընդունվեց Երևանում, արձագանքեց ռազմական փորձագետ Հրաչյա Պետրոսյանցը, ով նախագիծը կոչեց «ֆանտաստիկա» և բացատրեց. «Եթե բանակը միասնական է, ապա չի կարող լինել երկու պետություն: Այդ դեպքում միասնական են նաև պետությունները: Դա անհնար է անկախ Թուրքիայի և անկախ Ադրբեջանի դեպքում: Բացի այդ, նշված երկրների բանակները տարբերվում են բարոյահոգեբանական տեսանկյունից: Նրանք կարող են ակտիվորեն համագործակցել, սակայն միանալ չեն կարող»:
Միասնական բանակի գաղափարի իրագործելիության մասին խոսեցին նաև այլ փորձագետներ: «Ադրբեջանի համար Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը դեռ կարևոր է: Բազուկների թափահարումը և մեծ քանակությամբ հարձակվողական զենքի ձեռքբերումը հաստատում է սպասվող բանակցություններում իր ռազմաքաղաքական դիրքորոշումն ուժեղացնելու՝ Ադրբեջանի ձգտումը», - ընդգծում է «Национальная оборона» ամսագրի գլխավոր խմբագիր Իգոր Կորոտչենկոն:
Նա չի հավատում Ադրբեջանի և Թուրքիայի իրական միավորմանը, սակայն հնարավոր է համարում նոր տարածաշրջանային բլոկի ստեղծումը. «Դժվար է պատկերացնել նման միություն, քանի որ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի անդամ է, իսկ Վրաստանն ու Ադրբեջանը՝ ոչ: Իհարկե, հնարավոր է, որ Թուրքիան փորձում է ազդել Ադրբեջանի քաղաքականության վրա՝ նրա բանակի համար սպայական կազմ պատրաստելով, սակայն, կարծում եմ, «եռակողմ» միությունը քիչ հավանական է»:
Աշխարհաքաղաքական ակադեմիայի առաջին փոխնախագահ Կոնստանտին Սիվկովը ևս իրական չի համարում երկու տարբեր պետությունների շահերին ծառայող միասնական բանակի ստեղծման հեռանկարը. «Դա վկայում է այն մասին, որ Ադրբեջանը ցանկանում է Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրը լուծել ռազմական ուղիով և փորձում է «միջազգային հակամարտության» անվան տակ խնդրի մեջ ներքաշել նաև Թուրքիային, քանի որ հասկանում է՝ միայնակ նա ոչնչի չի կարող հասնել»:
Ինչպես արդեն նշվեց, շատերը կարծում են, որ միասնական բանակի գաղափարն իրականում պատկանում է ԱՄՆ-ին:. «Կարծում եմ՝ սցենարը գրվել է Վաշինգտոնում, - նշում է ռազմական գիտությունների թեկնածու Վադիմ Կոզյուլինը, - Սակայն ինչքանո՞վ է այն հաշվարկված և անհրաժեշտ մասնակից պետությունների համար: Ըստ ԱՄՆ-ի պլանի՝ այդ երկրներին կանխորոշված է դառնալ Իրանի դեմ հարվածի պլացդարմ»:
Փորձագետը հավելում է. «Թուրքիան ինքն էլ է ռիսկի դիմում՝ նախկին խորհրդային պետություններին շփոթության մեջ գցելով: Այնտեղ այսօր շատանում են ներքին հակասությունները. դրան նպաստում են Սիրիայից ժամանած փախստականները և սիրիական հակամարտության լուծման մեջ Թուրքիայի կառավարության ներգրավվածությունը: Այս փաստը ստիպում է բնակչության մեծ մասին դուրս գալ բողոքի ակցիաների և թեժացնում է քուրդերի հետ կապված իրադրությունը: Ադրբեջանը նույնպես կարող է վարակվել այդ անկայունությամբ, որն այսօր հասունանում է ոչ միայն Թուրքիայում, այլ նաև ամբողջ տարածաշրջանում»:
Ադրբեջանական Trend թերթը հայտնում է, որ միասնական բանակի նախագիծը ենթադրում է Թուրքիայի ազդեցության մեծացումը տարածաշրջանում: Կոնստանտին Սիվկովը համոզված է, որ ռազմական ոլորտում Բաքվի և Անկարայի մտերմացումը կարող է վնասել ոչ միայն Հարավային Կովկասին, այլ նաև Մոսկվային. «Լարվածությունը Կովկասում գնալով մեծանում է, և Ռուսաստանի ու Թուրքիայի մասնակցության դեպքում ռազմական կոնֆլիկտի վտանգն առավել իրական կդառնա»:
Հետաքրքիրն այն է, որ միասնական բանակին միացել է նաև Վրաստանը, ով ցանկանում է ընդլայնել Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ իր ռազմական համագործակցությունը: Սիվկովը կարծում է, որ Թուրքիայի նպատակները հակասում են Վրաստանի և Ադրբեջանի ինքնիշխանության գաղափարին: Այդ առումով Անկարայի հետ հարաբերությունների լրջացման Վրաստանի ձգտումը հատկապես տարօրինակ է, եզրակացնում է Սիվկովը: