Բաց նամակ. «Գարեգին Բ-ն պաշտպանության կարիք չունի»
ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, ՀՀ Գիտության վաստակավոր գործիչ Վիլեն Հակոբյանը բաց նամակ է հղել Երուսաղեմի հայոց պատրիարք Նուրհան արքեպիսկոպոս Մանուկյանին, որտեղ ցավ ու վրդովմունք է հայտնում նրա` Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին ուղղված բաց նամսկի կապակցությամբ: Գիտնականի բաց նամակը հրապարակել է Aravot.am-ը:
«Հարկ չհամարելով անդրադառնալ այդ նամակում տեղ գտած բազմաթիվ և բազմապիսի աղաղակող սխալներին, անհիմն ձևակերպումներին, անտրամաբանական և հակաբանական պնդումներին, ներկա իրողությունները գիտակցաբար կամ անգիտակցաբար կեղծելու փաստերին, արժանավոր հոգևոր իշխանավոր երևալու անսքող նկրտումներին և իրականությունը խեղաթյուրող այլ դարձվածքներին, այնուամենայնիվ, մերկապարանոց հայտարարություն արած չլինելու համար պարտքս եմ համարում Ձեզ և հանրությանը ներկայացնել իմ անհատական կարծիքը: Նախ ուզում եմ Պատրիարքին հիշեցնել, որ յուրաքանչյուր ժողովրդի լավ ճանաչելու, նրա բնավորությունը, բարոյականությունը, հոգեբանությունն ու վարքագիծը ճիշտ հասկանալու, պատմության մեջ նրա ունեցած դերն ու նվաճումները ճիշտ գնահատելու համար պետք է տեղյակ լինել նրա մշակույթին, գիտությանը, պատմությանը: Մի՞թե հարգարժան Պատրիարքը, քաջատեղյակ լինելով այդ ամենին, հատկապես Հայ Ժողովրդի անցած բազմադարյան պատմությանը, որն անխզելիորեն կապված է Հայ Եկեղեցու պատմության հետ, կարող է իրեն իրավունք վերապահել նման «դասեր» և գնահատական տալ երիտասարդ հոգևորականներին:
Մի՞թե նման գնահատականից հետո ողջ երիտասարդ հոգևորականների կողմից Դուք կարժանանաք դրական գնահատականի: Ո՞վ է իրավունք տվել Պատրիարքին նման բացասական գնահատականի արժանացնել Մայր Աթոռի կրթական համակարգը: «Հիանալի» դասեր եք տալիս Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու մշտական հակառակորդներին: Մի՞թե նման խոսքեր իրավունք ունի ասել Հայ Եկեղեցու նվիրապետական կառույցի մաս կազմող, կարևոր աթոռի հոգևոր հովվապետը: Եթե Դուք իրոք մտահոգված եք Մայր Աթոռի անթերի գործելաոճի համար, ապա ինչպե՞ս բացատրել, որ Ձեր` ս.թ. օգոստոսի 3-ին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին ուղղված նամակը միայն օգոստոսի 6-ին է հասել Մայր Աթոռ, մինչդեռ այն առաջին օրվանից շրջանառում է համացանցում և դարձել է ողջ հանրության սեփականությունը: Եթե Դուք իրոք ազնիվ նպատակներ եք հետապնդում և մտահոգված եք Նորվան Սրբազանի հրաժարականի հարցով, ապա ինչո՞ւ չմասնակցեցիք Գերագույն Հոգևոր Խորհրդի նիստին, որտեղ և կարող էիք բարձրաձայնել Ձեր դիրքորոշումը, այլ ոչ թե, արհամարհելով ժողովը, միտումնավոր ձևով մեկնաբանեիք նրա որոշումը և կայծակնային արագությամբ այն համացանցի միջոցով դարձնեիք ողջ հանրության սեփականությունը»:
Գիտնականը նաև նշում է. «Ցավալի է, որ որոշ մարդիկ չեն հասկանում, որ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը մեր ժողովրդի, մեր ազգի խորհրդանիշներից մեկն է, և նրա մասին խոսելիս անհրաժեշտ է չկորցնել պատկառանքը, հարգանքն ու չափավորությունն այդ խորհրդանիշի նկատմամբ: Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդը պաշտպանության կարիք չունի, քանի որ նրա կողմից կատարված բազմապիսի և բազմաբնույթ գործերը Եկեղեցական կյանքի բոլոր բնագավառներում խոսուն վկայությունն են այն մեծ վերելքի, որ մեր Եկեղեցին ունեցել է վերջին 13 տարիների ընթացքում: Յուրաքանչյուր անձ պետք է հոգեպես կույր լինի, որպեսզի չտեսնի այն մեծագույն նվաճումները, որոնք ձեռք են բերվել Վեհափառ Հայրապետի ամենօրյա քրտնաջան աշխատանքի և Եկեղեցուն անմնացորդ նվիրվածության շնորհիվ: Անհրաժեշտ եմ համարում նաև նշել, որ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդի գործունեությունը բավարար ձևով չի լուսաբանվում մեր տեղեկատվական համացանցում: Նա Ազգի և Եկեղեցու նվիրյալ է, օժտված է եղածը պահելու, բազմապատկելու, նորը ստեղծելու շնորհով և անհանգստությամբ: Նրա պահվածքը և վարքագիծը բխում են իր խորը հավատքից: Նրան շարժման մեջ դնողը հավատքն է. Ազգի, Եկեղեցու, Երկրի, Երկնքի նկատմամբ ունեցած հավատքը:
Հավատքից բացի, նա հավատում է իր գործին, իր կոչմանը: Նա դարձել է մեր երկրի և Եկեղեցու սրբազան ավանդույթների ջահակիրը: Ցավոք, ոչ բոլորն են հոգեպես ի վիճակի տեսնել և գնահատել մեր Վեհափառ Հայրապետի անձնուրաց աշխատանքը, սակայն ժամանակը և պատմությունն են, որ ամեն ինչ կդնեն իրենց տեղերում և կգնահատեն այն ամենաարժանավոր ձևով: Հիշենք երջանկահիշատակ Վազգեն Վեհափառին, որին ոչ հեռու անցյալում Ազատության հրապարակում անվանում էին «КГБ»-ի (Ազգային անվտանգության կոմիտե, ԱԱԿ) գործակալ, իսկ այսօր ո՞վ է կասկածում, որ նա արժանի է Սրբերի դասին դասվելու… Հարգարժան Պատրիարք, եթե Դուք իրոք նախատրամադրված չեք Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի դեմ, և եթե ընդունում եք Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի իշխանությունը, ապա անպայման այցելեք Մայր Աթոռ` Ձեր ուխտը նորոգելու, նրա օրհնությունը ստանալու համար, անպայման մասնակցեք Եպիսկոպոսաց ժողովին, որպեսզի Ձեր նամակում գրված բառերը «Հոգևոր շենքի ամրացման մասին» համապատասխանեն իրականությանը, նպաստեն Հայ Սուրբ Առաքելական Եկեղեցու միասնականությանը: Ձեր մասնակցությունը նաև կապացուցի, որ Դուք անձնական փառասիրությունից ելնելով չէ, որ գրել եք այդ նամակը: Այսօր, այս ծանր ժամանակներում, մեզ ազգային միասնականությունը սատարող և անխախտ պահող նվիրյալներ են պետք, պետք են հոգու հերոսներ, պետք է հավատ առ Աստված, հավատ Հայ Առաքելական Եկեղեցու և նրա սպասավորների նկատմամբ»: