Ձեր վստահելի աղբյուրը

Եվրամիության ընդլայնման և հարևանության քաղաքականության հարցերով հանձնակատար Շտեֆան Ֆյուլեն նախօրեին Եվրոպական խորհրդարանի պլենար նիստում հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում իր մտահոգությունն է հայտնել ԵՄ Արևելյան գործընկերության երկրների նկատմամբ Ռուսաստանի կողմից գործադրվող ճնշման կապակցությամբ:

Ստորև թարգմանաբար ներկայացնում ենք եվրահանձնակատարի հայտարարությունը:

«Արագորեն մոտենում է Արևելյան գործընկերության Վիլնյուսի գագաթաժողովը: Այն խոստանում է մեր արևելյան եվրոպական որոշ հարևանների հետ քաղաքական ասոցացման և տնտեսական ինտեգրման կարևոր առաջընթաց գրանցել: Ակնհայտորեն և սխալմամբ որոշ շրջանակներում սա դիտվել է որպես սպառնալիք: Արդյունքում` մենք ականատես եղանք մեր որոշ գործընկերների հանդեպ գործադրվող ահռելի ճնշման:

Եվրոպական միությունը մշտապես միանշանակորեն հստակ է եղել մեր արևելյան հարևանների հանդեպ իրականացվող քաղաքականության մեջ: Մեր ընդհանուր շահերը պահանջում են, որ մենք պետք է աշխատենք մեր արևելյան հարևանների հետ` ստեղծելու մեր աշխարհամասում բարեկեցության և կայունության գոտի: Դեռ 1994 թվականին ստորագրված «Գործընկերության և համագործակցության» մասին համաձայնագրերով նախատեսվում էր ազատ առևտրի գոտու զարգացումը: 2004թ.-ին մեկնարկած տեխնիկա-տնտեսական ուսումնասիրությունները հանգեցրին այսպես կոչված «խորը և համապարփակ ազատ առևտրի գոտիների» (ԽՀԱԱԳ) զարգացմանը` իբրև «նոր ընդլայնված համաձայնագրերի» անքակտելի մաս, որը հետագայում հայտնի դարձավ Ասոցացման համաձայնագրեր անվամբ` առաջարկված 2006 թ.-ին:

ԽՀԱԱԳ-ի առաջին բանակցությունները սկսվել են Ուկրաինայի հետ 2008 թ.-ին` վերջինիս Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության անդամ դառնալուց անմիջապես հետո: Եվրոպական հանձնաժողովի 2008թ.-ի հաղորդագրությունը հիմք դրեց Պրահայի գագաթաժողովում մեր արևելյան գործընկերներին արված առաջարկությանը` 2009թ.-ին մեկնարկելով Արևելյան գործընկերությունը և հաստատելով Ասոցացման և Խորը ու համապարփակ ազատ առևտրի համաձայնագրերի ներքո քաղաքական ասոցացման և տնտեսական ինտեգրման մեր ընդհանուր նպատակը: Ի սկզբանե Եվրոպական խորհրդարանը մեծապես աջակցեց Եվրոպայի այդ հատվածի քաղաքական և առևտրա-տնտեսական վերափոխման այս մոտեցումը:

Ճշմարիտ է, որ Մաքսային միությանն անդամակցությունը անհամատեղելի է Խորը և համապարփակ ազատ առևտրի գոտիների մասին համաձայնագրերի հետ, որոնց շուրջ մենք բանակցել ենք Ուկրաինայի, Մոլդովայի, Վրաստանի և Հայաստանի հետ: Դա պայմանավորված չէ գաղափարախոսական տարբերություններով, տնտեսական միավորումների բախմամբ և ոչ էլ զրոյական գումարով խաղ է: Սա պայմանավորված է իրավական անհամատեղելիությամբ: Օրինակ, դուք չեք կարող միաժամանակ իջեցնել մաքսային դրույքաչափերը՝ նախատեսված ԽՀԱԱԳ համաձայնագրով և բարձրացնել դրանք` Մաքսային միությանն անդամակցելու արդյունքում: Ասոցացման համաձայնագրերի նոր սերունդը բերելու է վերափոխմանը միտված հսկայական օգուտներ` օրենսդրությունների համապատասխանեցման, կարգավորումների մոտարկման և շուկայի ազատականացման միջոցով:

Անկախ հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ ԽՀԱԱ համաձայնագիրը էական օգուտներ է բերելու: Դեպի ԵՄ արտահանումը ժամանակի ընթացքում կարող է կրկնապատկվել` հանգեցնելով ՀՆԱ-ի մոտ 12% աճի: Բայց որպեսզի այս ամենն իրագործվի, մեր գործընկերները պետք է լիարժեքորեն ինքնիշխան լինեն իրենց առևտրային քաղաքականության հարցում, ինչը չի կարող լինել Մաքսային միությանն անդամակցելու պարագայում:

Իհարկե, Արևելյան գործընկերության անդամ երկրները կարող են ընդլայնել իրենց համագործակցությունը Մաքսային միության հետ` հավանաբար դիտորդի կարգավիճակով, և Խորը ու համապարփակ ազատ առևտրի գոտում մասնակցությունն, անշուշտ, ամբողջությամբ համատեղելի է գոյություն ունեցող ԱՊՀ Ազատ առևտրի գոտու պայմանագրերի հետ:

Թույլ տվեք ավելի պարզ ասեմ. Եվրասիական տնտեսական միության ստեղծումը պետք է հարգի մեր գործընկերների ինքնիշխան որոշումները: Ռուսաստանի ցանկացած սպառնալիք՝ ուղղված Եվրամիության հետ հնարավոր համաձայնագրերի կնքման դեմ, անընդունելի է: Սա վերաբերում է ճնշման բոլոր ձևերին` ներառյալ

• էներգակիրների սակագների հնարավոր չարաշահումները,
• արհեստական առևտրային խոչընդոտները, ինչպիսիք են ներմուծման արգելումն ու մաքսային ձևակերպումների ընթացքում հարուցվող քաշքշուկները,
• ռազմական համագործակցությունը և անվտանգության երաշխիքները, և
• ձգձգվող համակարտությունները` որպես գործիք օգտագործելը:

21-րդ դարում մեր աշխարհամասում այսպես չէ, որ պետք է կառուցվեն միջազգային հարաբերությունները: Նման գործողությունները ոտնահարում են այն սկզբունքները, որ որդեգրել են բոլոր եվրոպական պետությունները: ԵԱՀԿ-ի Հելսինկյան սկզբունքներով մենք պարտավորվել ենք հարգել յուրաքանչյուր պետության իրավունքը` ազատորեն որոշելու և կառուցելու իր հարաբերությունները այլ պետությունների հետ` միջազգային իրավունքին համապատասխան: Եվրոպական միությունը կաջակցի և թիկունք կկանգնի նրանց, ովքեր նման անիրավաչափ ճնշումների են ենթարկվում:

Թույլ տվեք ընդգծել, որ Ասոցացման և Խորը ու համապարփակ ազատ առևտրի մասին համաձայնագրերը չեն մշակվել` ընդդեմ Ռուսաստանի: Ընդհակառակը, Ռուսաստանը ևս մեծապես կշահի եվրոպական տնտեսությանը Արևելյան գործընկերության երկրների ինտեգրումից: Հեռահար մեր նպատակն է, որ այս համաձայնագրերը նպաստեն Լիսաբոնից մինչև Վլադիվոստոկ միասնական տնտեսական տարածության ձևավորմանը` հիմնված ԱՀԿ-ի կանոնների վրա:

Հետևաբար մենք խրախուսում ենք մեր գործընկերներին խորացնել իրենց կապերը Ռուսաստանի հետ, ինչպես անում ենք ինքներս, բայց Ասոցացման և Խորը ու համապարփակ ազատ առևտրի գոտու մասին համաձայնագրերով ստանձնած պարտավորությունների հետ համատեղելիության շրջանակում: Եվրոպական միությունը պատրաստ է աշխատել իր հարևանների հետ` գտնելու Մաքսային միության անդամ երկրների և Եվրամիության միջև առավելագույն օրենսդրական համատեղելիության ճանապարհները:

Վերջին բանը, որ մենք կցանկանանք, մեր աշխահամասը երկու մասի բաժանող պաշտպանողական պատն է: Ներկայիս առավել քան երբևէ մրցակցային գլոբալ տնտեսության պայմաններում մենք չենք կարող մեզ թույլ տալ վատնել մեր ջանքերը տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական մրցակցության վրա»: