Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Եկեք տարանջատենք վարձու մարդասպանին ու դիպուկահարին: Ես մարդասպան չեմ: Ես զինվոր եմ»: Սա 18 տարվա դիպուկահարի փորձ ունեցող պարոն Մ.-ի ինքնաբնութագրականն է:  Նա դիպուկահարի մասնագիտությանը տիրապետում է 1987 թվականից, աշխատել սկսել է 1991թ-ից: Նրա իրական անուն ազգանունը հասկանալի պատճառներով նյութում նշված չէ:
Դիպուկահարը (սնայպեր)` հատուկ մարտական պատրաստություն ստացած զինվոր է, որ ունակ է դիպուկ կրակել և հմտորեն կողմնորոշվել մարտական իրադրությունում: Նա «որսորդ» է, իսկ որսորդը պարտավոր է աննկատ ու համբերատար լինել, ինչը կարևոր պայման է վերջինիս համար: Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ դիպուկահարների կիրառությունը լայն թափ ստացավ և հետզհետե ձեւավորեց իր պարտադիր կանոնները:

-Պարոն Մ, Տարածված կարծիք է, որ կանայք ավելի լավ դիպուկահարներ են լինում, արդյո՞ք կին լինելը մասնագիտական առումով առավելություն է:
-Երբևէ առիթ չեմ ունեցել անձամբ ճանաչել կին դիպուկահարի: Միայն ֆիլմերում եմ հանդիպել: Սակայն կարող եմ միայն մի քանի ենթադրություն անել: Բնականաբար, կինը, լինելով ավելի կոկիկ, նուրբ ու ավելի խնամքով էակ, պետք է որ ավելի լավ տիրապետի այս գործին: Բայց դա քիչ է: Բացի ձեռք չդողալուց ու հրացանը քարի պես անշարժ պահելուց, էնտեղ կան մի շարք այլ հմտություններ, որոնց պետք է տիրապետել բացարձակ նպատակի հասնելու համար:

-Ես միշտ հակառակ կարծիքի եմ եղել` կին և զենք հասկացության վերաբերյալ…
-Թերևս այո, կա մի բան, որն ըստ իս շատ կխանգարի կնոջը այս ասպարեզում. դա ավելի փխրուն հոգին ու ավելի բարի սիրտն է, որով կինը գերազանցում է տղամարդուն: Այսինքն, եթե Ձեր հարցը դիտարկենք միայն մասնագիտական անկյունից, ապա, հստակ ԱՅՈ, իսկ եթե հոգեբանական կողմից նայենք, կարծում եմ, որ ՈՉ: Համենայն դեպս, կինը, լինելով ավելի զգույշ, պետք է որ ավելի լավ տիրապետի.. այնպես ինչպես, իմ համոզմամբ, կանայք ավելի լավ վարորդներ են, քան տղամարդիկ: Չգիտեմ:

-Ինչքան էլ կինը զգացմունքայնությամբ գերազանցի տղամարդուն, միևնույն է` տղամարդն էլ զգալ գիտե: Ի՞նչ եք զգում կամ զգացել, երբ մարդու ուղղությամբ կրակ եք բացել:
-Եկեք տարանջատենք վարձու մարդասպանին ու դիպուկահարին: Ես մարդասպան չեմ: Ես զինվոր եմ: Իսկ պատերազմի դաշտում ոչ ոք մարդասպան չէ, իհարկե, եթե ազնիվ ես կռվում: Սակայն… այս հարցը կարելի էր տալ ցանկացած զինվորի, ով գոնե մեկ անգամ եղել է պատերազմի դաշտում: Կարևոր չէ, դիպուկահար է նա, թե հրետանավոր: Այստեղ խնդիրը այն է, թե ով ինչ փիլիսոփայությամբ է մոտենում այդ հարցին: Բնականաբար, դա անտանելի զգացողություն է: Բայց պետք է մեջդ ուժ գտնես, ու կրակ բաց անելիս հստակ գիտակցես քո արարքի պատճառն ու նպատակը: Մարդ սպանելը շատ վատ բան է: Չի կարելի մարդ սպանել:

-Մասնագիտական նրբություններ. ինչ գիտեք այսօր, որ չգիտեիք 18 տարի առաջ:
-Ես համոզված եմ, որ ֆիլմեր դիտելիս, շատերին թվում է, թե դիպուկահարը ընդամենը օպտիկայի միջի խաչը համընկացնում է նշանակետի հետ ու կրակում… Հենց այդպիսի համոզման էի ես, երբ մանուկ հասակում, ֆիլմից տպավորված, պատրաստեցի իմ առաջին պարսատիկը: Սկզբում ծիտիկներ էի որսում, հետո, պատանի տարիներին սկսեցի հաճախել լուրջ հրազենային դասընթացների: Սա իմ մասնագիտությունը չէ, բայց միաժամանակ, հոբբի էլ չէ: Ուղղակի, ես լավ եմ տիրապետում այդ գործին: 90-ականների սկզբին մասնակցելով Ղարաբաղյան պատերազմին, էլ ավելի ամրապնդեցի գիտելիքներս: Դրանից հետո, երկար ժամանակ ձեռքս զենք չեմ վերցրել: Չէի վերցրել մինչ վերջերս, երբ ինձ ու էլի շատ ու շատ զենքի մասնագետների սկսեցին հրավիրել սահմանամերձ գոտիներ, զորամասեր, փոքրիկ դասընթացներ անցկացնելու: Եվ զարմանալիորեն նկատեցի, որ բացարձակ չեն կորել գիտելիքներս, ու համոզվեցի, որ դա լողալ իմանալու, կամ մեքենա վարելու պես մի բան է. սովորեցիր – ուրեմն դա հավերժ է:

-Ընտանեկան հարաբերությունների վրա ինչպե՞ս է ազդում ձեր աշխատանքը:
-Երբ ես ակտիվ էի այդ ասպարեզում, այդ ժամանակ դեռ ամուսնացած չէի, ու որևէ խնդիր չունեի: Իսկ հիմա, դա ինձ մոտ այլ բնույթ է կրում: Մեզ կանչում են հավաքների, սեմինարների, դասընթացների: Բայց համոզված եմ, որ եթե հանկարծ թշնամին գլուխ բարձրացնի, մենք բոլորս պատրաստ ենք պաշտպանել մեր տունը, ու դա կլինի միայն մեր ընտանիքների օրհնությամբ: Հիվանդ ուղեղ ունի այն ընտանիքը, որն իր որդուն կթաքցնի պատերազմից: Չէ՞ որ, եթե մենք չգնանք, թշնամին ինքը կգա.. Կգա ու ավելի դառը հարված կհասցնի: Խաղաղություն թող լինի…

Հարցազրույցը` Թեհմինե Հարությունյանի