Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Սեպտեմբերի 28-ին Իրան-ԱՄՆ հարաբերություններում տեղի ունեցավ պատմական իրադարձություն. 1979թ. Իրանում տեղի ունեցած իսլամական հեղափոխությունից հետո առաջին անգամ կայացավ Իրանի և ԱՄՆ-ի նախագահների հեռախոսազրույցը, ՄԱԿ-ի ԳԱ վեհաժողովի շրջանակներում հանդիպեցին երկու երկրների արտաքին գերատեսչությունների ղեկավարները, Իրանում տեղի ունեցած նախագահական ընտրություններից հետո առաջին անգամ միջուկային խնդրի շուրջ կայացավ Իրանի և «5+1 խմբի» հանդիպումը:  Ի՞նչ ազդեցություն կունենա Իրան-ԱՄՆ հարաբերությունների կարգավորումը տարածաշրջանի, մասնավորապես՝ Հայաստան-Իրան հարաբերությունների վրա: Այս հարցով մեկնաբանություն ստանալու նպատակով Panorama.am-ը դիմեց իրանագետ Արմեն Իսրայելյանին:

«Իրան-ԱՄՆ հարաբերությունների կարգավորումը միանշանակ դրական ազդեցություն կունենա, ոչ միայն հայ-իրանական տնտեսական, էներգետիկ հարաբերությունների, այլև ողջ տարածաշրջանի վրա»,-նշեց Իսրայելյանը և հավելեց. «Անցնող տարիների ընթացքում Իրանի նկատմամբ կիրառված տնտեսական պատժամիջոցները իրենց բացասական ազդեցությունն են ունեցել նաև հայ-իրանական տնտեսական հարաբերությունների վրա: Արևմուտքը, հաշվի առնելով Հայաստանի՝ իր երկու հարևանների կողմից շրջափակված լինելու փաստը, չի խոչընդոտել էներգետիկ ոլորտում հայ-իրանական փոխգործակցությանը, միևնույն ժամանակ Հայաստանը, լինելով ՄԱԿ-ի անդամ, ստիպված է եղել հետևել Իրանի նկատմամբ կիրառված բանաձևերի որոշ դրույթներին»:

«ԱՄՆ-ի ֆինանսների նախարարությունը արդեն նվազեցրել է Իրանի նկատմամբ սահմանված պատժամիջոցների որոշ մասը, ԻԻՀ նախագահ Հասան Ռոհանին կարգադրել է ուսումնասիրել Թեհրան-Վաշինգտոն ուղիղ չվերթի վերականգնման հարցը, ավելի վաղը Մեծ Բրիտանիայի Գերագույն դատարանն էր վերացրել իրանական «Մելլաթ» բանկի նկատմամբ սահմանված պատժամիջոցը. Այսինքն, բացի հայտարարություններից, մենք նկատում են, որ հարաբերությունների կարգավորման ուղղությամբ ռեալ քայլեր են կատարվում»,-նշեց փորձագետը:

Անդրադառնալով տարածաշրջանային զարգացումներին՝ իրանագետը նշեց. «Իրան-ԱՄՆ հարաբերությունների կարգավորմամբ Հայաստանի շուրջ ստեղծված անվտանգության միջավայրը ևս կբարելավվի: Նախ կնվազի Իրանի վրա ռազմական հարձակման վտանգը, տարածաշրջանում կթուլանա Թուրքիայի ազդեցությունը, որի վարած քաղաքականությունը վտանգում է տարածաշրջանի կայունությանն ու անվտանգությանը: Իրան-ԱՄՆ հարաբերությունների բարելավմամբ՝ Իսրայելի համար կնվազի նաև Ադրբեջանի դերը»:

«Սխալ կլինի կարծել, որ նախագահների մի հեռախոսազրույցով կարելի է հարաբերությունների շուտափույթ բարելավում ակնկալել»,-նշեց իրանագետը և հավելեց. «Առջևում երկար և դժվարին գործընթացներ են սպասվում: Անցած 30 տարիների ընթացքում այնքան բացթողումներ են եղել, որ երկար ժամանակ է անհրաժեշտ, որպեսզի երկու երկրները լիարժեք կարողանան կարգավորել հարաբերությունները. Ինչպես նախկինում նշել եմ, այժմ ևս կրկնում եմ, որ հարաբերությունների կարգավորումը բխում է թե՛ Իրանի, թե՛ Միացյալ Նահանգների շահերից: Դատելով Սիրիայի հարցում Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև վերջերս տեղի ունեցած խորհրդակցություններից և դրան հետևած զարգացումներից, չի բացառվում, որ Թեհրանի և Վաշինգտոնի միջև Սիրիայի հարցում որոշակի պայմանավորվածություն տեղի ունեցած լինի»:

«Մնում է հուսալ, որ տարածաշրջանում, մասնավորապես՝ Սիրիայում հաստատված համեմատաբար կայուն իրավիճակը դրական զարգացում կունենա, չի խոչընդոտի երկար սպասված Իրան-ԱՄՆ հարաբերությունների կարգավորմանը, որից միանշանակ կշահեն տարածաշրջանի անվտանգությամբ մտահոգված երկրները»,-եզրափակեց Իսրայելյանը:

Նախորդող հրապարակում՝

Հարաբերությունների կարգավորումը բխում է թե՛ Իրանի, թե՛ Միացյալ Նահանգների շահերից. Իրանագետ