Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Freedom House» իրավապաշտպան կազմակերպությունը հրապարակել է աշխարհում համացանցի ազատության վերաբերյալ ամենամյա զեկույցը: Այս մասին տեղեկացնում է իրավապաշտապան կազմակերպության պաշտոնական կայքը:

Այս տարի «Freedom House»-ն իր ուսումնասիրության մեջ ներառել է 60 երկիր՝ դրանցից յուրաքանչյուրին գնահատելով ըստ համացանցի հասանելիության հարցում խոչընդոտներով, համացանցում որոշակի սահմանափակումներով և օգտատիրոջ իրավունքների ոտնահարմամբ։

Հեղինակները փաստում են, որ անցած տարվա ընթացքում ուսումնասիրված 60 երկրներից 34-ում արձանագրվել է համացանցի ազատության մակարդակի անկում։

«Freedom House»-ը նաև ներկայացրել է համացանցի վերահսկման նպատակով կիրառվող ամենատարածված մեթոդները, որոնցից են արգելափակումը և զտումը, իշխող ռեժիմի քննադատների նկատմամբ կիբերհարձակումները, նոր օրենքներն ու ձերբակալությունները, կառավարության կողմից վարձատրված մեկնաբանողները, ֆիզիկական հարձակումներն ու սպանությունները և այլն:

Համացանցի ազատության առումով ամենաազատ երկրների լավագույն տասնյակում են գտնվում՝ Իսլանդիան, Էստոնիան, Գերմանիան, ԱՄՆ-ը, Ավստրալիան, Ֆրանսիան, Ճապոնիան, Հունգարիան, Իտալիան, Մեծ Բրիտանիան։

Տարածաշրջանում Վրաստանը գտնվում է 12-րդ հորիզոնականում։ Հայաստանը`17-րդն է, Թուրքիան 38-րդ, Ադրբեջանը` 39-րդ հորիզոնականներում։ Ռուսաստանը 41-րդն է, իսկ Իրանը` 60-րդ տեղն է զբաղեցնում` եզրափակելով վարկանիշային աղյուսակը։

Զեկույցում Հայաստանի վերաբերյալ նշվում է, որ համացանցում տեղեկության մատչելիության հարցում խոչընդոտները 0-100 բալային սանդղակով գնահատվել է 25 միավոր, տեղեկության վերաբերյալ սահմանափակումները նույն բալային սանդղակով գնահատվել է 35 միավոր, օգտատերերի իրավունքների խախտումը՝ 40 միավոր։

«Անցած տարիների ընթացքում Հայաստանը զգալի առաջընթաց է արձանագրել համացանցի թափանցիկության աստիճանի հարցում, որը 2007թ.-ին կազմել է 6%, իսկ 2012թ. տվյալներով՝ արդեն 39.2%: Հայաստանում բնակչության մեծ մասը շարունակում է տեղեկության գլխավոր աղբյուր համարել հեռուստատեսությունը, այլ ոչ թե համացանցը։

Հայաստանի կառավարությունը մշտական ու համապարփակ ձևով չի արգելափակում օգտատերերի մատչելի մուտքը դեպի առցանց տեղեկատվության դաշտ։ Նմանատիպ ամենախոշոր դեպքը տեղի է ունեցել 5 տարի առաջ՝ 2008թ., երբ երկրում ստեղծվել է հետընտրական խառը իրավիճակ։ Հայաստանի կառավարությունը շատ զգույշ է վերբերվում սոցմեդիայի ազատության թեմային և փորձում է խուսափել ուղղակի ճնշում գործադրելուց, որը կարող է քննադատության մեծ ալիք բարձրացնել տեղի ակտիվիստների, ինչպես նաև միջազգային կազմակերպությունների կողմից։

Հայաստանում վերջին երեք տարվա ընթացքում, սոցցանցերը, հատկապես Facebook ակտիվորեն օգտագործվում է ընդդիմության և հասարակական ակտիստների կողմից` քաղաքական և հասրակական մոբիլիզացում ապահովելու նպատակով»,-նշված է զեկույցում: