Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ադրբեջանի անվտանգության ուժերը թալիշների նկատմամբ խիստ վերահսկողություն են իրականացնում»,-այդ մասին իրանական «արաննյուզ.իռ» կայքի հաղորդմամբ հայտարարել է հայտնի թալիշ գրող Ալլահվերդի Բայրամին:

Թալիշ մտավորականը Իրանի թալիշական ռադիոյին տված բացառիկ հարցազրույցում, անդրադառնալով Ադրբեջանում կայանալիք նախագահական ընտրություններին, մասնավորապես նշել է. «Ադրբեջանի թալիշների մեծամասնությունը սատարում է ընդդիմադիր Ազգային խորհրդի առաջադրած թեկնածուին, սակայն, պետք է տեսնել, արդյո՞ք իշխանությունը թույլ կտա քվեատուփերից հանել Ջամիլ Հասանլիի քվեները, թե ոչ»:

Ալլահվերդի Բայրամին, անդրադառնալով թալիշների խնդիրներին, հավելել է. «Ցավոք Ադրբեջանի ոչ դեմոկրատական երկիր լինելը ընդդիմադիրներին թույլ չի տալիս բարձրացնել իրենց բողոքի ձայնը. Ադրբեջանի անվտանգության ուժերը թալիշների նկատմամբ խիստ վերահսկողություն են իրականացնում. Եթե թալիշները խոսեն իրենց իրավունքների մասին, ապա իշխանությունները նրանց ձերբակալելով կամ սպանելով վախի այնպիսի մթնոլորտ կստեղծեն, որպեսզի մնացածները ևս իրենց ձայնը կտրեն»:

Հիշեցնենք, որ օրերս Թալիշ-Մուղանյան Հանրապետության նախագահ Ալի Աքրամ Հումմաթովը (Հումմաթզադե) ժամանել էր Երևան: Թալիշների ազգային շարժման ղեկավարը ԵՊՀ իրանագիտության ամբիոնի կողմից մշակված «Թալիշագիտություն» մասնագիտության մագիստրոսական ծրագրի ներկայացման արարողության ընթացքում ունեցած ելույթի ժամանակ, անդրադառնալով Ադրբեջանում թալիշների խնդիրներին, մասնավորապես նշել է. «Թալիշներն Ադրբեջանում զրկված են իրենց տարրական իրավունքներից: Մեզ՝ թալիշներիս, չեն հարգում, մեզ ոչնչացնում են, մեր հանդեպ վարում են ձուլման քաղաքականություն, իսկ այնուհետև հայտարարում, թե մենք եղբայրներ ենք. Դա պարզապես անտրամաբանական է:  Մենք ուզում ենք գրել, կարդալ մեր մայրենի լեզվով, ի պատասխան մեր պահանջներին, նրանք (Ադրբեջանի իշխանությունները) բացահայտ հայտարարում են, դուք՝ թալիշներդ, ապագա չունեք, դուք պետք է ձուլվեք»:

Թալիշ ազգային գործիչը, անդրադառնալով թալիշների կողմից անկախ պետություն հռչակելու հավանականությանը, նշել է. «Մենք սխալվել ենք, ինչ-որ բաներ չենք հասկացել: Մենք Ադրբեջանը համարում էինք մեր հայրենիքը, նույնիսկ նրա համար պատրաստ էինք զոհվել, սակայն հայրենիքը ևս պետք է մեզ տեր կանգնի, իսկ եթե հրաժարվում է, ապա մենք մեր հայրենիքն ունենք, մենք կկառուցենք մեր հայրենիքը՝ Թալիշստանը»:

«Մեր երիտասարների մոտ արդեն ինքնագիտակցություն կա, մեզ չեն կարող այլևս կանգնեցնել: Մենք խոսելու ենք թալիշերենով, մենք պայքարելու ենք մեր անկախության համար»,- հավելել է Հումմաթովը:

«ԵՊՀ իրանագիտության ամբիոնի կողմից թալիշների լեզվի, մշակույթի, պատմության ուսումնասիրությունն անչափ կարևոր է թալիշ ժողովրդի ինքնագիտակցության բարձրացման համար»,- հայտարարել է Հումմաթովը և հավելել, որ Արցախից հեռարձակվող «Թալիշստանի ձայն» ռադիոկայանի շնորհիվ բազմաթիվ թալիշներ, այդ թվում՝ և ինքը, սկսել են թալիշերեն սովորել:

ԵՊՀ իրանագիտության ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Գառնիկ Ասատրյանը, իր խոսքում, անդրադառնալով թալիշագիտության խնդիրներին, նշել է, որ անցած տարիների ընթացքում թալիշագիտության տարբեր ոլորտների զարգացման ուղղությամբ հսկայական աշխատանք է կատարվել. 2005թ. կազմակերպվել է թալիշագիտական առաջին, իսկ 2011թվականին՝ 2-րդ կոնֆերնասը, թալիշ ժողովրդի պատմության և մշակույթի վերաբերյալ հրատարկվել են մի շարք գրքեր, 2013թ. գործարկվել է «Թալիշստանի ձայն» ռադիոկայանը:

Հայաստան կատարած այցի ընթացքում Հումմաթովը ցանկություն էր հայտնել հնարավորության դեպքում այցելել նաև Արցախ, որտեղ նա հանդիպում էր ունեցել ԼՂՀ ԱԺ նախագահ Աշոտ Ղուլյանի և ԱԳ նախարար Կարեն Միրզոյանի հետ:
Արցախի հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում, լրագրողի այն հարցին, թե եթե պատերազմի լինի, ապա կրկին կհայտնվե՞նք խրամատների տարբեր կողմերում, թալիշ ազգային գործիչը նշել է. «Աստված չանի: Ես չեմ ցանկանում, որ թալիշները մասնակցեն այդ պատերազմին: Ես այստեղից կոչ եմ անում: Դա չի լինի մեր պատերազմը: Դա մեզ պետք չէ: Ես դիմում եմ նաև մյուս բոլոր ժողվուրդներին: Ինչո՞ւ վտանգի ենթարկել Աստծո տրված կյանքը մի պատերազմում, որը մեզ ոչինչ չի տա»: