Ձեր վստահելի աղբյուրը

Երևանի օրվա տոնակատարությունների վրա ծախսված գումարների շուրջ ընթացող քննարկումներում հաճախ էր կրկնվում միտքը, որ այդքան մեծ գումար տոնի վրա ծախսելու փոխարեն կարելի էր ավելի համեստ միջոցառումներ անել, իսկ գումարներն ուղղել Երևանի պահպանությանը:

Մեր մայրաքաղաքի բազմաթիվ արժեքավոր շենքերն այսօր, ցավոք, ուղղակի չկան, դրանց մի մասը կա, բայց կանգնած են ամեն պահի քանդվելու շեմին: Շենքերը առնետանոցի են վերածվել, պատերը խարխլված են, ու ամեն օր կարող է հայտնվել մեկը, ով կբացահայտվի որպես սեփականատեր և կուզենա դրա փոխարեն, տարածքում կամ  վրան ինչ-որ ժամանակակից շենք կառուցել:

Այն, որ Երևանյան պատմամշակութային շենքերը փրկելը պարտադիր է, ասում է նաև Ճարտարապետների միության նախագահ Մկրտիչ Մինասյանը, բայց նա համաձայն չէ, որ Երևանի օրվա համար ծախսված գումարներով է հարկավոր դա անել: «Ամեն մի բան իր կարևորությունն ունի և կարևոր է նաև Երևանի օրվա տոնակատարությունը: Մարդիկ սիրում են այդ տոնը և այն առանց գումարների չի լինի: Շենքերը վերանորոգվում են ծրագրերով: Ամեն շենք իր ծրագիրն ունի, որ պետք է հաստատվի: Ուրիշ բան, որ մենք պետք է ռազմավարություն ունենանք, ուշադիր լինենք, որ հերթով բոլորը վերանորոգվեն, պահպանվեն: Սակայն բոլորվին այլ գումարներ են պահանջվում: Պետք է կարողանանք ամեն ինչն անել իր ժամանակին: Այդ խնդիրները կուտակված են, մի օրում չի լուծվում: Մեծ ֆինանսական հատկացումների հետ են կապված»,- Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց նա:

Մկրտիչ Մինասյանը նշեց, որ թամանյանական Երևանը հիմնականում պահպանվել է, ճիշտ է շենքերը ոչ այնքան բարվոք վիճակում են, բայց կան: «Ուրիշ բան, որ մենք կորցրեցինք 19-րդ դարի սկզբին եղած շենքերը: Սև շենքերն էլ են քիչ մնացել, եթե մի ժամանակ որոշակի տարածքներ էին զբաղեցնում, շերտ կար, այդ միջավայրը հիմա չկա, դրանք տարիների ընթացքում հանվել են, վերջերս էլ անուշադրության ենք մատնում: Իսկ եղածը պիտի պահպանել, օրինակ, համալսարանի հին շենքը, ֆիլհարմոնիայի փոքր դահլիճը: Մեր այդ արժեքները պետք է աչքի լույսի պես պահվեն: Պիտի ուշադիր լինենք, չհամարակալենք, հետո ասենք դրանք տեղակայված են մի տեղում ու մի օր պետք է հավաքենք, բայց պարզվում է, որ մենք այդ արժեքներն արդեն չունենք: Դրա համար կամք է հարկավոր և պետական մոտեցում»,- ասաց Մկրտիչ Մինասյանը:

Գրականագետ Հովիկ Չարխչյանը կարծում է, որ ամեն կարգի շքեղությունների վրա ծախսերը, որ արվում են զբոսաշրջիկների աչքերին թոզ փչելու համար, պիտի ուղղվեն քաղաքն իսկապես քաղաք դարձնելուն: «Քաղաք ասվածը միայն շենքերն ու փողոցները չեն, նախևառաջ մարդիկ են` չկան մարդիկ, չկա քաղաք: Ցանկացած տոն մարդկանց հոգիներում, սրտերում պետք է լինի, ոչ թե փողոցներում կախված պաստառների կամ դրոշակների վրա: Ես կարծում եմ, որ ժամանակն է, որ ոչ միայն քաղաքի, այլև երկրի իշխանությունները գիտակցեն այդ տարրական բաները, քանի դեռ մարդիկ ապրում են ամենածայրահեղ չքավորության պայմաններում, եթե նույնիսկ բոլոր օրացուցային օրերը վերածեն տոնի, դրանք մեզ համար չեն, դրանք գուցե այն հյուրերի համար են, որ գալիս են հսկայական քանակությամբ, ուրախ զվարթ մեկնում այստեղից: Բայց ոչ այսօրվա երևանցիների, քաղաքացիների համար»,- Panorama.am-ին ասաց գրականագետը:

Հովիկ Չարխչյանը նշեց, որ եթե ինքը սկսի թվարկել հին երևանյան այն շենքերը, որոնք պետք է փրկվեին, բայց արդեն չկան, հսկայական ցանկ կստացվի. «Շատ ժամանակ հիշում ենք խորհրդային տարիներն ու ասում ենք` այ խորհրդային տարիներին պայթեցրին այսինչ եկեղեցին, ավիրեցին այնինչը, բայց հավատացնում եմ ձեզ, վերջին քսան տարիների ընթացքում Երևանում ավելի մեծ թվով ճարտարապետական հուշարձաններ են ոչնչացվել քան խորհրդային միության ամբողջ գոյության ընթացում: Այն ժամանակ գոնե կար հուշարձանների պահպանության միություն, որ բավականին հոգ էր տանում հուշարձանների պահապանության համար, ինչն այսօր չի արվում: Մեր աչքի առաջ ոչ միայն մշակութային արժեքներ են ոչնչանում, այլ մի ամբողջ սերնդի կենսագրություն, մարդկային հարաբերություններ են ոչնչանում, այն լավագույն ավանդույթները, որոնք Երևանը երևան են դարձնում, դրանք են ոչնչանում: Երևանը կորցնում է իր գույնը, իր բույրը, համը: Դադարում է լինել հայերի մայրաքաղաքը»:

Ըստ Հովիկ Չարխչյանի` Երևանը վերածվում է աշխարհի քաղաքներից մեկի, հազիվ թե մի քանի տարի հետո հասկացվի, որ սա հայկական դիմագիծ ունի: Պարզապես քաղաք է, կան տներ, փողոցներ, մարդիկ, շատ դժվար կլինի ասել, թե ինչով է առանձնանում այն մյուս քաղաքներից: Հովիկ Չարխչյանը հիշեցրեց, որ մեր քաղաքը կոչվում է վարդագույն Երևան, նույնիսկ գույն ուներ: Քաղաքում կային մարդիկ, վայրեր, անուններ որոնց հետ հարյուրավոր ավանդույթներ, զրույցներ էին կապվում. «Այսօր քանիսի մասին կարող ենք նույն բանն ասել, մի ամբողջ սերունդ եկավ, անցավ այդպես էլ չիմանալով մեր քաղաքի համն ու հոտը: Մեր քաղաքն աղետալի վիճակում է»: