Ձեր վստահելի աղբյուրը

Հայաստանի բնակչության հետաքրքրվածության մակարդակը Ռուսաստանի և Եվրամիության հետ փոխհարաբերությունների հարցով բավականին բարձր է. հարցը հետաքրքրում է ՀՀ բնակչության գրեթե 74 տոկոսին: Ընդ որում հետաքրքիրն այն է, որ փետրվարի նախագահական ընտրություններից մեկ ամիս առաջ քաղաքականությամբ հետաքրքրվողների թիվը եղել է 62 տոկոս:

Այս տվյալները բերված են «Հայաստանի հասարակության դիրքորոշումները Եվրասիական և Եվրոպական ինտեգրացիոն գործընթացների վերաբերյալ» սոցիոլոգիական հետազոտությունում, որն իրականացրել է «Ինտեգրացիա և զարգացում» հետազոտական-վերլուծական հասարակական կազմակերպությունը:

Ռուսաստանի հետ համագործակցությունը գերադասել է հարցվածների 67 տոկոսը, ինչը զգալիորեն գերազանցում է ԵՄ հետ համագործակցությունը գերադասողների քանակը` 17 տոկոս: Հարցին` իսկ եթե Հայաստանը ստիպված լինի հարաբերությունները զարգացնել կամ միայն ՌԴ-ի, կամ միայն ԵՄ հետ, այդ դեպքում նա պետք է ընտրի համագործակցությունը ՌԴ-ի՞, թե ԵՄ հետ հարցվածների 75 տոկոսն ընտրել է ՌԴ-ի հետ համագործակցությունը, իսկ եվրոպական կողմնորոշումը գերադասել են միայն հարցվածների 19 տոկոսը:

Ո՞վ է Հայաստանի համար ավելի կարևոր դաշնակից թուրքական և ադրբեջանական ռազմական սպառնալիքի դեմ` Ռուսաստա՞նը, թե՞ ԵՄ-ն հարցին հարցվածների 72 տոկոսը առաջնահերթությունը տվել է Ռուսաստանին, 10 տոկոսի համար դա ԵՄ-ն է, 3 տոկոսի համար` և’ նա, և’ նա, իսկ հարցվածների 4 տոկոսն ընդհանրապես պեսիմիստորեն է մոտենում այս հարցին` գտնելով, որ ոչ ՌԴ-ն և ոչ էլ ԵՄ-ն Հայաստանին այդ հարցում դաշնակից չէ:

Նույն հարցը հնչել է նաև Ղարաբաղյան հակամարտության կոնտեքստում` ո՞վ է այդ հարցում Հայաստանի դաշնակիցը: Պատասխաններում պատկերը փոքր-ինչ փոխվել է և ըստ հարցվողների` ԵՄ դերն այստեղ ավելի բարձր է, թեև առաջնահերթությունը կրկին տրվել է ՌԴ-ին` 64 տոկոս, 14 տոկոսի համար ԵՄ-ն է մեր դաշնակիցն այդ դժվարին հարցում, 6 տոկոսի համար` ոչ ոք:

ՌԴ դիրքերը ցածր են երկու հարցում` ո՞ւմ հետ է համագործակցությունը նպաստավոր գիտության զարգացման և մարդու իրավունքների պաշտպանության համար: Հարցվածների միայն 28 տոկոսն է համարում, որ ՌԴ հետ համագործակցությունը նպաստավոր է ՀՀ-ի գիտության համար, իսկ մարդու իրավունքների պաշտպանության հարցում էլ ավելի քիչ է հավատը ՌԴ-ի նկատմամբ` միայն 25 տոկոս: 47 տոկոսը, համապատասխանաբար, կարծում է, որ ԵՄ-ն ավելի կօգնի մեր երկրում գիտության զարգացմանը, իսկ մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտում հաջողությունները ԵՄ հետ համագործակցությամբ կապում է հարցվածների 52 տոկոսը:

Միևնույն ժամանակ հարցավծների 50 տոկոսը հավատում է, որ ՌԴ հետ համագործակցությունը նպաստավոր է արդյունաբերության զարգացման համար, որի մեջ ներառում է գործազրկությունը, աղքատությունը, լայն սպառման բարձր գներն ու այլ խնդիրների լուծումները: 24 տոկոսն էլ գտնում է, որ ԵՄ հետ համագործակցությունը այս խնդիրների լուծման համար ավելի նպաստավոր է:

Հաջորդ հարցը, որ հնչել է` ի՞նչ է ավելի կարևոր Հայաստանի բնակչության համար` էժան ռուսական գաղը, թե էժան եվրոպական ապրանքները միանշանակ արժանացել է այն պատասխանին, որն էլ ենթադրվում է` բնականաբար էժան գազն ավելի կարևոր է բնակչության համար և հարցվածների 88 տոկոսը հենց այդպես էլ պատասխանել է: Միայն 7 տոկոսն են նախապատվությունը տվել եվրոպական ապրանքներին…. թերևս այն պատճառով, որ բնակարանում գազ չունի:

Այս օրերի ամենից շատ քննարկվող հարցը` Մաքսային միությանը միանալու ՀՀ որոշումը, ևս չի անտեսվել: Պարզվել է, սակայն, որ Մաքսային միության մասին բնակչության տեղեկացվածությունը ցածր է` բնակչության գրեթե 40 տոկոսը «չի լսել դրա մասին», մոտ 30 տոկոսը `«լսել է, բայց չի պատկերացնում, թե ինչ է դա» և միայն բնակչության 10 տոկոսն է, որ «բավարար չափով գիտի դրա մասին» (ինքնագնահատական է):

Հարցին` ո՞ւմ բարքերն են ավելի մոտ հայկականին` ռուսական, թե՞ եվրոպական, պատասխանները բաշխվել են հետևյալ կերպ. միանշանակ ռուսական` 18.8 տոկոս, ավելի շուտ ռուսական` 29.9 տոկոս,ավելի շուտ եվրոպական` 11.7 տոկոս, միանշանակ եվրոպական` 2.1 տոկոս, «ոչ մեկը և ոչ մյուսը» պատասխան տվել են հարցվածների 30.2 տոկոսը:

Հետազոտվել է նաև, թե որոնք են թշնամական երկրներ ընկալվում հանրության կողմից, ինչն էլ անակնկալ պատասխան ի հայտ չի բերել` հարցվածների 77 տոկոսի համար թշնամական երկիր է Ադրբեջանը, իսկ Թուրքիան թշնամական երկիր է 72 տոկոսի համար: Հետաքրքիրն այն է, որ այս երկու երկրների կողքին հարցվածները ևս մեկ երկիր են նշել. պարզվում է, հարցվածների 5 տոկոսի համար թշնամական է նաև մեր մյուս հարևանը` Վրաստանը:

Առավել բարեկամական երկրների թվում առաջին տեղը, այն էլ մեծ առավելությամբ, Ռուսաստանինն է` հարցվածների 82 տոկոսն է այդպիսին ընկալում ՌԴ-ն: Երկրորդ տեղում Ֆրանսիան է` 21 տոկոս, նույն Վրաստանը, որին նաև թշնամի են ընկալում, տեղավորվել է երրորդ տեղում` հարցվածների 12 տոկոսը, այդուհանդերձ, որպես թշնամի չեն ընկալում վրաց պետությունը, այնուհետև գալիս է ԱՄՆ-ն` 11 տոկոս, Գերմանիան` 4, տոկոս, Իրանը, Ուկրաինան և այլն: Իսկ հարցվածների 7 տոկոսի համար Հայաստանն ընդհանրապես բարեկամ երկիր չունի:

Նշենք, որ հետազոտությունն իրականացվել է հոկտեմբերի 5-11-ը հեռախոսային զանգվածային սոցիոլոգիական հարցման մեթոդով, որին մասնակցել է 18 և ավելի տարիքի 1000 հարցվող: